جنرال‌موتورز چگونه به ایران برگشت

رسم است اولین خودرویی که به طور رسمی وارد کشوری می شود به صورت ویژه در اختیار مقامات بلند پایه آن کشور قرار گیرد. حال که برای اولین بار پس از 34 سال جنرال موتورز یک دستگاه «شورولت کامارو» زرد رنگ را مستقیماً از میامی آمریکا به فرودگاه بین المللی امام خمینی(ره) فرستاده باید دید که راننده کدام مسوول، سوئیچ این خودرو را به دست می گیرد و استارت حرکت آن را می زند. 

 

آخرین جمعه از تیر ماه امسال در اوج تحریم های آمریکا علیه صنعت خودرو ایران، این خودرو به طور رسمی وارد ایران شد که حاوی این پیام بود: «واردات خودرو از آمریکا به ایران آغاز شد.»

 

مجید جاودانی تبریزی، واردکننده این خودرو در گفت و گو با «تجارت فردا» فرآیند ورود این خودرو به کشور را شرح می دهد و توضیح می دهد که چگونه بزرگ ترین خودروساز آمریکا موفق شده نظر مقامات آمریکایی را برای تاسیس دفتر نمایندگی خود در ایران جلب کند.

 

***

 

مدتی است یک آگهی تبلیغاتی در برخی نشریات درباره ورود رسمی خودرو جنرال موتورز به ایران دیده می شود. این آگهی تبلیغاتی در حالی منتشر شده که آمریکا در جدیدترین تحریم های خود، صنعت خودرو کشورمان را هدف قرار داده و هر گونه مشارکت در تولید انواع خودرو و وسایل نقلیه سبک و سنگین را ممنوع کرده است. حال سوال اینجاست در چنین فضایی چطور آمریکایی ها حاضر شده اند محصولی که 34 سال آن را تحریم کرده بودند، در اوج تحریم های تاریخ ایران به کشورمان ارسال کنند و بخواهند به ایران نمایندگی بزرگ ترین خودروساز خود را بدهند؟ 

 

بنده نماینده شرکت فیدال فرانسه در پروژه های کلان اقتصادی در ایران و جمهوری آذربایجان هستم و با دنتونز ایالات متحده نیز همکاری می کنم. می خواهم اگر اجازه بدهید قبل از اینکه وارد بحث ورود خودروهای جنرال موتورز به ایران شویم توضیحاتی ارائه دهم تا ذهن شما با فیدال و دنتونز آشنا شود و نهایتاً به این برسیم که این دو موسسه حقوقی چه نقشی در تاسیس نمایندگی شرکت آمریکایی جنرال موتورز در ایران داشته اند و به چه صورت توانسته اند دولت آمریکا و کنگره این کشور را به چنین اقدامی مجاب کنند. فیدال در واقع معتبرترین مجموعه خدمات حقوقی اروپا و تنها مجموعه حقوقی این قاره است که در کمیسیون اروپا نماینده دائمی دارد. در واقع این فیدال است که به اتحادیه اروپا مشاوره حقوقی می دهد و بهتر بگویم قوانین و مقررات اتحادیه اروپا با مشاور فیدال تنظیم می شود. شرکت های بزرگی مانند توتال، رنو و شرکت های مختلف دیگر از کشور فرانسه و از کشورهای دیگر اروپایی مانند شل از موکلان این موسسه حقوقی هستند که اتفاقاً یکی از پرونده های مهمی که این روزها در فیدال بررسی می شود موضوع قطع همکاری ایران خودرو با پژو است. در واقع با توجه به اینکه فیدال وکیل رسمی دو شرکت بزرگ خودروساز فرانسه یعنی پژو- سیتروئن و رنو نیز هست در حال حاضر بررسی حقوقی رابطه تجاری خودروسازهای ایرانی با خودروسازهای فرانسوی را نیز شروع کرده است.

 

چند وقت است بررسی این پرونده را شروع کرده اید؟

 

اسفندماه سال 1391 جلسه ای را با مدیران پژو- سیتروئن در پاریس داشتیم و مسائل مختلفی را درباره قطع همکاری یک طرفه خود با ایران خودرو با آنها مطرح و متقاعدشان کردیم که اقدام شان غیرقانونی بوده و اگر طرف ایرانی در دادگاه های بین المللی شکایت کند، ممکن است پژو محکوم شود.

 

ایران خودرو شکایت کرده بود؟

 

در این پرونده تا به امروز ایران خودرو شکایتی تنظیم نکرده است. از طرفی با توجه به اینکه طرف ایرانی محصولات خود را هنوز با برند پژو روانه بازار می کند، طرف فرانسوی نیز در این رابطه شکایتی نداشته است ولی هر دو طرف در نقض قانون هستند. هم خروج پژو از ایران نقض قراردادش است و هم ادامه تولید ایران خودرو با برند پژو. هر دو طرف در نقض قرارداد قرار دارند ولی تا به امروز هیچ اقدام حقوقی علیه همدیگر نکرده اند. 

 

پس چطور شد که فیدال وارد این بحث شد؟

 

با توجه به اینکه پژو موکل ماست، پیش قدم شدیم که مساله را حل کنیم و در این راه بیشتر به منافع ایران خودرو نگاه کردیم. گفتیم قبل از اینکه پژو بخواهد درباره ادامه تولید غیر قانونی محصولاتش در ایران به رغم خروج رسمی اش، اقدامی علیه ایران خودرو کند این مشکل را حل کنیم. از نظر حقوقی اگر قرار است ارتباط این دو خودروساز قطع شود لازم است قرارداد بین آنها هم فسخ و حق و حقوق طرفین مشخص شود. قرارداد که تمام شده اعلام شد این دو می توانند از هم جدا شوند. اگر هم قرار است رابطه شان را ادامه دهند باید شرایط ادامه اش بررسی شود تا این همکاری در دور جدید ادامه یابد. 

 

فکر می کنید با پیگیری حقوقی بتوانید پژو را که تن به تحریم علیه ایران داده و بزرگ ترین بازار خود را از دست داده بتوانید، مجاب کنید خارج از اتحادیه اروپا و قواعد بین المللی که آمریکا برای آنها تعیین کرده، به ایران بازگردند؟ 

 

بله، این اتفاق می تواند بیفتد و از نظر حقوقی قابل بررسی است.

 

این اتفاق چرا تاکنون نیفتاده است؟

 

چون اراده ای در این رابطه وجود نداشته است. متاسفانه مسائلی از این دست در کشور ما به خاطر برخی لج بازی ها زمین می ماند و هزینه های زیادی را به کشور وارد می کند. به عنوان مثال بحث لغو قرارداد کرمان موتور و دوو کره جنوبی موضوعی بود که در سال های گذشته می توانستیم به لحاظ حقوقی مورد بررسی قرار دهیم اما این کار را نکردیم. بخشی از صنعت خودرو کشور از بابت این اهمال کاری متضرر شد. در بحث پژو هم همین اتفاق افتاده و جالب است که طرف ایرانی میلی برای حل شدن موضوع ندارد. 

 

برای اثبات این ادعا سند هم دارید؟

 

پژو سند ماست! همان طور که عرض کردم این شرکت موکل موسسه فیدال است و طبیعتاً مسائل حقوقی آن را ما بررسی می کنیم. با مدیران شان در پاریس صحبت کردیم و به آنها صراحتاً گفتیم خروج شما از ایران به دلیل سهامدار شدن جنرال موتورز در پژو بوده و تحت فشارهای سیاسی همکاری با ایران خودرو را قطع کرده اید. این موضوع را ما در آنجا صراحتاً بررسی کردیم و به آنها اخطار دادیم که این اقدام یک اقدام غیرقانونی است، ظرفیت حقوقی ندارد و به صورت حقوقی قابل دفاع نیست. خروج شما از ایران خروج غیرقانونی و صرفاً به دلیل سیاسی بوده است. 

 

واکنش مدیران پژو چه بود؟

 

قبول کردند که کارشان درست نبوده و پذیرفتند تا با طرف ایرانی وارد مذاکره شوند. اردیبهشت ماه امسال نامه ای اختصاصی از طریق فیدال برای آقای رحمانی، رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس ارسال کردیم. 

 

چرا ایشان؟ به ایران خودرو یا وزیر صنعت یا خود دولت نامه می نوشتید بهتر نبود؟

 

ما نامه را به سفارت ایران در پاریس دادیم و وزارت امور خارجه هم این نامه را تایید کرد. اما چون عزم کافی از سوی دولت ایران برای برطرف شدن مسائل ندیدیم، بهتر دیدیم از طریق مجلس ایران وارد مذاکره شویم. به ایشان گفتیم موضوع رابطه ایران خودرو با پژو قابل حل است. آقای رحمانی هم با مدیران ایران خودرو مذاکراتی داشتند اما آن طور که پیداست مدیران این شرکت تمایلی به بهبود روابط با پژو ندارند. متاسفانه چند روز پیش به نقل از آقای نجم الدین، مدیر عامل ایران خودرو شنیدم که گفته اند به دنبال این هستیم که با شرکت های شرقی تعامل کنیم. این به نظر من واقعاً یک فاجعه در صنعت خودرو کشور است. قطعاً خودروسازان شرقی که امروز خواستار همکاری با خودروسازان ما هستند، شرکت هایی هستند که در واقع تعاملی با ایالات متحده ندارند بنابراین می توان استنباط کرد که منظور آقای نجم الدین خودروسازانی مانند تویوتا، هوندا یا میتسوبیشی نیست و می خواهند تازه کارهای چینی را به عنوان شریک تجاری وارد صحنه کنند. بنابراین بهتر است صبر کنیم تا رئیس جمهور منتخب روی کار بیاید و وزیر صنعت و مدیر عامل جدید ایران خودرو در این باره تصمیم بگیرند.

 

طرف فرانسوی در این پرونده چطور بود؟ آیا همکاری می کرد؟ 

 

سوال خیلی خوبی کردید. ما قبل از گفت و گو با مسوولان ایرانی با پژو صحبت کردیم چون این سوال برای خود ما هم پیش آمد که شاید پژو نخواهد به این همکاری ادامه دهد. پس اول با پژو مذاکره کردیم و پژو موافقت کرد که تحت شرایطی مجدداً این اتفاق بیفتد ولی یک مقداری چارچوب قراردادش با ایران خودرو تغییر کند. این موافقت با آنها انجام شد و فیدال موافقت رسمی را از پژو برای از سر گیری رابطه با ایران خودرو گرفت.

 

پژو از آمریکایی ها هراس نداشت، چون بازگشت دوباره به ایران مساوی است با نقض تحریم ها؟

 

بحث تحریم ها چیزی است که بر عهده فیدال است. این اطمینان خاطر را به پژو دادیم که بحث مربوط به تحریم را ما حل می کنیم. مجوزهای لازم برای رفع برخی تحریم ها و استثنائات را فیدال و شرکای استراتژیکش در ایالات متحده می گیرند تا پژو بتواند به این همکاری ادامه دهد.

 

بد نیست به این اشاره کنم که اگر به هر دلیلی ایران خودرو و پژو نخواهند به همکاری خود ادامه دهند می توان با استفاده از حقوقدانان خبره، تحریم ها را کمرنگ یا بی اثر کرد و برندهای معتبرتری نسبت به چینی ها را برای همکاری به ایران آورد چون به هر حال بازار ایران بازار مطلوبی است و برندهای خودرو این تمایل را دارند که در صورتی که مسائل حقوقی شان حل شود و ضمانت های حقوقی را به آنها دهیم با خودروسازان ایرانی وارد تولید مشترک شوند.  

 

نقش فیدال در ورود این شرکت ها به ایران چیست؟ 

 

شرکت های بزرگ دنیا به طور معمول فارغ از بحث تحریم بدون مشاوره با وکلایشان وارد هیچ کار جدیدی نمی شوند. این فرهنگ کسب و کارهای بزرگ دنیاست. امروز در ایران شرایط خاصی وجود دارد به طوری که هر شرکتی با هر شرایطی اگر بخواهد وارد کشور ما شود و فعالیتی انجام دهد باید از اتحادیه اروپا یا آمریکا یکسری مجوزها و تاییدیه ها را بگیرد. از طرفی باید بتواند به راحتی امور مالی اش را مدیریت کند و به امور بانکی اش بپردازد. نقش یک موسسه حقوقی این است که موانع تحریمی را از سر راه بردارد و به کمک قانون بتواند روابط تجاری را ایجاد کرده و بهبود کند.

 

غیر از فیدال من از موسسه حقوقی دیگری که در آمدن جنرال موتورز به ایران نقش داشت نام بردم. شرکت دنتونز یکی از 10 شرکت برتر حقوقی دنیاست که 2700 وکیل در 52 کشور دنیا دارد. این موسسه حقوقی در واقع شریک استراتژیک فیدال در ایالات متحده است. نکته مهمی که در رابطه با این شرکت وجود دارد این است که در واشنگتن دفتری را ایجاد کرده تا به طور اختصاصی از طریق وکلای زبده ای روی تحریم ها کار کند و تخصص شان کار کردن روی تحریم هاست. این افراد نفوذ بالایی در کنگره و کاخ سفید دارند و لابی گرانی بسیار موفق هستند. بعضاً ما سناتور ایالات متحده را داریم که در همین دفتر دنتونز واشنگتن کار می کند. وکلای این دفتر غیر از امور حقوقی این توان را دارند که با ادارات فدرال، کنگره و کاخ سفید لابی کنند و با استفاده از ظرفیت هایی که در قوانین و مقررات بین المللی موجود است، بتوانند یک موردی را از تحریم مستنثی کنند، برایش یک تبصره به وجود بیاورند و کمک کنند که برای آنچه شامل تحریم می شود، ظرفیت حقوقی ایجاد کنند. 

اخیراً هم این دفتر کار بزرگی در بخش آی تی انجام داد و واردات تجهیزاتی را که استفاده خانگی دارند تحت تبصره ای از تحریم خارج کرد. OFAC، یکی از اداره های وزارت خزانه داری آمریکاست که بحث تحریم ها را کنترل می کند. مثلاً اگر قرار باشد از ایالات متحده دارو وارد کنیم، آن شرکت داروسازی نمی تواند برای ما فاکتور صادر کند، پول بگیرد و دارو ارسال کند بلکه در ابتدا باید برای گرفتن مجوز OFAC اقدام کنیم. مجوز که صادر شود گمرکات ایالات متحده آن کالا را به مقصد ایران ترخیص خواهند کرد و بانک های آمریکا وجه مربوط به آن معامله را می پذیرند. 

 

چه اتفاقی افتاده که کنگره آمریکا و کاخ سفید تمام خودروسازهای کره ای و فرانسوی را از همکاری با ایران منع می کند، عملاً در تحریم سوم جولای خود هر گونه همکاری در تولید خودرو با خودروسازان ایرانی را ممنوع می کند، آنگاه خود به واردات خودرو به ایران می پردازد.

 

آخرین تحریم مربوط به شش ماه گذشته بوده که کنگره تصویب کرده و رئیس جمهور آمریکا جز اینکه در پایان شش ماه فرصت قانونی آن را امضا کند، چاره ای نداشت. این اتفاق در سوم جولای افتاد و صنعت خودرو ایران عملاً تحریم شد. تحریم صنعت خودرو آن چیزی را شامل می شود که در واقع همکاری با خودروسازی در ایران باشد. خودرو سبک، سنگین و حتی موتورسیکلت. یعنی طبق تحریم سوم جولای هیچ تعاملی در خصوص تولید صنعت محرکه ایران مجاز نیست و شامل تحریم می شود. حالا این می تواند تعامل با شرکت های خودروسازی، قطعه سازی و آنچه مربوط به تولید می شود، باشد ولی این موضوع به هیچ وجه واردات خودرو را شامل نمی شود. چون اگر واردات را شامل می شود معنی اش این است که امروز دفاتر نمایندگان تویوتا، بی ام و، مرسدس بنز و پورشه باید در ایران تعطیل شوند. سنگین ترین مجازات نقض تحریم این است که آن شرکت ناقض تحریم از بازار آمریکا محروم می شود. بنابراین اگر تحریم سوم جولای شامل واردات خودرو بود، شک نکنید روز چهارم جولای همه این شرکت هایی که نام بردم، از ایران خارج شده بودند.

 

یعنی ورود قطعه برای خدمات پس از فروش خودروهای وارداتی هم شامل تحریم نمی شود؟

 

خیر، قطعه ای که مورد نیاز در خدمات پس از فروش و نمایندگی است، شامل تحریم نمی شود و شامل پروسه ای حقوقی است. وکیل شرکت مادر مستنداتی را باید ارائه کند که نماینده من در ایران نیاز به این لوازم یدکی دارد تا گمرکات کشورشان اجازه دهد آن لوازم یدکی تحویل طرف ایرانی شود. یعنی قطعاً این پروسه حقوقی را امروز هیوندای در کره جنوبی باید طی کند تا بتواند لوازم یدکی به نماینده اش در ایران بدهد. 

هدف اصلی ایالات متحده در تحریم سوم جولای، گروه رنو- نیسان بود. چون این گروه تنها شرکت هایی هستند که در صنعت خودرو ایران به تولید مشترک مشغولند. تنها برندی که همچنان تعامل تولید با ایران داشت رنو بود، که ال90 را تولید می کرد و نیسان که تولید تیانا را به تازگی شروع کرده بود. تحریم های سوم جولای باعث شد این گروه خودروسازی به رغم منافعی که داشت دیگر در ایران فعالیتی نداشته باشد. رنو موکل ماست و ما می دانیم که به دلیل همین تحریم از ایران خارج شده است. 

 

مطمئنید رنو از ایران رفته است؟

 

قطعاً از ایران خارج شده است. همان طور که عرض کردم رنو موکل فیدال است و ما به امور حقوقی اش می پردازیم و اطلاع موثق و دقیق داریم که این شرکت به طور صد در صد از ایران رفته است و دیگر تولیدی در ایران خودرو و سایپا ندارد. 

 

یعنی رنو حاضر شده سرمایه گذاری خود را در ایران رها کند؟

 

نگین خودرو نمایندگی برند رنو در ایران است که بحث واردات خودرو را دنبال می کند و مشکلی ندارد. رنو پارس نماینده رنو در بخش تولید است که تعاملش با ایران قطع شده است. در حقیقت تولید ال90 در ایران متوقف شده است. شاخه ایران رنو امروز غیر فعال است و دیگر به تولید نمی تواند ادامه دهد. 

 

ببخشید با توجه به اینکه گفتید رنو موکل شما هم است، حافظ منافع آنها در ایران کیست؟

 

قطعاً حافظ منافع رنو در ایران سفارت فرانسه و دولت فرانسه است. همان زمانی که پژو از ایران خارج شد، این فشار به رنو هم آمد تا از ایران خارج شود. ولی همچنان ماند و اعلام کرد از سیاست پژو-سیتروئن پیروی نمی کند و به کار خود در ایران ادامه می دهد. اما این شرکت در برابر تحریم سوم جولای دیگر چاره ای نداشت و خارج شد. پژو رنو با خروج از ایران یک بازار بکر و فوق العاده استراتژیک را از دست دادد. حتماً می دانید که بحران مالی اخیر پژو بر اثر خروج از ایران به وجود آمده است. 

 

یعنی پژو به عنوان موکل تان به این موضوع اعتراف کرده است؟

 

خودشان به این اذعان دارند که یکی از دلایل اصلی بحران در پژو، خروج از ایران بود. اگر خاطرتان باشد برای توتال هم چنین وضعی به وجود آمد. پارس جنوبی برای توتال یک فرصت طلایی بود و این شرکت به لحاظ اقتصادی به هیچ وجه علاقه ای نداشت که در ایران نباشد. ولی سارکوزی خودش مستقیماً از توتال خواست که از ایران خارج شود. اتفاقی که برای رنو امروز می افتد همین است. این شرکت در ایران سرمایه گذاری کرده و دارایی هایی را در ایران دارد و امیدوار است با گذشت زمان به طرق مختلف مسائل بین المللی با ایران حل شود تا بتوانند دوباره به ایران برگردد. ولی امروز چاره ای ندارند جز اینکه این همکاری را متوقف کنند. 

 

اگر موافق باشید بحث ورود جنرال موتورز به ایران را شروع کنیم. در ادبیات تجارت ایران گفته می شود واردات خودرو آمریکایی به ایران هیچ گاه ممنوع نبوده اما آمریکایی ها اجازه این واردات را به ایران نمی داده اند. هنر این بوده که عده ای موفق شده اند در اوج تحریم ها کنگره و کاخ سفید را مجاب کنند تا شرکت جنرال موتورز به ایران نمایندگی رسمی اعطا کند و از این پس خودرو به طور مستقیم از آمریکا به طور رسمی وارد ایران شود. فرآیند این ورود اولین خودرو جنرال موتورز پس از 34 سال به ایران به چه نحوی بوده است؟

 

یکی از مهم ترین دلایل تلاش برای اخذ این نمایندگی علاقه شدید مردم ایران به خودروهای آمریکایی و اصولاً کالاهای آمریکایی است. بر اساس یک تحقیق مستند مشخص شده مردم ایران MADE IN U.S.A  را بسیار می پسندند. هنوز که هنوز است بسیاری خودروهای آریا و شاهین دارند. آمریکایی ها به این نتیجه رسیده اند با توجه به اشباع بازار کشورهای عربی و حاشیه خلیج فارس، بکرترین بازار ایران است. قصد دارند با خارج کردن رقبایشان جا پای خود را محکم تر کنند و رفته رفته روابط تجاری خود را بهبود بخشند و محصولات شان را وارد ایران کنند. این اتفاق قرار است در صنایع لوازم خانگی و خودرو رخ دهد. در حقیقت زمینه حضور محصولات آمریکایی با ورود خودرو مساعد خواهد شد. می دانید در این برجی که دفتر ما در آن قرار گرفته شرکت های معظم داخلی و خارجی دفتر دارند. اگر همین الان سری به پارکینگ بزنید می بینید برندهای گرانی از شرکت های خودروسازی همچون بنز و ب ام و، لکسوس و مازراتی در آنجا وجود دارد. 

از روزی که ما شرکت ال خودرو را به عنوان نمایندگی جنرال موتورز تاسیس کرده ایم و دفترش را در اینجا به راه انداخته ایم بسیاری از مدیران عامل و اعضای هیات مدیره این شرکت ها به ما مراجعه می کنند و می گویند می خواهیم خودرو خودمان را بفروشیم و خودرو جنرال موتورز خریداری کنیم. همین امروز اگر اقدام به ثبت نام کنیم شاید بالای هزار نفر نام نویسی کنند. منظور این است که از لحاظ بازار هیچ مشکلی برای فروش وجود ندارد. دولت ایران هم هیچ گاه مشکلی با ورود خودروهای آمریکایی به ایران نداشته است. یعنی بر اساس قانون تنها ورود کالاهایی که مبداش اسرائیل باشد، منع شده است. اما در رابط با آمریکا یا هر کشور دیگر، ما چنین مساله ای را نداریم. اما همان طور که شما گفتید، بحث اصلی چگونگی قانع شدن طرف آمریکایی بود. سوال اینجاست آمریکا که سال ها اجازه واردات خودروهای آمریکایی را به ایران نمی داد چطور حاضر شده در ایران نمایندگی بزرگ ترین خودرو ساز خود را تاسیس کند. 

تقریباً سه سال پیش جلسه ای را داشتم با رئیس پیمان توسعه تجارت سیاتل آمریکا، شرکت های بزرگ آمریکایی مثل بوئینگ، مایکروسافت، استارباکس، پاکار عضو این پیمان هستند. صحبتی با آقای بیل استنفورد (رئیس وقت) داشتم و ایشان به من گفتند مدیر توسعه بازار و کسب و کار مایکروسافت گفته بازار خاورمیانه را آنالیز کرده ایم و به این نتیجه رسیده ایم که کل کشورهای حاشیه خلیج فارس، نمی تواند برای ما جایگزینی برای بازار ایران باشد. بازار ایران یک بازار مطلوب است. 

نقض تحریم در آمریکا تنها جرمی است که به موجب قانون هیچ کیفری برایش تعریف نشده است. یعنی اینکه مجری قانون کاملاً دستش باز است. یک جایی ممکن است یک نفر را به خاطر فرستادن یک پیچ هواپیما به ایران راهی زندان کند یک جایی هم ممکن است برای صادرات جنرال موتورز به ایران مجوز صادر کند. این نشان می دهد یک تفکر اقتصادی پشت تحریم هاست. آمریکا رقبایش را به بهانه تحریم از ایران بیرون می فرستد تا شرایط را آماده کند، خودش به ایران برگردد! شورولت کامارو در حالی از گمرک میامی به مقصد ایران بارگیری شد که پژو- سیتروئن به دلیل سهامدار شدن جنرال موتورز از ایران بیرون رفت. این اتفاق مهم و معناداری است. 

 

این تحلیل شماست یا جمعی از حقوقدانان؟

 

این تحلیلی است که بین وکلای بین المللی مطرح است. وکلای بین المللی که بعضاً سمت هایی رسمی در ایالات متحده و ادارات فدرال دارند. همین افراد تصمیم گرفتند دفتر اختصاصی را برای تحریم های ایران در واشنگتن افتتاح کنند. این افراد کسانی هستند که به تفکرات کاخ سفید نزدیکند و می دانند دولتمردان آمریکا چه خط مشی را دنبال می کنند. بنابراین در راه واردات جنرال موتور به ایران پیشقدم شدند. چون برای آنها هم فرصت است و می خواهند از بازگشت شرکت های آمریکایی به ایران استفاده کنند. 

 

قدری از بحث خارج شدیم. فرآیند ورود جنرال موتورز به ایران شرح می دادید!

 

ما پروسه ورود جنرال موتورز به ایران را تقریباً از یک سال پیش شروع کردیم.

 

ما یعنی چه کسانی؟

 

فیدال و دنتونز. تیرماه سال گذشته شرکت «ائل خودرو» در منطقه آزاد ارس تاسیس شد که هدف از تاسیس این شرکت، نمایندگی یک برند آمریکایی بود. در ابتدا هر سه برند آمریکایی جنرال موتورز، فورد موتور و کرایسلر مطرح بودند که نهایتاً با توجه به مشاوره های بین المللی اخذ نمایندگی جنرال موتورز مورد توجه قرار گرفت.

 

ائل خودرو را چه کسانی تشکیل داده اند؟

 

ائل خودرو شرکتی است که من خودم هم در آن ذی نفع هستم و شرکای دیگری هم دارد. این شرکت 100 درصد خصوصی است و در منطقه آزاد ارس ثبت شده است. 

 

شرکایتان ایرانی هستند؟

 

بله، همه آنها ایرانی هستند. موضوع اساسنامه هم واردات و صادرات خودرو سبک و سنگین و لوازم یدکی است. وقتی تصمیم گرفتیم جنرال موتورز را وارد ایران کنیم موضوع را با فیدال در میان گذاشتیم تا با شریک استراتژیک خود (دنتونز) در واشنگتن موضوع را پیگیری کنند. در گام اول باید مسائل حقوقی را که پس از تحریم ها به وجود آمده بود حل می کردیم. به همین خاطر از طریق فیدال و دنتونز مذاکره با ادارات فدرال را شروع کردیم. همزمان هم وکلای زبده ای در واشنگتن به لابی کردن با مقامات کنگره و کاخ سفید روی آوردند و توانستند نظر آنها جلب کنند تا مجوز تاسیس نمایندگی جنرال موتورز در ایران را بگیرند و از این طریق واردات رسمی و مستقیم محصولات این شرکت از آمریکا به ایران اخذ شود.  

بد نیست این را هم بدانید که تحریم های آمریکا علیه صنعت خودرو کشور به سمتی می رفت که حتی واردات خودرو به کشور را ممنوع کند. اگر این اتفاق می افتاد دیگر حتی شرکت های بزرگ خودروساز صاحب نام دنیا نمی توانستند به ایران خودرو وارد کنند. اما خوشبختانه لابی دنتونز در کنگره آمریکا سبب شد تا فقط صنعت خودرو کشور در بخش تولید تحریم شود، نه واردات. 

 

شما می دانستید صنعت خودرو ایران قرار است تحریم شود؟

 

بله.

 

به مدیران کشور اطلاع دادید؟

 

نه تنها ما این را اطلاع دادیم، بلکه دو سال پیش زمانی که بحث سهامداری جنرال موتورز در گروه پژو- سیتروئن مطرح شد، موضوع را منعکس کردیم و گفتیم اگر این شراکت نهایی شود، پژو با فشار آمریکا از ایران خارج خواهد شد شما باید از اکنون به فکر باشید و کاری کنید. 

 

واکنش ها چه بود؟

 

متاسفانه این هشدارها زیاد جدی گرفته نشد و مسوولان کشور به ذهنش شان خطور نمی کرد که روزی پژو یا رنو بخواهند به دلایل سیاسی از کشورمان خارج شوند. همین حالا هم که بحث تاسیس نمایندگی جنرال موتورز در ایران مطرح شده بسیاری از کشورهای منطقه، اسرائیل و برخی ذی نفعان از شرایط تحریم در حال لابی کردن هستند تا جلوی این کار را بگیرند. سیاستمداران عمدتاً میل ندارند چنین ارتباطی بین ایران و آمریکا برقرار شود. چون از برقراری مجدد رابطه اقتصادی بین ایران و ایالات متحده فقط دو کشور ایران و ایالات متحده سود می برند، نه جای دیگری. این موضوع نه به نفع اتحادیه اروپاست، نه کشورهای حاشیه خلیج فارس، نه ترکیه، نه کشورهای قفقاز. در شرایط فعلی این اراده در آمریکا وجود دارد که منافع بازار ایران به منافع رسمی ایالات متحده تبدیل شود، یعنی اگر قرار است با ایران تعامل اقتصادی صورت بگیرد تعامل به صورت رسمی انجام شود و این منافع به صندوق خزانه داری ایالات متحده برگردد. می خواهم بگویم در چنین فضایی ما توانسته ایم جنرال موتورز را وادار به همکاری با ایران کنیم. مذاکره با جنرال موتورز در آخر کار صورت گرفت و بیشتر وقت وکلا صرف مذاکره با اعضای کنگره و کاخ سفید شد. 

نهایتاً هم کار به اینجا رسید که گمرک، وزارت خزانه داری، وزارت بازرگانی و سایر ادارات ایالات متحده به جنرال موتورز اعلام کردند برای بازگشت به ایران مشکلی ندارد و تاسیس نمایندگی رسمی در این کشور نمی تواند نقض تحریم ها تلقی شود. خروجی تلاش وکلا هم روز جمعه 28 تیرماه به ثمر نشست و اولین خودرو جنرال موتورز با برند شورولت مدل کامارو به ایران وارد شد و در فرودگاه امام خمینی به زمین نشست.

 

در حال حاضر قرارداد نمایندگی رسمی جنرال موتورز در ایران امضا شده است؟

 

هم اکنون مشکلات حقوقی تاسیس نمایندگی جنرال موتورز در ایران برطرف شده و تا یک ماه آینده توافق نامه به امضا خواهد رسید. جنرال موتورز برای ایجاد سازمان خدمات پس از فروش شعبه پاریس خود را مامور کرده تا به کارکنان ائل خودرو آموزش دهد. پرسنل این شرکت توسط کارشناسان فرانسوی جنرال موتورز آموزش های لازم را در بحث خدمات پس از فروش خواهند دید و پس از طی این مراحل قرارداد رسمی تاسیس نمایندگی به امضای طرفین خواهد رسید.

 

پس در حقیقت الان شما یک پیش نماینده برای جنرال موتورز هستید؟

 

دقیقاً. ما در واقع موافقت اصولی آمریکا را گرفته ایم و فقط بحث فنی موضوع است که باید برطرف شود تا ماه آینده شرایط و استانداردهای لازم برای امضای قرارداد فراهم شود. در برنامه ریزی صورت گرفته قصد داریم خدمات پس از فروش در تبریز قرار گیرد.

 

چه چشم اندازی را برای حضور جنرال موتورز در نظر گرفته اید؟

 

این موضوع ارتباط مستقیم زیادی به قیمت ارز دارد تا بدانیم چه طبقاتی از اجتماع می توانند به این خودروها دسترسی پیدا کنند. اما نکته ای که به صورت عمومی در مورد محصولات جنرال موتورز وجود دارد این است که خودرو را در تیپ های مختلف با قیمت رقابتی در مقایسه با سایر برندهای موجود در بازار ایران عرضه می کنیم. به طور مثال این امکان برای ما وجود دارد که فرضاً شورولت تراورس را با قیمتی رقابتی در مقابل هیوندا سانتافه عرضه کنیم یا فرضاً بیوک ورانو را با یک قیمت رقابتی در مقابل هیوندای سوناتا وارد بازار کنیم.

 

این اتفاق در شش ماه دوم امسال می افتد؟

 

100 درصد.

 

چرا در مرحله نخست فقط یک دستگاه را وارد کردید؟

 

صرفاً به دلیل اینکه روند صادرات رسمی اتفاق بیفتد. در گمرک آمریکا باید مقصد نهایی کالا مشخص شود که ما مقصد نهایی این یک دستگاه خودرو را ایران اعلام کرده ایم. خودرو از میامی به پاریس آمده از آنجا با هواپیمایی قطر به فرودگاه امام خمینی منتقل شده است؛ و از آنجا هم به مقصد نهایی آن به منطقه آزاد ارس می رود ولی از ارس دوباره به تهران منتقل خواهد شد. چون دفتر مرکزی شرکت در منطقه آزاد ارس است تمام واردات ما ابتدا به منطقه آزاد می رود و از آنجا به سایر نقاط کشور انتقال داده می شود.

 

قیمت این خودرویی که وارد کرده اید، چند دلار است؟

 

قیمت آن در آمریکا از حدود 25 هزار دلار شروع می شود. تیپی که ما آوردیم در آمریکا حدود 45 هزار دلار قیمت دارد. با توجه به اینکه موتور آن بالای 2500 سی سی است تعرفه وارداتش نامشخص است. اما اگر همان تعرفه 90 درصد را در نظر بگیریم قیمت نهایی آن حدود 270 میلیون تومان برای مشتری خواهد شد.

 

چند دستگاه در مرحله اول فروش وارد خواهید کرد؟

 

می دانید جنرال موتورز شامل چهار برند شورولت، بیوک، جی ام سی و کادیلاک است. ما در هر مرحله از هر مدل یک دستگاه وارد می کنیم. روش فروش مان هم به صورت پیش فروش و ثبت سفارش از سوی مشتری خواهد بود. 

 

معمولاً اولین خودرویی که به صورت نمادین وارد یک کشور می شود، متعلق به مسوولان عالی رتبه آن کشور است. این خودرو متعلق به چه کسی است؟ آیا قرار است به رئیس جمهور منتخب هدیه بدهید؟

 

اجازه بدهید که فعلاً در رابطه با این موضوع صحبتی نکنم! اما باید این را به اطلاع تان برسانم که خودروهایی که به ایران وارد می شود، مستقیم از کارخانه جنرال موتورز آمریکا به کشورمان می آیند. می دانید که این شرکت در نقاط مختلف دنیا خطوط تولید دارد، اما قرار است ما برای مشتریان ایرانی خودرویی را وارد کنیم که سازنده آن شرکت مادر در خود آمریکاست.

 

این جزو شرایط تان بوده است که حتماً خودرو از کارخانه مادر وارد ایران شود؟ 

 

این هم درخواست ما بوده و هم به نوعی یک پیشنهاد ویژه از طرف جنرال موتورز برای ایران. خودروهای آمریکایی نمی توانند به سادگی از این کشور صادر شوند و این خودروهایی را که اعراب منطقه سوار می شوند یا تولید کره جنوبی هستند یا صفرکیلومتر نیستند و به عنوان خودرو کارکرده می توانند مجوز خروج از آمریکا را بگیرند. 

 

برنامه ای برای تولید داخل جنرال موتورز دارید؟

 

خیلی امیدواریم که بتوانیم باز جنرال موتورز را به خودروسازان ایرانی وصل کنیم.