جمهوری خواهان از اوباما انتقام گرفتند

دیپلماسی ایرانی: دولت امریکا  تعطیل شد. سنای آمریکا لایحه بودجه مجلس نمایندگان این کشور را رد کرد، کنگره به توافقی در مورد آن در سال جدید مالی نرسید و به این شکل کاخ سفید از دقیقه اول بامداد سه شنبه به وقت آمریکا بخش هایی از دولت را تعطیل اعلام کرد. اوباما و حزب دموکرات به جمهوری خواهان تاخته و آنها را متهم به انتقام گیری از شکست انتخاباتی ریاست جمهوری سال پیش کرده اند. اوباما گفت نهادهای ارائه دهنده خدمات حیاتی به کار خود ادامه خواهند داد و به خصوص از واحدهای ارتش خواست که همچنان آمادگی خود برای دفاع از کشور را حفظ کنند. ارتش، سازمان های امنیتی، ارائه دهندگان خدمات ترافیک هوایی و حمل و نقل عمومی از جمله نهادهایی هستند که تحت تاثیر تعطیل سازمان های دولتی قرار نمی گیرند. رئیس جمهوری آمریکا افزود که توقف فعالیت نهادهای دولتی بر عملیات نظامی خارجی، مانند مشارکت در حفظ امنیت افغانستان، تاثیری ندارد و یادآور شد که کنگره پیشتر بودجه عملیات ارتش در خارج را تصویب کرده و این مصوبه به امضای او رسیده است. رئیس جمهوری آمریکا گفت تعطیل شدن خدمات دولتی تاثیری نامطلوب بر شرایط اقتصادی این کشور خواهد داشت و مانعی را در راه اجرای برنامه های اصلاحی دولت او ایجاد خواهد کرد. این نخستین بار در طول هفده سال گذشته است که عدم توافق دولت و کنگره بر سر لایحه بودجه باعث تعطیل خدمات دولتی می شود و انتظار می رود این بار نیز چنین بحران سیاسی بر شرایط اقتصادی و از جمله بهای سهام در بازارهای مالی آمریکا، تاثیر منفی داشته باشد. حال که این توافق میان دولت و کنگره حاصل نشده است، نزدیک به ۸۰۰ هزار کارمند بخش خدمات از روز نهم مهرماه باید مرخصی بدون حقوق بگیرند و بخش بزرگی از دولت فدرال آمریکا عملا تعطیل می شود. مهدی محتشمی، تحلیلگر مسائل امریکا به بررسی تبعات و دلایل عدم تصویب لایحه بودجه دولت امریکا و رابطه آن با سیاست خارجی دولت اوباما پرداخته است:

لایحه بودجه ای که دولت اوباما به شدت خواستار تصویب آن بود، در سنا رد شد و بر همین اساس بخشی از دولت امریکا تعطیل خواهد شد، کمی درخصوص این لایحه توضیح دهید؟

یکی از موضوعاتی که اوباما از ابتدای به قدرت رسیدن خود بر آن تاکید داشت بحث بیمه های خدمات درمانی بود که نهایتا مجوز آن را هم گرفت و در طول این دوسال با این روند کارکرد. اما به نظر می رسد مجددا بحث محوری میان نمایندگان کنگره امریکا یعنی جمهوری خواهان و دموکرات ها پیش آمده است. به دلیل آنکه این نمایندگان در حال حاضر به شدت تحت تاثیر افکارعمومی و حوزه انتخاباتی خود هستند که موافقان و مخالفینی در میان افکارعمومی مردم دارند. بودجه ای که اوباما برای این بخش دولتی نیاز دارد مبلغی حدود 800 میلیارد دلار است تا بتواند خدمات درمانی و سایر بخش ها را پوشش دهد که از جمله بخشی از آن به وزارت خارجه و دستگاه دیپلماسی امریکا و بخشی دیگر به ارتش و حتی بخشی از آن به کارکنان کاخ سفید مربوط می شود. حال که این بودجه درکنگره تصویب نشد بخش هایی از خدمات عمومی دولت امریکا فلج شده و بخشی از نیروها و کارکنان این دستگاه ها باید از کار منفک شوند به دلیل آنکه بودجه ای برای آنها وجود ندارد. بنابراین عملا به نظر می رسد نوعی فلجی در ساختار بروکراتیک دولت امریکا ایجاد کند. البته ناگفته پیداست تمامی آنچه که درکنگره مطرح می شود فارغ از آنکه برخی از آنها جهت گیری های اقتصادی دارد، نوعی منازعه سیاسی است. جمهوری خواهان تلاش می کنند به نوعی در سیاست داخلی اوباما سنگ اندازی کنند و اگر دموکرات ها می توانستند در این مورد موفق شوند به طور حتم بر آراء اکثریت مردم که خواهان اجرای این سیاست ها هستند، تاثیرگذار خواهد بود. اگر جمهوری خواهان جلوی این روند را بگیرند در سیستم اجرایی دولت امریکا و به ویژه افرادی که تحت پوشش این بخش هستند، نارضایتی ایجاد خواهد کرد و این امر در فضای داخلی امریکا مساله بسیارمهم و جدی است. به دلیل آنکه اکثریت کنگره در دست جمهوری خواهان است این لایحه تصویب نشد و سنای امریکا هم بودجه مجلس نمایندگان این کشور را رد کرد. این مساله بحران و نقطه توفقی برای سیاست های داخلی و اجرایی دولت اوباماست.

آیا اوباما می تواند در مقابل این رای مقاومت کرده و یا آن را وتو کند؟

هر قانونی که در کنگره تصویب می شود، لازم الاجرا شدنش منوط به این است که رئیس جهمور آن را امضا کند. تازمانی که رئیس جمهور امریکا آن را امضا نکند به قانون تبدیل نخواهد شد و اجرایی نمی شود. اما در خصوص اینکه اوباما می تواند آنچه که تصویب نشده را امضا نکند باید گفت در صورت امضاء نکردن این دولت بالتبع با مشکلات و معضلات دیگری روبرو خواهد شد چراکه این مساله تنها لایحه ای نیست که در کنگره مطرح شده بلکه مسائل دیگری هم وجود دارد که اوباما ناچار است با این کنگره همکاری کند. ممکن است در آینده دو طرف به توافقی برسند که هر دو از آن سود ببرند که هم خواسته جمهوری خواهان تامین شود و از سوی دیگر دولت اوباما نیز فرصتی داشته باشد تا آنچه آنها خواهانش هستند اجرا نشود.

به نظر شما در شرایط فعلی پس از عدم حمله به سوریه و سپس صحبت از برقراری رابطه با ایران، تا چه اندازه می توان گفت این سنگ اندازی ها در سیاست داخلی متاثر از سیاست خارجی اوباماست؟

از نظر همزمانی تحولات ایران و امریکا باید گفت بله به نظر می رسد ازاین طریق فشاری به دولت اوباما وارد می کنند تا بتوانند امتیازاتی را از رئیس جمهور کسب کنند. به دلیل آنکه حزب مقابل اوباما به شدت از آنچه که میان تهران و واشنگتن رقم می خورد نگران و ناراحت است. همزمان نتانیاهو از ترس برقراری روابط حسنه به امریکا سفر کرده و ملاقاتی با اوباما داشته است. به طور حتم مخالفان قصد دارند برای کند کردن سرعت تحولات زمینه سازی کنند و آنچه که در داخل امریکا شاهد هستیم بی تاثیر از سیاست خارجی اوباما نیست. همچنین باید اضافه کرد نارضایتی کنگره امریکا از اینکه اوباما مساله حمله به سوریه را به کنگره محول کرد و در آن مرحله نیز به شکل هوشمندانه ای سعی کرد تا افکار عمومی مردم امریکا را به ویژه در حوزه های انتخاباتی که جمهوری خواهان هستند مقابل آرای نمانیدگان جمهوری خواه قرار دهد و در نهایت منجر شد تا اکثریت نسبی با حمله به سوریه موافقت نکنند. در حقیقت از این طریق بحران عظیم و فشاری از دوش دولت اوباما برداشته شد. این مساله هم در همین راستا تحلیل می شود.

شما به سیاست خارجی اوباما و مخالفت جمهوری خواهان با این روند اشاره کردید، سوال این است از ابتدای آنچه که در خصوص برقراری رابطه با ایران طرح شده تا گفتگوی تلفنی میان اوباما و روحانی واکنش جمهوری خواهان چه بوده است؟

تا پیش از سفر حسن روحانی به امریکا شاهد بودیم تعدادی از سناتورهای امریکا قانونی را برای تشدید تحریم ها علیه ایران از جمله تحریم نفتی ایران تصویب کردند که در حقیقت علامتی پیش از انجام سفر به نیویورک بود، در حین سفر نیز کاملا مشخص بود که لابی جمهوری خواهان و تندروهای امریکا به طور قطع از این شرایط خوشنود نیستند به ویژه آنکه به دست دموکرات ها و دولت اوباما با ایران توافقاتی حاصل شود و آنها در چنین روندی حضور نداشته باشند. در نتیجه تلاش می کنند با وارد کردن حداکثر فشار بر دولت امریکا مانع هرگونه توافقی شوند و اگر بناست توافقی هم میان دو کشور حاصل شود امتیازاتی را از جمله در بحث پرونده هسته ای ایران بگیرند. آنها به هیچ وجه موافق با آنچه که از سوی دولت در این خصوص مطرح می شود، نیستند.

با توجه به عملکرد میانه رویی که اوباما تا به امروز داشته تا چه اندازه این مخالفت ها و فشارها بر سیاست و تصمیم های اوباما تاثیرگذار خواهد بود؟

اوباما رئیس جمهور امریکاست و باید با کنگره کار کند و نمی توان گفت این فشارها بی تاثیر است. اگر لابی صهیونیست ها را هم به آن اضافه کنیم باید گفت که اوباما به طور حتم مجبور است ملاحظات آنها را نیز در نظر گیرد و این فشارها بی تاثیر نخواهد بود. اوباما نیازمند ثبات در مواضع سیاسی و پیشبرد دیپلماسی و برخورد هوشمندانه به عنوان رئیس جمهور کشوری به بزرگی امریکاست در غیر اینصورت فرایند اعتمادسازی متوقف خواهد شد.

تحریریه دیپلماسی ایرانی/14

انتشار اولیه: سه شنبه 9 مهر 1392/ باز انتشار: شنبه 13 مهر 1392