کاخ سفید در سوریه چه استراتژی را دنبال می کند؟

الگوپذیری از لیبی، نسخه برداری از عراق

۰۳ مرداد ۱۳۹۱ | ۱۵:۳۷ کد : ۱۹۰۴۴۱۳ ترجمه برگزیده
استراتژی واشنگتن در دمشق تلاش برای بیرون راندن بشار اسد از قدرت و همزمان محافظت از تسلیحات شیمیای و دفع تاثیرگذاری های القاعده در ساختار قدرت است
الگوپذیری از لیبی، نسخه برداری از عراق
دیپلماسی ایرانی: دیوید ایگناتیوس، تحلیلگر امریکایی مسائل خاورمیانه در مقاله ای که در واشنگتن پست منتشر شد به بررسی اوضاع سوریه پس از انفجار روز چهارشنبه دمشق می پردازد و وضعیت فعلی سوریه را با وضعیت لیبی در زمان معمر قذافی مقایسه می کند. وی در قسمت هایی از این مقاله پرده از حمایت های دولت امریکا از مخالفین و همچنین حضور جاسوسان اسرائیلی در مرزهای سوریه بر می دارد:
" با انحراف تحولات سیاسی در سوریه به سمت انتقال خشونت امیز قدرت، مقام های ایالات متحده امیدوارند که خلا قدرت خطرناکی مانند آنچه در سال 2003 در پی سقوط صدام حسین در کشور عراق بوجود آمد و باعث ایجاد جنگ های داخلی فرقه ای شد، در سوریه تکرار نشود.

باراک اوباما به دنبال انتقال قدرت مدیریت شده با یک هدف دوگانه در سوریه است :نخست کنار رفتن بشار اسد در اولین فرصت و دیگری انجام این کار بدون کاهش قدرت نظارت دولت سوریه.نیاز به محافظت از زرادخانه سلاح های شیمیایی سوریه یکی از دلایل اصرار امریکا برای انتقال سازمان یافته قدرت است. در پروسه فوق مخالفان باید روی عناصر نظام اسد و ارتش آن کار کنند. ولی این رویکرد آهسته و پیوسته امریکا، خشم برخی از رهبران سنی شبه نظامی مخالف که مبارزه و انقلاب برایشان ارجحیت دارد را برانگیخته است.

پس از انفجار روز چهارشنبه که باعث کشته شدن آصف شوکت، یکی از سران نظام سوریه و داماد بشار اسد و همچنین داود راجحه، وزیر دفاع این کشور و یکی از اعضای مسیحی برجسته نظام سوریه شد، بسیاری از مقامات امریکایی اعتقاد پیدا کردند که سوریه در حال نزدیک شدن به نقطه اوج است. این در حالی است که درگیری ها روز سه شنبه در حومه دمشق ، جایی که نیروهای ارتش سوریه در چندین مایلی مرکز شهر به مخالفان مسلح حمله کردند، شدت یافته بود.
"آنها اختیار آنچه سانسور کردند را ندارند" این اصطلاحی از دکترین ضد شورش ایالات متحده است که یکی از مقام های امریکا برای توصیف وضعیت سوریه به کار می برد. ایگناتیوس ادعا می کند که مرزهای سوریه نفوذپذیر شده اند؛ چنانچه قسمت هایی از کشور را آن طور که یک ناظر توصیف می کند به محل حکومت اپوزیسیون تبدیل کرده است.

یکی از مقام های ایالات متحده معتقد است در این فضای پر هرج و مرج، همه سرویس های اطلاعاتی در حال نقش آفرینی بوده و تلاش می کنند از اپوزیسیون، رهبری و ساختار آن اطلاعات مکفی را به دست آورند.در چند هفته گذشته سی آی ای ، با ارائه رهنمود های غیر نظامی به مخالفان سوریه با آنها همکاری کرده است؛ این اقدام به امریکا اجازه می دهد تا این گروه ها را ارزیابی کرده و البته آنها را در حیطه کنترل خود نگاه دارد. تعداد زیادی از افسران اطلاعاتی رژِیم اسرائیل نیز به شکل نامحسوس نزدیک مرزهای سوریه فعالیت می کنند.
مسیرهای اصلی ترانزیت به سوریه از 4 نقطه مختلف است: ترکیه، عراق، اردن و لبنان. ترکیه و اردن، دو محور اصلی از لحاظ همکاری با غرب، هر دو از متحدین نزدیک امریکا هستند. دو نقطه حساس دیگر برای گسترش جنگ های فرقه ای، لبنان و عراق هستند که هر دو دارای شبه نظامیان شیعی متحد با ایرانی هستند که از بشار اسد حمایت می کند.

مهمترین سوال برای افسران اطلاعاتی امریکا این است که القاعده و وابستگانش در میان مخالفان بشار چه میزان نیرومند هستند. در حالی که القاعده اکنون یک عامل مبارزه است این طور به نظر می رسد که پاسخ این گونه باشد: گروه های مخالف دیگر به امریکا قول داده اند هنگامی که توانستند از پس رژیم اسد برآیند القاعده را نیز ریشه کن کنند. این وعده تا حدودی اطمینان بخش است، این استراتژی شبیه حلقه متحدانی بود که دیوید پترائوس در عراق با شبه نظامیان سنی علیه القاعده تشکیل داد.
پیام دیگری که امریکا به مخالفین سنی داده است این است که آنها باید با اقلیت سوری متحد با نظام اسد از جمله علوی ها، مسیحی ها و دروزی ها به توافقی دست یافته و به آنها این اطمینان را بدهند که در هر دولت پس از دولت بشار اسد نمایندگان کلیدی خواهند داشت. این گفتگوی درون گروهی تاکنون به مرحله واقعیت نرسیده است. امریکا در مواجهه با زرادخانه سلاح های شیمیایی سوریه دو هدف را دنبال می کند: جلوگیری از استفاده انها توسط دولت فعلی علیه مخالفان و جلوگیری از دستیابی اعضای افراطی مخالفان به این سلاح های کشتار جمعی و در دست گرفتن کنترل عملیانی آنها.

لیبی نمونه آزمایشی موفقی از کنترل سلاح های شیمیایی در حین هرج و مرج های حاصل از انقلاب بود. افسران اطلاعاتی امریکا به مخالفین لیبیایی کمک کرند تا از انبار اصلی سلاح های شیمیایی در ودان محافظت کنند. سیا همچنین به دولت جدید لیبی کمک کرد تا بتوانند از مقام های دولت سرنگون شده معمر قذافی برای یافتن مکان تسلیحات اطلاعات کسب کنند.
تیم سیا که با لیبیایی ها کار می کرد به این موضوع پی برد که علاوه بر انبار تسلیحاتی ودان، رژیم قذافی محافظ توپخانه ای تسلیحات شیمیایی را که غرب ادعا می کند از ایران وارد کرده است در شهر صبحا، شهری در صحرای مرکزی - خانه اجدادی قذافی - پنهان کرده است. این تسلیحات به ودان منتقل شده و اکنون قرار است تحت نظارت ناظران بین المللی نابود شوند.
امریکا همچنان از روسیه می خواهد که در مدیریت انتقال قدرت در سوریه مشارکت داشته باشد، اما مقامات رسمی هشدار می دهند که با خشونت آمیزتر شدن وضعیت در سوریه، پنجره برای مشارکت تاثیرگذار بین المللی در حال بسته شدن است.

ترجمه: تحریریه دیپلماسی ایرانی/20
 

نظر شما :