موقعیتی استثنایی برای اوباما

 کمیته نوبل روز جمعه باراک اوباما را برنده جایزه سال 2009 صلح نوبل اعلام کرد. ساعاتی پس از اعلام این خبر، آقای اوباما در کاخ سفید در مقابل دوربین‌ها ظاهر شد و گفت کار او تازه آغاز شده و این جایزه را به عنوان درخواستی برای اقدامات عملی بیشتر می‌پذیرد.

گفتاری از دکتر نعمت احمدی، حقوقدان و کارشناس حقوق بین الملل:

آقای اوباما نه ماه پیش رئیس جمهور ایالات متحده امریکا شد اما از دو سال گذشته به عنوان کاندیدای حزب دموکرات در داخل کشور خود شروع به فعالیت کرد و حدود دوازده سال در یک نهاد غیر دولتی حقوق بشری فعالیت می‌کرد. در خاطرات او آمده است که در مقطع دکتری از دانشگاه هاروارد با رتبه اول فارغ التحصیل شد و به همین دلیل بسیاری از موسسات بزرگ مالی امریکا از او درخواست همکاری به عنوان وکیل یا مشاور حقوقی کردند اما اوباما حاضر به پذیرش این پیشنهادها نشد و با حقوق بسیار پایین فعالیت خود را در یک نهاد حقوق بشری آغاز کرد و در کنار آن کارهای سیاسی را پیگیری کرد.

بنابراین بخش عمده انتخاب اوباما برای دریافت جایزه صلح نوبل به گذشته سیاسی او از روز فارغ التحصیلی در رشته حقوق و اخذ پروانه وکالت و انتخاب حوزه حقوق بشر برای فعالیت برمی‌گردد و بخش کمی از این انتخاب به دوران ریاست جمهوری او مربوط می‌شود، اما علت دیگر شعار تغییری است که اوباما در دوران رقابت‌های انتخاباتی خود مطرح شود و با آغاز ریاست جمهوری خود تغییر را اجرایی کرد و نخستین اقدام برای در راستای تغییر هم صدور دستور بسته شدن زندان گوانتانامو بود.

از این بابت آقای اوباما یکی از چهره‌هایی است که به طور قطع و یقین لیاقت دریافت جایزه صلح نوبل را دارد، چه قبل از شهرت، چه در دوران سناتوری، چه زمان رقابت های انتخاباتی و چه در طول نه ماهی که از ریاست جمهوری او می‌گذرد.

اما تاثیر اعطای جایزه صلح نوبل به یک رئیس جمهور فعال بسیار اهمیت دارد؛ برای اولین بار در تاریخ سیاسی امریکا به رئیس جمهوری جایزه صلح نوبل اعطا می‌شود که در راس امور است و بر اساس قانون این کشور روسای جمهور از قدرت فوق العاده‌ای برخوردار است. کارتر و یکی دیگر از روسای جمهور امریکا نیز این جایزه را دریافت کردند اما پس از اتمام دوره ریاست جمهوری، بنابراین اهمیت این جایزه برای اوباما در این است که او را در چارچوب ویژه ای قرار داد، او قدرتمندترین فرد در ساختار اجرایی ایالات متحده امریکاست و کشورش بزرگترین اقتصاد، نیروی نظامی و ساختاهای سیاسی و دیپلماتیک را در اختیار دارد.

این جایزه برای اوباما یک شخصیت جدیدی تعریف می کند؛ بر اساس این شخصیت او باید خود را در قالب یک برنده صلح نوبل با تکیه بر اختیارات و قدرت و نفوذ خود به عنوان رئیس جمهور ایالات متحده امریکا ببیند. بسیاری از برندگان جایزه صلح نوبل دایره اختیارات محدودی داشته و تنها با کسب این جایزه از موقعیت ویژه ای برخودار شده اند اما اوباما اکنون موقعیت بسیار فوق العاده‌ای دارد.

به نظر می‌رسد جایزه صلح نوبل در سال 2009 صرف نظر از این که برنده آن لیاقت دریافت آن را داشته و یا خیر، ظرافت کار کمیته صلح نوبل را نشان می‌دهد چراکه قدرتمندترین فرد جهان را که هنوز در اکثر کشورها دارای جاذبه و چهره کاریزماتیک است در قالب جدیدی قرار داد. از این پس او نمی‌تواند با توجه به این جایزه و تعریفی که از برنده آن می‌شود، اقداماتی انجام دهد که دست او روی ماشه اسلحه یا بمب باشد. جایزه صلح نوبل وضعیت اوباما را بسیار استثنایی کرد.