پندهای ایران و ترکیه تا کجا به کار اسد می‌آید؟
دیپلماسی ایرانی: تحولات منطقه خاورمیانه به سمت و سویی می‌رود که دگرگونی عمیقی در تمامی هم‌پیمانی‌های منطقه‌ای به وجود آید. با توجه به این انقلاب‌ها می‌توانیم بگوییم به زودی نقشه جغرافیایی هم‌پیمانی‌ها در خاورمیانه و شمال آفریقا از مصر و لیبی و تونس گرفته تا حاشیه خلیج فارس تا شرق مدیترانه همگی دچار تغییرات عمیق خواهند شد که البته امریکا و اروپا و اسرائیل را نیز شامل می‌شود. به ویژه اکنون که انقلاب به جایی مثل سوریه رسیده که بی‌شک تغییرات عمیق‌تری را رقم خواهد زد.
روزنامه الحیات، چاپ لندن در یادداشتی به این موضوع پرداخته و نوشته است: تحولات و انقلاب‌هایی که در برخی کشورهای عربی شاهدیم انعکاس گسترده‌ای بر جیوسیاسی منطقه خواهد گذاشت. به خصوص که این انقلاب‌ها به جایی مثل سوریه رسیده که می‌تواند هر گونه تغییری در آن تمامی محاسبات را به هم بریزد و معادلات منطقه‌ای را دگرگون کند. اگر کشورهای حاشیه خلیج فارس و در راس آنها عربستان سعودی در بحرین مستقیما دخالت می‌کنند و با تصور جلوگیری از نفوذ ایران در این کشور نیرو پیاده می‌کنند یا در یمن که حیات خلوت عربستان محسوب می‌شود تلاش دارند تا با وساطت میان جریان‌های مختلف سیاسی این کشور بحران آن را حل و فصل کنند و کشور را به سرانجام برسانند در کشوری مثل سوریه به بن‌بست خورده‌اند. در سوریه از یک طرف ایران و ترکیه قرار دارند و از طرف دیگر منافع عربستان مطرح است که این مسئله معادله را به شدت پیچیده می‌کند. محاسباتی که در سوریه وجود دارد بیش از آن که پاسخگوی محاسبات عربستان و کشورهای حاشیه خلیج فارس باشد پاسخگوی محاسبات ایران و ترکیه است و طبیعتا هر گونه تغییر سیاسی‌ای بر معادلات سیاسی این دو کشور تاثیر مستقیم می‌گذارد.
در ادامه این یادداشت به تمایل شدید ترکیه به حفظ نظام حاکم در سوریه اشاره شده و آمده است: بر کسی پوشیده نیست که رهبران ترکیه برای حفظ ثبات در سوریه و حفظ نظام فعلی آن به ریاست بشار اسد دست به هر کاری می‌زنند. هنگامی هم که از بشار اسد می‌خواهند که اصلاحات را در کشورش عملی کند در حقیقت با تاکید بر حفظ نظام فعلی سوریه این پند را می‌دهند. ترکیه با سوریه نزدیک به 700 کیلومتر مرز زمینی دارد که در این مناطق مرزی عمدتا اقلیت‌ها به ویژه کردها ساکنند. آنچه باعث نگرانی بیش از پیش ترک‌ها در سوریه می‌شود امنیت ملی‌شان است که آنها را وادار می‌کند که از دمشق بخواهند از تجربیات حزبی‌شان یعنی حزب عدالت و توسعه بیشتر استفاده کند. مسئله دیگر بحث اقتصادی است. مراودات اقتصادی سوریه و ترکیه در سال‌های اخیر به شدت افزایش یافته و ترکیه از این نگران است که هر گونه تغییری در سوریه باعث شود تا از حجم دلارهای ورودی از سوریه کاسته شود. از سویی ترکیه به کمک سوریه توانسته در بحران‌ها و پرونده‌های مختلف منطقه‌ای حضور پررنگی داشته باشد. پرونده‌های درگیری اعراب و اسرائیل، عراق یا لبنان از جمله آنها است که ترکیه به کمک سوریه توانسته دستاوردهای بسیاری را با ورود به آنها به دست آورد.
در ادامه این یادداشت به منافع ایران در حفظ نظام بشار اسد نیز اشاره شده و آمده است: ایرانی‌ها هم همانند ترک‌ها از تحولات سوریه مضطربند. ایران و سوریه هم‌پیمانان مهم منطقه‌ای هستند و به کمک یکدیگر نقشی موثر در بسیاری از پرونده‌های منطقه از جمله لبنان، فلسطین و عراق ایفا می‌کنند. اگر اتفاقی بر سر نظام بشار اسد بیفتد ممکن است در نوع حمایت‌های دمشق از حزب الله لبنان تاثیر مستقیم بگذارد. ایران نیز همانند ترکیه ترجیح می‌دهد که اصلاحات گسترده‌ای در سوریه انجام شود تا دولت بشار اسد بر سر کار بماند. اگر چه در این میان ایرانی‌ها به همراه متحدان لبنانی‌شان یعنی حزب الله معتقدند که بوی توطئه در سوریه به مشام می‌رسد و امریکا و صهیونیست‌ها علیه نظام بشار اسد دست به توطئه زده‌اند. با این حال و از زاویه همین نگرانی، ایرانی‌ها از نظام سوریه می‌خواهند که اصلاحات را سر لوحه کار خود قرار دهد. هم‌زمان نیز هر گونه کمکی که بتواند نظام سوریه را حفظ کند، می‌کنند مبادا که سوریه دچار تغییرات عمیق شود.
نویسنده در نهایت یادداشت خود را این گونه به پایان می‌رساند که: دمشق اکنون شاهد نصایح دو متحد اصلی خود در منطقه است که هر دو یک چیز را می‌خواهند آن هم بقای حکومت بشار اسد است. توصیه‌های آنها برای پیش گرفتن خط اصلاحات نیز چیزی جز رسیدن به این هدف نیست. رهبران سوریه باید با توجه به نصایح و پندهای تهران و آنکارا می‌توانند فصلی جدید در روابط خود به وجود آورند. اما آیا رهبران سوریه این پندها را مورد توجه قرار می‌دهند یا این که برای خود نسخه جداگانه‌ای می‌پیچیند؟
نظر شما :