جزئياتى تازه از جريان نبرد دولت عراق با جيش المهدى

به نظر می­رسد تحولات عراق وارد مرحله تازه­ای شده است. مرحله­ای متفاوت از گذشته. ظاهرا تمام گروه­های سیاسی عراقی دست به دست هم داده­اند تا یکپارچه با مهمان ناخوانده سیاست را که به قول آنها به زور تلاش می­کند، حرف خود را تحمیل کرده و از دیگران امتیاز بگیرد، مبارزه کنند. مبارزه­ای که ظاهرا با گذشت نزدیک به پنج سال از حیات آن چنان قوتی گرفته که آرام کردن آن کار یک روز و دو روز نیست.

 

این مهمان ناخوانده سیاست هیچ گروهی نیست جز جریان صدری و جیش المهدی که این روزها همه علیه آن بسیج شده­اند. گروهی که به قول هوشیار زیباری، وزیر امور خارجه عراق، در سرکوب آن تعلل کردیم و گذاشتیم دندان فاسد عراق شود. به قول زیباری اشتباهی که در زمان ایاد علاوی،نخست وزیر اسبق عراق، مرتکب شدیم و اجازه ندادیم نخست­وزیر وقت مبارزه خود با آنها را به پایان برساند، دیگر نباید تکرار شود.

 

سید محسن حکیم، فرزند سید عبدالعزیز حکیم، رئیس مجلس اعلای اسلامی عراق، رهبر ائتلاف یکپارچه عراق و مشاور سیاسی نزدیک وی در ایران درباره وضعیت مالکی در مبارزه با شبه نظامیان جیش المهدی می­گوید:« آقای مالکی نخست وزیر عراق لحظات خسته کننده­ای را سپری می­کند. اما به حمدالله تاکنون اوضاع بسیار خوب پیش رفته و ایشان توانسته­ به موفقیت­های بسیار بزرگی در این زمینه دست یابد. الحمدالله اکنون تمام شهرهای عراق به غیر از ناصریه که استاندار آن خود از گروه صدری و جیش المهدی است، آرام نیست که آن هم به مرور آرام می­شود.»

 

وی درباره تسلیم شدن یک هزار پلیس عراقی به جیش المهدی و این که این اتفاق چه چیزی را به ما القا می­کند، نیز می­گوید:« اینها افرادی هستند که قبل از این نیز جزو جیش المهدی بوده­اند اما دولت از وجود آنها خبر نداشت. با الحاق آنها به جیش المهدی این شائبه بوجود آمده که باید بازنگری کلی­ای در ارتش عراق شود. اما این را نباید هم به فال بد گرفت، زیرا اکنون مشخص شده که چه گروه­های شبه نظامی و عناصر خطرناکی به درون ارتش نفوذ کرده­اند.»

 

شاید این اظهار نظر محسن حکیم را بتوان حمل بر صحت گرفت و گفت، این موضوع از جهتی به نفع دولت عراق شده اما این را هم نباید نادیده گرفت که چنین اتفاقی می­تواند این بهانه را به گروه­های سیاسی بویژه گروه­های سیاسی سنی و مخالف دولت بدهد که بارها از دولت مالکی انتقاد کرده­اند که در ارتش گروه­های مخرب بسیاری نفوذ کرده­اند که دولت از آنها خبر ندارد یا در مقابل آنها اهمال کرده است.

 

با این حال باید در ابتدا به واکاوی آنچه در عراق در حال حاضر می­گذرد نشست و حقایق آن را دریافت و سپس به پیش­بینی وضعیت آینده سیاسی عراق پرداخت.

 

محسن حکیم درباره اوضاع فعلی عراق می­گوید:« اوضاع را الآن باید در دو حالت دید. یکی خوب و مناسب و یکی سخت و طافت­فرسا. اوضاع خوب، چرا که اکنون تمام احزاب سیاسی اعم از سنی­ها، تمام احزاب شیعی و تمام احزاب کرد از این حرکت آقای مالکی حمایت کرده و آن را گامی به جلو دانسته­اند.»

 

وی در ادامه می­افزاید:« همان طور که می­دانید و در خبرها آمد، در جلسه وحدت امنیت سیاسی که دو روز پیش در بغداد با حضور سران سیاسی و مقام­های ارشد عراقی اعم از دولت و پارلمان تشکیل شد، همگی بر این نکته تاکید کردند، هر گروه سیاسی که بخواهد در انتخابات آتی کشور شرکت کند، باید سلاح را زمین گذارده و دست از فعالیت­های نظامی و شبه نظامی بردارد.»

 

وی درباره این که جیش المهدی و جریان صدری این شروط نپذیرفته­اند، می­گوید:« در حقیقت جریان صدری با نپذیرفتن این شروط هدف اصلی خود را علنا از همین جا نشان داده است. دلیل آن هم کاملا مشخص است. آنها به دنبال القای حرف خود و تحمیل قدرت به زور و از طریق سلاح هستند.»

 

وی درباره اوضاع سخت جاری در عراق نیز می­گوید:« از لحاظ امنیتی و نظامی حال و اوضاع کشور چندان مناسب نیست. جیش المهدی خرابکاری­های بسیاری در کشور کرده. ظلم و جنایت­هایی که به هیچ وجه قابل بخشش نیستند. مثلا ببینید در همین یک هفته در حدود 220 پست برق را به آتش کشیدند. دو خط لوله نفت را منفجر کردند. خطوط فاضلاب کشور را منهدم کردند. آب آشامیدنی مردم را بستند.»

 

به اعتقاد وی این دیگر مخالفت مدنی نیست. اینها بیت المال است. آنها اموال مردم را نابوده کرده­اند. این کارها فقط به مردم صدمه می­زند.

 

در کنار این موارد باید آتش زدن دفاتر و ساختمان­های احزاب بویژه مجلس اعلای اسلامی عراق و حزب دعوت اسلامی را نیز افزود.

 

ظاهرا همان طور که نخست­وزیر عراق گفته بود، نوع فعالیت جیش المهدی همان رفتار القاعده است. به عبارت دیگر جیش المهدی همان الگوی القاعده را پیش روی خود قرار داده و تلاش دارد، با همین ترتیب و با همان هدف اوضاع کشور را به هم بریزد و دولت و پلیس عراق را ناکار آمد جلوه دهد.

 

محسن حکیم نیز ضمن تایید این تشبیه می­گوید:« بله دقیقا. آقای مالکی بی­جهت آنها را بدتر از القاعده ندانست. چقدر از نفت کشور را تاراج کرده و قاچاق می­کردند. بصره شهر کلیدی عراق است و در حقیقت شریان اصلی و اقتصادی کشور را تشکیل می­دهد. آنها با این کار تلاش داشتند به اقتصاد کشور ضربه بزندد.»

 

حکیم همچنین می­گوید:« روزی 45 نفر در بصره ترور و کشته می­شدند که همگی با نظارت مستقیم جیش المهدی صورت می­گرفت. جنایت­های آنها به اندازه­ای بود که مردم و عشایر بصره دست به دامن دولت برای جلوگیری از ادامه خشونت­ها شدند.»

 

بدین ترتیب می­توان تحلیل کرد که رابطه جریان صدری و مقتدی صدر با دولت مالکی و شخص نوری مالکی بسیار تیره و تار شده است. بویژه این که همان طور که مقتدی صدر هم اعتراف کرده، مالکی به هیچ عنوان حاضر نشده جواب تلفن­های مکرر مقتدی صدر را بدهد و در مقابل هم نخست وزیر تاکید کرده تا زمانی که جیش المهدی سلاح­های خود را تسلیم نکرده­اند، مذاکره­ای با آنها صورت نمی­­گیرد.

 

محسن حکیم معتقد است رابطه جریان صدری با کل عراق تیره و تار شده است. فعالیت­های مخرب جیش المهدی به اندازه­ای است که دیگر هیچ کس مایل به همکاری با آن نیست.

 

به اعتقاد محسن حکیم اعتراف­هایی که اعضای جیش المهدی کرده­اند و علنا مسئولیت انفجار اخیر کربلا و ترور فرماندهان پلیس عراق و نمایندگان و علمای کشور را پذیرفته­اند، خود دلیلی بر این ادعا است. اعتراف­های تکان دهنده­ای که بوضوح نشان از ریخته شدن خون صدها بی­گناه دارد که صرفا خونشان به دلیل مسائل شخصی و حزبی ریخته شده است.

 

این سی دی توسط پلیس عراق تهیه شده است. استاندار کربلا پس از مصاحبه مطبوعاتی خود با خبرنگاران آن را به آنها می­دهد. در این سی­دی یکی از تسلیم شدگان جیش المهدی رسما اعتراف می­کند که آخرین انفجاری که چندی پیش در منطقه مخیم در محدوده حرم امام حسین ( ع ) به وقوع پیوست و 80 نفر از جمله پنج ایرانی کشته و 100 نفر زخمی شدند کار جیش المهدی بوده است.

 

از مدت­ها پیش در عراق همه می­گفتند، بسیاری از کسانی که سابقه جنایی داشته و دستشان به خون مردم آلوده است یا بعثی بوده یا شکنجه­گر زندان­های بعث بوده­اند، به عضویت جیش المهدی درآمده یا به نوعی در آن نفوذ کرده­اند.

 

در این میان پرسشی که برای همگان بوجود آمده، این است که آیا عوامل خارجی از جیش المهدی حمایت می­کنند یا در آن نفوذ کرده­اند. محسن حکیم معتقد است، عواملی از امارات متحده عربی، سوریه، کویت و ... در درون جیش المهدی رخنه کرده و آنها را علیه دولت و ملت می­شورانند. با این هدف که نظام جدید عراق پا نگیرد و احزاب کنونی که در عراق به قدرت رسیده­اند، شکست بخورند و از دولت و نظام کناره­گیری کنند.

 

اما از سوی دیگر جریان صدری با برخی از گروه­های سیاسی عراق که دست بر قضا تعداد قابل توجهی از کرسی­های عراق را در اختیار دارند، هم­پیمان شده و علیه دولت عراق فعالیت می­کند. یکی از این گروه­ها حزب فضیلت است که اتفاقا استانداری بصره را به هر زحمتی در اختیار دارد، متهم به قاچاق نفت بندر بصره است و به ارتباط گسترده با دولت امارات متحده عربی متهم است.

 

حکیم درباره نقش حزب فضیلت در تحولات اخیر بصره می­گوید:« آنها بسیار بد عمل کردند. استاندار بصره از آنها است و وی و حزبش نیز با جریان صدری متحد هستند. آنها منافع بسیاری را از طریق قاچاق نفت عراق به دست می­آوردند. برای همین هنگامی که بحث مبارزه با گروه­های خارج از قانون پیش آمد به کارشکنی پرداخته و عملکرد بسیار بدی را از خود نشان دادند.»

 

بر اساس آنچه در رسانه­ها آمده، گزارش برهام صالح تاثیر بسیاری بر آقای مالکی گذاشته است. به گونه­ای که گزارش وی عاملی شده تا مالکی خود رهبری سرکوب و مبارزه با جیش المهدی را بر عهده بگیرد.

 

اما محسن حکیم می­گوید:« قصه چیز دیگری است. آقای برهام صالح یک گزارش اقتصادی تهیه کرده بود و در آن ذکر شده بود که قاچاق نفت به صورت گسترده­ای در بصره در جریان است و گروه­ها جنایتکار و خارج از قانون به برداشت غیر قانونی و نفت و قاچاق آن مشغولند. آقای مالکی در حقیقت برای مبارزه با این جنایتکاران به بصره رفت اما ناگهان جیش المهدی خود را وارد کرد و خود نیز به مبارزه با دولت و ارتش عراق و پلیس عراق برخواست. در حقیقت عدو سبب خیر شد. آقای مالکی اصلا تصمیم نداشت با آنها مبارزه کند. آنها خود به جنگ با دولت عراق و آقای مالکی آمدند و آن جریان را به راه انداختند.»

 

محسن حکیم در مصاحبه­های خود تاکید کرده بود، ایران نقش بسیار موثری در کاهش درگیری­های عراق داشته است. او درباره چگونگی ایفای نقش ایران می­گوید:« ایران کمک بسیاری در کاهش درگیری­ها در عراق داشت. گروهی که در گیر و دار درگیری­ها از سوی ائتلاف یکپارچه به ایران آمد  و گفت و گو کرد سپس به سراغ مقتدی صدر رفت. همین شیوه تاثیر بسیاری در روند مذاکرات با مقتدی صدر گذاشت و توانست تا حد بسیاری از میزان درگیری­ها بکاهد.»

 

اما ظاهرا در کنار فعالیت­های مثبت ایران در کاهش درگیری­ها مقتدی صدر به گونه­ای ناشیانه عمل کرده و اظهارات توهین­آمیزی را علیه ایران و مقام معظم رهبری داشته است.. اظهاراتی که وی در گفت و گو با شبکه الجزیره ایراد داشته است.

 

حکیم در این باره اظهار نظر می­کند، به اعتقاد من این صحبت­ها چندان آگاهانه ایراد نشده است. او چه حقی دارد، این گونه توهین­آمیز درباره مقام معظم رهبری صحبت کند.

 

وی سپس می­پرسد:« او گفته به آقا گفتم در امور داخلی عراق دخالت نکن. یعنی این که ایران در امور داخلی عراق دخالت می­کند؟»

 

حکیم در ادامه می­افزاید:« این یعنی تایید اتهام­های آمریکا و متحدان آن. در حالی که به هیچ وجه این گونه نیست. ایران به عراق کمک می­کند، دخالت نمی­کند. به اعتقاد من ایشان در ایران مهمان است و این گونه صحبت­ها بی­احترامی به میزبان است.»

 

وی درباره هدف مقتدی صدر از ایراد چنین سخنانی می­گوید:« یقینا این صحبت­ها تنها با این هدف است که آقای مقتدی صدر خود را مستقل نشان دهد و بگوید من از جایی حمایت نمی­شوم. اما شیوه­اش را بلد نیست. این حرف­ها را از روی کم­تجربگی زده است. گرچه معتقدم برنامه­ای را دنبال می­کند. مانند کسی که تجربه کاری ندارد اما برای رسیدن به هدفی دست به کاری می­زند.»