چرا حالا خانم آشتون؟
منابع غربی می گویند کاترین اشتون به نامه ۱۵ شهریور دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران پاسخ داده است.فردریک دال خبرنگار خبرگزاری رویترز در وین در گزارشی که روز جمعه ۲۹ مهر ۱۳۹۰ (۲۱ اکتبر ۲۰۱۱) منتشر شد، خبر داد که این نامه به مقام های ایرانی تحویل شده و بخش هایی از آن را هم منتشر کرد.
این نامه در حالی توسط رویترز منتشر شده است که دیپلمات های ایرانی می گویند نامه روز جمعه به سفارت ایران در بروکسل تحویل شده و هنوز به تهران واصل نشده است و اقدام رویترز حاکی از آن است که اعضای ۱+۵ برای رسانه ای کردن این موضوع عجله داشته اند.نامه اشتون در واقع پاسخی است به نامه روز سه شنبه ۱۵ شهریور ۱۳۹۰ (۶ سپتامبر ۲۰۱۱) دکتر سعید جلیلی که در آن تاکید شده بود «ایران به یافته شدن یک راه حل مذاکراتی پای بند است و در چارچوب راهبرد گفت وگو برای همکاری حول نقاط مشترک، آماده است درباره مجموعه ای از مسائل از جمله مسئله هسته ای به شکل کلی و شامل مسائل خلع سلاح، عدم اشاعه و همکاری صلح آمیز مذاکره کند».ادامه….
بر مبنای آنچه فردریک دال در گزارش خود در رویترز نوشته و دیپلمات ها در تهران هم آن را تایید می کنند، نکات زیر در نامه جدید اشتون وجود دارد:
۱- اگر ایران آماده باشد درباره گام‌های ملموسی برای اعتمادسازی بدون پیش شرط گفت‌وگو کند ما حاضر خواهیم بود درباره ملاقات آینده در چند هفته آینده در مکانی که هر دو طرف آن را قبول داشته باشند به توافق برسیم.
۲- من از پیشنهاد شما برای از سرگیری مذاکرات استقبال می‌کنم تا گام‌هایی اساسی برای همکاری پایدار برداشته شود.
۳- هنگامی که درصدد تداوم مذاکرت‌مان برمی‌آییم لازم است به دنبال نتایج ملموس باشیم و تجربه استانبول را تکرار نکنیم. ما باید مطمئن شویم که وقتی دوباره با یکدیگر ملاقات می‌کنیم می‌توانیم به پیشرفت واقعی در زمینه انرژی هسته ای دست یابیم.
۴- هدف اصلی همچنان به دست آمدن یک راه‌حل جامع از طریق مذاکرات است که اعتماد بین‌المللی به ماهیت منحصرا صلح‌آمیز برنامه هسته ای ایران را احیا کند.
۵- برای اینکه چنین روندی آغاز شود، هدف اولیه ما، شرکت در اعتمادسازی با هدف تسهیل گفت‌وگوی سازنده بر مبنای تعامل دوگانه و یک رویکرد گام به گام است.
دیپلمات ها در تهران می گویند در اصل در این نامه هیچ نکته جدیدی وجود ندارد و همه سخن اشتون را می توان در دو نکته خلاصه کرد و آن هم اینکه اولا اشتون از ایران می خواهد بدون پیش شرط وارد مذاکره شود یعنی دیدگاه های خود در مذاکرات استانبول را تکرار نکند و ثانیا خود را برای برداشتن یک گام اعتماد ساز عملی در ابتدای مذاکرات آماده کند تا راه برای مذاکرات بیشتر آماده شود.
مذاکرات استانبول میان ایران و ۱+۵ روزهای جمعه و شنبه اول و دوم بهمن ۱۳۸۹ (۱۲ و ۱۳ ژانویه ۲۰۱۱) با دستور کار «همکاری حول نقاط مشترک» برگزار شد. ایران در آن مذاکرات تاکید کرد که بر مبنای دستور کار توافق شده در مذاکرات ژنو ۳، اگر غرب به دستور کار «گفت وگو حول نقاط مشترک برای همکاری» پای بند است، باید به عنوان الزامات همکاری اولا به صراحت حق ایران برای غنی سازی را بپذیرد و ثانیا تحریم های غیر قانونی اعمال شده علیه ایران را لغو کند. اشتون پس از پایان مذاکرات استانبول، در روز ۲۲ ژانویه ۲۰۱۱ با صدور بیانیه ای این درخواست های ایران را «پیش شرط گذاری برای مذاکرات» خواند و خواهان حذف این پیش شرط ها شد. این در حالی است که ایران تاکید دارد پیش شرطی در کار نیست و آنچه مطرح شده الزامات منطقی دستور کار «گفت وگو برای همکاری حول نقاط مشترک» است.
به دلیل همین اختلاف نظر که در واقع چیزی جز عدم پای بندی ۱+۵ به دستور کار توافق شده در مذاکرات ژنو ۳ با ایران نیست، مذاکرات با ایران از ژانویه گذشته به این سو متوقف شده است.
اما پرسشی که در اینجا وجود دارد این است که چرا کاترین اشتون این مقطع خاص را برای پاسخ به نامه دکتر جلیلی برگزیده است. مجموعه اطلاعات موجود نشان می دهد دلایل اصلی این اقدام چنین است:
۱- در اولین گام، ۱+۵ مایل است تاکید کند به رغم همه بحران های موجود در برای مذاکره باز است. این نشان دهنده آن است که غرب می خواهد بگوید راهبرد دو مسیره فشار-مذاکره همچنبن برقرار است و در کنار تلاش برای افزایش فشارها بر ایران، در برای گفت وگو بسته نخواهد شد.
۲- در مرحله بعد به نظر می رسد اعلام آمادگی اشتون برایمذاکره با فشارهای اخیر امریکا بر ایران و گزارش ماه آینده آمانو مرتبط است. تصور اشتون و جناح تندرو گروه ۱+۵ این است که این اعلام آمادگی اگر با مخالفت ایران مواجه شود زمینه را برای جلب نظر روسیه، چین و آلمان به عنوان مخالفان انتشار گزارش تند و تیز از سوی آمانو فراهم خواهد کرد و اگر با این موضوع موافقت کند آن وقت امریکا می تواند استدلال کند که ایران از فشارها تاثیر پذیرفته است.
۳- سومین نکته این است که این اعلام آمادگی احتمالا با طرح روسیه مرتبط است. اگرچه در این باره تردیدهایی وجود دارد که اشتون و امریکا با طرح گام به گام لاوروف موافقت نهای کرده باشند ولی این احتمال جدی است که نامه جدید اشتون تلاشی برای سوق دادن ایران به سمت پذیرش طرح گام به گام یا چیزی شبیه آن به عنوان چارچوب مذاکرات اینده باشد.
۴- و نهایتا، این موضوع قطعی است که گروه ۱+۵ اکنون نگاه خود را به داخل ایران دوخته است و یکی از امیدواری های غرب این است که دعوت به مذاکره اختلافات درونی ایران بویژه میان گروهی که معتقد به ضرورت مذاکره فوری با غرب است و آنها که عقیده دارند فعلا ورود به مذاکره سودی ندارد را جدی تر کند.
منبع: ایران هسته ای
این نامه در حالی توسط رویترز منتشر شده است که دیپلمات های ایرانی می گویند نامه روز جمعه به سفارت ایران در بروکسل تحویل شده و هنوز به تهران واصل نشده است و اقدام رویترز حاکی از آن است که اعضای ۱+۵ برای رسانه ای کردن این موضوع عجله داشته اند.نامه اشتون در واقع پاسخی است به نامه روز سه شنبه ۱۵ شهریور ۱۳۹۰ (۶ سپتامبر ۲۰۱۱) دکتر سعید جلیلی که در آن تاکید شده بود «ایران به یافته شدن یک راه حل مذاکراتی پای بند است و در چارچوب راهبرد گفت وگو برای همکاری حول نقاط مشترک، آماده است درباره مجموعه ای از مسائل از جمله مسئله هسته ای به شکل کلی و شامل مسائل خلع سلاح، عدم اشاعه و همکاری صلح آمیز مذاکره کند».ادامه….
بر مبنای آنچه فردریک دال در گزارش خود در رویترز نوشته و دیپلمات ها در تهران هم آن را تایید می کنند، نکات زیر در نامه جدید اشتون وجود دارد:
۱- اگر ایران آماده باشد درباره گام‌های ملموسی برای اعتمادسازی بدون پیش شرط گفت‌وگو کند ما حاضر خواهیم بود درباره ملاقات آینده در چند هفته آینده در مکانی که هر دو طرف آن را قبول داشته باشند به توافق برسیم.
۲- من از پیشنهاد شما برای از سرگیری مذاکرات استقبال می‌کنم تا گام‌هایی اساسی برای همکاری پایدار برداشته شود.
۳- هنگامی که درصدد تداوم مذاکرت‌مان برمی‌آییم لازم است به دنبال نتایج ملموس باشیم و تجربه استانبول را تکرار نکنیم. ما باید مطمئن شویم که وقتی دوباره با یکدیگر ملاقات می‌کنیم می‌توانیم به پیشرفت واقعی در زمینه انرژی هسته ای دست یابیم.
۴- هدف اصلی همچنان به دست آمدن یک راه‌حل جامع از طریق مذاکرات است که اعتماد بین‌المللی به ماهیت منحصرا صلح‌آمیز برنامه هسته ای ایران را احیا کند.
۵- برای اینکه چنین روندی آغاز شود، هدف اولیه ما، شرکت در اعتمادسازی با هدف تسهیل گفت‌وگوی سازنده بر مبنای تعامل دوگانه و یک رویکرد گام به گام است.
دیپلمات ها در تهران می گویند در اصل در این نامه هیچ نکته جدیدی وجود ندارد و همه سخن اشتون را می توان در دو نکته خلاصه کرد و آن هم اینکه اولا اشتون از ایران می خواهد بدون پیش شرط وارد مذاکره شود یعنی دیدگاه های خود در مذاکرات استانبول را تکرار نکند و ثانیا خود را برای برداشتن یک گام اعتماد ساز عملی در ابتدای مذاکرات آماده کند تا راه برای مذاکرات بیشتر آماده شود.
مذاکرات استانبول میان ایران و ۱+۵ روزهای جمعه و شنبه اول و دوم بهمن ۱۳۸۹ (۱۲ و ۱۳ ژانویه ۲۰۱۱) با دستور کار «همکاری حول نقاط مشترک» برگزار شد. ایران در آن مذاکرات تاکید کرد که بر مبنای دستور کار توافق شده در مذاکرات ژنو ۳، اگر غرب به دستور کار «گفت وگو حول نقاط مشترک برای همکاری» پای بند است، باید به عنوان الزامات همکاری اولا به صراحت حق ایران برای غنی سازی را بپذیرد و ثانیا تحریم های غیر قانونی اعمال شده علیه ایران را لغو کند. اشتون پس از پایان مذاکرات استانبول، در روز ۲۲ ژانویه ۲۰۱۱ با صدور بیانیه ای این درخواست های ایران را «پیش شرط گذاری برای مذاکرات» خواند و خواهان حذف این پیش شرط ها شد. این در حالی است که ایران تاکید دارد پیش شرطی در کار نیست و آنچه مطرح شده الزامات منطقی دستور کار «گفت وگو برای همکاری حول نقاط مشترک» است.
به دلیل همین اختلاف نظر که در واقع چیزی جز عدم پای بندی ۱+۵ به دستور کار توافق شده در مذاکرات ژنو ۳ با ایران نیست، مذاکرات با ایران از ژانویه گذشته به این سو متوقف شده است.
اما پرسشی که در اینجا وجود دارد این است که چرا کاترین اشتون این مقطع خاص را برای پاسخ به نامه دکتر جلیلی برگزیده است. مجموعه اطلاعات موجود نشان می دهد دلایل اصلی این اقدام چنین است:
۱- در اولین گام، ۱+۵ مایل است تاکید کند به رغم همه بحران های موجود در برای مذاکره باز است. این نشان دهنده آن است که غرب می خواهد بگوید راهبرد دو مسیره فشار-مذاکره همچنبن برقرار است و در کنار تلاش برای افزایش فشارها بر ایران، در برای گفت وگو بسته نخواهد شد.
۲- در مرحله بعد به نظر می رسد اعلام آمادگی اشتون برایمذاکره با فشارهای اخیر امریکا بر ایران و گزارش ماه آینده آمانو مرتبط است. تصور اشتون و جناح تندرو گروه ۱+۵ این است که این اعلام آمادگی اگر با مخالفت ایران مواجه شود زمینه را برای جلب نظر روسیه، چین و آلمان به عنوان مخالفان انتشار گزارش تند و تیز از سوی آمانو فراهم خواهد کرد و اگر با این موضوع موافقت کند آن وقت امریکا می تواند استدلال کند که ایران از فشارها تاثیر پذیرفته است.
۳- سومین نکته این است که این اعلام آمادگی احتمالا با طرح روسیه مرتبط است. اگرچه در این باره تردیدهایی وجود دارد که اشتون و امریکا با طرح گام به گام لاوروف موافقت نهای کرده باشند ولی این احتمال جدی است که نامه جدید اشتون تلاشی برای سوق دادن ایران به سمت پذیرش طرح گام به گام یا چیزی شبیه آن به عنوان چارچوب مذاکرات اینده باشد.
۴- و نهایتا، این موضوع قطعی است که گروه ۱+۵ اکنون نگاه خود را به داخل ایران دوخته است و یکی از امیدواری های غرب این است که دعوت به مذاکره اختلافات درونی ایران بویژه میان گروهی که معتقد به ضرورت مذاکره فوری با غرب است و آنها که عقیده دارند فعلا ورود به مذاکره سودی ندارد را جدی تر کند.
منبع: ایران هسته ای
نظر شما :