موافقت با غنی سازی 5 درصدی می تواند شروع خوبی باشد

دیپلماسی ایرانی: در حالی که نشست بغداد در سوم خرداد و پیش از آن مذاکره با مقامات آژانس بین المللی انرژی اتمی، پیش روی هیات مذاکره کنندگان هسته ای ایران است، برخی منابع خبری به نقل از مقامات آمریکایی از احتمال موافقت آمریکا با ادامه غنی سازی در ایران آن هم با خلوص 5 درصد خبر می دهند.

هرچند آمریکا و متحدانش تا چند ماه پیش بر توقف کامل عملیات غنی سازی اورانیوم در ایران تاکید داشتند و همین پیش شرط به موازات پافشاری تهران بر ادامه غنی سازی موجب شکست پی در پی مذاکرات شده بود، اما اخیر تغییراتی در رویکرد کاخ سفید و متحدانش در آنسوی آتلانتیک نمایان شده است. برخی بر این گمانند که تعدیل مواضع واشینگتن در قبال غنی سازی در کنار ادامه اعمال تحریم ها از جمله دلایلی بوده که موجب شده ایران بار دیگر پای میز مذاکره بنشیند.

باوجود اینکه برای نخستین بار محمود احمدی نژاد، رئیس جمهور ایران بود که بحث تعلیق غنی سازی 20 درصدی را مطرح کرد اما این موضع وی که در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در پاییز گذشته مطرح شده بود در آن زمان چندان مورد توجه جامعه بین المللی قرار نگرفت. در همان روزها شماری از رسانه ها به اهمیت پیشنهاد احمدی نژاد اشاره کردند اما مقامات در واشینگتن واکنش جدی به آن نشان ندادند. دلیل این بی توجهی چه بهار عربی بود و چه بی اعتمادی به ایران، اما در ماه های اخیر احیای همین پیشنهاد از سوی واشینگتن، تحولات قابل توجهی را در پرونده هسته ای ایران رقم زده است.

رسانه های غربی ابتدا به نقل از منابع آمریکایی از موافقت آمریکا با ادامه عملیات غنی سازی 3.5 درصدی در ایران خبر دادند به شرط آنکه غنی سازی 20 درصدی متوقف شده و سایت فوردو در نزدیکی قم نیز تعطیل شود. همین زمزمه ها به نوعی چراغ سبز واشینگتن به ادامه غنی سازی در ایران توصیف شد و شاید هم انگیزه ای برای مذاکره کنندگان هسته ای ایران که بار دیگر مذاکرات را از سر بگیرند.

اما در آستانه دور دوم مذاکرات باز هم رسانه های آمریکایی به نقل از مقامات در واشینگتن نقل می کنند که شاید کاخ سفید با ادامه عملیات غنی سازی اورانیوم با خلوص 5 درصد نیز موافقت کند. البته در مقابل عمل کردن ایران به دیگر درخواست های مطرح از سوی جامعه بین المللی. این تعدیل بیش از پیش موضع در شرایطی انجام می شود که غنی سازی 5 درصدی، ذخایر اورانیومی را تولید می کند که خلوص آن بیش از میزانی است که برای مصارف دارویی مورد نیاز است. از سوی دیگر مقامات در تل آویو نیز دست کم در محافل عمومی اعلام کرده اند که با ادامه غنی سازی در ایران حتی در سطح 3.5 درصدی نیز موافق نیستند.

با این حال واکنش تهران به گزارش های اخیر در مورد موضع کاخ سفید مثبت به نظر می رسد. روزنامه لس آنجلس تایمز در این زمینه می نویسد : مقامات در تهران در مورد احتمال موافقت دولت باراک اوباما، با ادامه غنی سازی 5 درصدی در ایران دچار تردید هستند اما در عین حال بر این باورند که این رویکرد می تواند آغاز خوبی برای مذاکرات بیشتر بر سر برنامه های هسته ای جمهوری اسلامی باشد.  

بنابر این گزارش یکی از مقامات وزارت امور خارجه ایران به شرط فاش نشدن نام خود اظهار داشت: در صورتی که این پیشنهاد از سوی گروه 1+5 ( آمریکا، انگلیس، فرانسه، چین، روسیه و آلمان) به ایران ارائه شود می تواند شروع خوبی باشد.

با این حال وی تاکید کرده است که ایران هیچگاه سایت غنی سازی فوردو در نزدیکی قم را تعطیل نمی کند.

این مقام ناشناس در بخش دیگری از اظهاراتش خاطرنشان کرده که دیگر موضوعات مانند غنی سازی 20 درصدی قابل مذاکره است.

این مقام فعال در وزارت خارجه جمهوری اسلامی به رفتار مذاکره کنندگان در نشست با ایران نیز اشاره کرده است. به گفته وی در نشست استانبول، رفتار نماینده فرانسه غیر مودبانه بوده اما نماینده آمریکا به طور غافلگیرکننده ای مودب بوده است.

به گزارش لس آنجلس تایمز این اشاره یک مقام وزارت امور خارجه به رفتار نماینده های گروه 1+5 می تواند اشاره ای به دشوار بودن دستیابی به اجماع باشد.

این در حالی است که هرگونه پیشنهاد با تردید و مخالفت برخی مقامات هم در تهران و هم واشینگتن مواجه است.

برای مثال حمید رضا ترقی از حزب ائتلاف اسلامی که روابط نزدیکی با رهبر ایران دارد بر این باور است که پذیرش پروتکل الحاقی از دست دادن بسیاری از منافع است. به گفته وی بازرسان آژانس به جاسوس تبدیل شده اند و دانشمندان هسته ای ایران نیز مورد سوء قصد قرار می گیرند.

ترقی بر این باور است که تنها در صورتی که تحریم ها لغو و حقوق ایران به رسمیت شناخته شود، آمادگی برای مصالحه وجود دارد.

اما با وجود دیدگاه های مخالف و موافق، یک نقطه اشتراک نیز وجود دارد و آن این است که اغلب طرف ها به دنبال کاهش تنش ها هستند.

تهیه کننده : تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10