آمانو خیال اشتون را راحت می کند؟

این سفر، در چارچوب توافقی که بین ایران و آژانس صورت گرفته انجام می شود. آقای سلطانیه پیش از برگزاری نشست استانبول پیشنهاد کرده بودند که خود آقای آمانو به ایران سفر کند. یعنی این پیشنهاد از قبلا طرح شده بود و ایران اعلام کرده بود که از سفر بازرسان و حتی رئیس آژانس استقبال می کند. سفر یوکیا آمانو مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی به خودی خود بسیار مهم است ولی اکنون او را باید نماینده 1+5 در نظر بگیریم. او به عنوان رئیس یک نهاد بین المللی تعیین کننده در پرونده هسته ای ایران به ایران خواهد آمد و موضوع مورد نظر 1+5 مانند پارچین را بررسی خواهد کرد و نتیجه این بررسی را به نمایندگان 5+1 در آژانس خواهد دارد. از این رو سفر ایشان به عنوان نماینده 1+5 از اهمیت بالایی برخوردار است.

اهمیت این سفر به چه لحاظ است؟

اولا به نظر می رسد این سفر نشانه ای از ایجاد فضای مثبت در روابط فی ما بین ایران و گروه 1+5 است. علاوه بر این به نظر می رسد ایشان حامل پیام هایی هم باشد. غربی ها موضوع را به جایی رسانده اند که اکنون نیاز است مسائلی در رابطه با فعالیت های هسته ای ایران شفاف سازی و راستی آزمایی شود. باید توجه کرد که بر خلاف محمد البرادعی، مدیرکل سابق آژانس، آقای آمانو به لحاظ شخصیتی انعطاف پذیر نیست. در این شرایط او به ایران می آید تا مذاکرات نهایی را انجام دهد و به تعبیری اتمام حجتی با ایران داشته باشد. آقای آمانو به شدت رویکرد ضد ایرانی دارد. او معتقد است مجموعه اسناد و مدارکی که آژانس جمع آوری کرده فعالیت های ایران از مسیر طبیعی بیرون رفته است. بنابراین عدم انحراف ایران باید به نوعی اثبات شود و این کار از طریق اعتماد سازی و باز کردن درها بر روی بازرسان آژانس باز انجام خواهد شد.

بنابراین به نظر شما در این سفر بحث های فنی نیز مطرح خواهد شد؟

در چند ماه گذشته یکی از مسائل مورد اختلاف ایران و آژآنس در ارتباط با سایت نظامی پارچین بوده است که آقای آمانو بر بازدید از این سایت پایفشاری می کنند. این احتمال وجود دارد که ایشان از این سایت و سایتهای دیگری نیز دیدن کند.

آیا این سفر می تواند به عنوان نشانه ای از همراهی بیشتر ایران با خواسته های آژآنس باشد؟

بله به نظر می رسد در ماموریت آقای آمانو این مسئله ای مهم است که با سفر ایشان به ایران، ایران نشان خواهد داد در مواضع خود تا حدی انعطاف نشان داده و در مواجهه با خواست های آژآنس ملایمت به خرج داده است. برخلاف گذشته که ایران معتقد بود پارچین از مناطقی است که به دلیل سرشت نظامی نمی توان اجازه بازدید از آن را داد، به نظر می رسد نرمش هایی در این خصوص صورت گرفته است. بنابراین به نظر می رسد به طور کلی ایران در ارتباط با پرونده هسته ای می خواهد به آقای آمانو بگوید که می تواند انعطاف داشته باشد و به تعامل و مذاکرات سازنده مایل است.

ارتباط این سفر با نشستی که قرار است ایران با 1+5 در بغداد داشته باشد، چیست؟

ایران قرار است روز دوشنبه نشستی در وین با آژانس بین المللی انرژی اتمی داشته باشد. آقای سلطانیه بعد از نشست اول اعلام کرد که باید پیشنهادهای آژانس را با مقامات تصمیم گیرنده ایران در میان بگذارد. بنابراین ادامه مذاکرات به دوشنبه موکول شد. آمانو یکشنبه به ایران خواهد آمد و احتمالا همان روز نیز به وین بازخواهد گشت. بنابراین گزارش ایشان به آژانس از یک طرف و این که ایران تا چه حدودی با پیشنهادهای غربی ها یعنی 1+5 همراهی کند، از طرف دیگر می تواند در مذاکرات آتی تاثیرگذار باشد.

به هر حال بازرسین می توانستند کار بازرسی را انجام دهند. به نظر شما این سفر چه ضرورتی وجود دارد که خود آقای آمانو در بحث های فنی و بازرسی ها وارد شوند؟

آقای سلطانیه یک بار به این مسئله اشاره کرد که نه تنها بازرسان، بلکه خود مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی می تواند به ایران سفر کند. اما سفر مدیرکل آژانس، خود نشان دهنده بالا بودن اهمیت موضوع است. آمانو با سفر به ایران می تواند با مقامات ایرانی به طور جدی صحبت کند و اگر هم قرار است از مناطقی خاص دیدن داشته باشد، خود ایشان دیدن کند. قطعا این مسافرت در اثر تحریک و فشار 1+5 به ایران انجام می شود. او با استفاده از مذاکرات تهران و نیز مذاکرات آقای سلطانیه در وین، ظرف چند روز آینده گزارشی را در اختیار گروه 1+5 قرار خواهد داد که در کنفرانس بغداد بر اساس آن عمل شود.

بر این اساس به نظر شما مذاکرات بغداد می تواند برای پرونده هسته ای ایران حائز اهمیت باشد؟

مسئله کنفرانس بغداد بسیار اهمیت دارد و سرنوشت پرونده را مشخص خواهد کرد. بنابراین غربی ها در حال بررسی تمام راه ها هستند که هم با ایران اتمام حجت کنند و هم درباره تمام اقدامات و اطلاعات خود درباره پرونده هسته ای ایران تبلیغات کنند. چون پرونده هسته ای ایران تبدیل به یک پرونده بین المللی شده، غربی ها به دنبال آن هستند که از طریق اقدامات تبلیغی فضای مورد نظر خود را ایجاد نمایند. آن ها تلاش دارند که ذهن مردم را پر کنند که از همه ابزارها برای حل مسئله هسته ای ایران استفاده می کنند. در نهایت باید گفت سفر آقای آمانو به ایران با توجه به موقعیت و جایگاه ایشان بسیار اهمیت دارد و برای اجلاس بغداد نیز تاثیر تعیین کننده خواهد داشت.
 

تهیه کننده: تحریریه دیپلماسی ایرانی/ 12