توافق نانوشته مرسی با آمریکا

دیپلماسی ایرانی: در حالی که محمد مرسی در سخنرانی ها و مواضع عمومی خود دائما بر حمایت از حقوق فلسطینی ها تاکید می کند، معاون سیاسی او از تخریب تونل های زیرزمینی مصر به نوار غزه خبر داده و علت این اقدام را قاچاق اسلحه از نوار غزه به مصر اعلام کرده است. در همین حال با وجود تاکید مرسی بر مقاومت، اخباری از وساطت وی برای مذاکره حماس و رژیم صهیونیستی مطرح شده است. سیاست یک بام و دوهوای مصر تا کی می تواند ادامه یابد؟ مصری ها چه رویکردی را در مسئله فلسطین در دستور کار دارند؟ نقش مصری ها در مذاکرات فلسطینی ها با رژیم صهیونیستی چیست؟ دیپلماسی ایرانی این سوالات را در گفت و گو با صباح زنگنه، کارشناس مسائل خاورمیانه بررسی کرده است:

در حالی که محمد مرسی به طور مداوم در سخنرانی های خود بر حمایت از حقوق فلسطینی ها دفاع می کند، اخیرا اقدام به تخریب تونل های مصر به نوار غزه کرده است. هدف از تخریب این تونل ها چیست؟

ظاهر قضیه و آن چه مقامات مصری مطرح می کنند این است که با توجه به باز شدن گذرگاه های مرزی مصر با نوار غزه نیازی به این تونل ها نخواهد بود. اما واقعیت این است که این گونه اقدامات می تواند به دو معنا باشد: اول این که احتمال دارد مصر به اسرائیل تعهد داده باشد که هر گونه رفت و آمد از این تونل ها کنترل و یا متوقف شود و دوم این که مصر در صدد کنترل رفت و آمدهای صحرای سینا و مناطق مرزی خود با رژیم صهیونیستی باشد تا آن جا تبدیل به محل رفت و آمد گروه های مختلف فلسطینی و احیانا گروه های مقاومت نشود و جلوی این گونه رفت و آمد ها را بگیرد و آن را کنترل کند.

خود مقامات مصری احتمال انتقال سلاح از غزه به مصر را مطرح می کنند در حالی که تصور این است که مصر به غزه سلاح ارسال می کند. اساسا ممکن است که غزه به مصر سلاح بفرستد؟

ممکن است حادثه ای که چندی پیش در ماه مبارک رمضان در مرز میان مصر و غزه اتفاق افتاد بتواند تصدیق کننده گفته های مصری ها باشد. در آن حادثه تعدادی از نیروهای افراط گرا و تکفیری با سلاح هایی که از رژیم صهیونیستی به دست آورده بودند به مرزبانان حمله کردند و تعدادی از سربازان مصری را کشتند. این یک توجیه قابل توجه است که توسط مصری ها مطرح می شود. این احتمال بعید نیست. البته ممکن است جهتی که این افراد را مسلح کرده باشد، خود سازمان های جاسوسی و رژیم صهیونیستی باشد.

اخیرا اخباری مبنی بر مذاکره محرمانه حماس و رژیم صهیونیستی با هدف کاستن از تحریم ها و بازگشایی گذرگاه رفح به واسطه مصر مطرح شده است. مصر اساسا چه رویکردی را در مسئله فلسطین دنبال می کند؟

اقدامی که از سوی دولت اخوانی در قضیه فلسطین صورت گرفت نشان می دهد که مصر نسبت به روند روابط خود با اسرائیل عملا تغییر چندانی قائل نشده است و در این وضعیت همان رفتار و رویه قبلی را تعقیب می کند.

این سیاست یک بام و دو هوا تا کی می تواند ادامه یابد؟

به نظر می رسد این نوع برخورد مقامات مصری در خصوص مسئله فلسطین ناشی از توافق میان مصر و رژیم صهیونیستی و امریکا باشد. گفته می شود بحث رابطه مصر و رژیم صهیونیستی و بحث کمپ دیوید و نیز نوع رفتار مصر در قبال فلسطین یکی از موارد توافق شده میان مجموعه حکومت با اسرائیل و امریکا باشد.

تناقض در گفتار و رفتار مصری ها در خصوص مسئله فلسطین موجب نارضایتی افکار عمومی در مصر و منطقه نخواهد شد؟

به نظر می رسد این رفتار نشان دهنده اتخاذ نوعی سیاست پراگماتیستی از سوی اخوانی ها است. در واقع اخوان برای این که بتواند در حاکمیت باقی بماند و از وضعیت شکننده ای که در کشور وجود دارد رهایی یابد، ناچار است که این سیاست پراگماتیستی را دنبال کند که البته این مسئله احتمالا در آینده مشکلاتی برای آن ها در افکار عمومی ایجاد خواهد کرد.

رژیم صهیونیستی اعلام کرده است که برخی از مهم ترین اسرای فلسطینی مانند مروان برغوثی و سعدات را آزاد می کند. آیا این نشانه ای از تعدیل مواضع رژیم صهیونیستی و تمایل به مصالحه است؟

خیر؛ رژیم صهیونیستی با طرح این بحث تنها به دنبال این است که تندی مواضع اوباما در قبال حکومت نتانیاهو را کاهش دهد. بنابراین این مسئله در وهله اول در صدد تاثیرگذاری بر نگاه اوباما در آستانه سفر به خاورمیانه و در مرحله بعد تحت تاثیر قرار دادن و جلوگیری توافق میان فتح و حماس طی مذاکرات آتی که قرار است در قاهره انجام شود، مطرح شده است.

این مسئله به چه صورت ممکن است مانع از توافق فتح و حماس شود؟

به این ترتیب که وقتی فتح و حماس ببینند که این افراد آزاد شده اند، نوعی احساس اطمینان می کند که اسرائیل قصد ملایمت دارد و در نتیجه هر دو گروه تصور می کنند که خطر جدی آن ها را تهدید نمی کند و تمایل آن ها برای مصالحه کاسته خواهد شد. /12

انتشار اولیه: جمعه 4 اسفند 1391 / باز انتشار : دوشنبه 7 اسقند 1391