قدرت دورن‌زا و رو به پيشرفت هند
ديپلماسى ايرانى: اين روزها هند ميزبان سران کشورهاى قدرتمند دنيا است. بعد از اوباما و مدودف، اين بار نوبت سارکوزى بود تا به هند برود و درباره روابط فرانسه با هند با مقامات اين کشور گفت و گو کند. به نظر مى رسد قدرت رو به رشد هند مورد توجه قدرت هاى بزرگ قرار گرفته و اين کشورها نه تنها با تبديل شدن هند به يک قدرت جهانى مخالف نيستند، بلکه در صدد هموار کردن راه اين کشور در جهت پيوستن هند به جمع قدرت هاى بزرگ دنيا هستند.
گفتارى از دکتر نوذر شفيعى، استاد دانشگاه و کارشناس مسائل شبه قاره براى ديپلماسى ايرانى:
هدف اصلى سياست خارجى هند با توجه به ظرفيت ها و پتانسيل هايى که دارد، تبديل شدن به قدرتى بزرگ و حتى ابرقدرت در سطح جهانى است. دليل اين هدف گذارى اين است که هم وسعت سرزمينى هند بسيار زياد است و هم از جمعيت زيادى برخوردار است و هم داراى نگرش و ايدئولوژى درباره سيستم مديريت و اداره جهان.
کشورى که به دنبال ايفاى نقش جهانى است، بايد رويکردى رئاليستى در پيش بگيرد. در خط مشى هاى رئاليستى، توجه به قدرت هاى بزرگ اهميت دارد. امريکا، آلمان، فرانسه و روسيه کشورهايى هستند که از قدرت هاى بزرگ جهانى به حساب مى آيند. بنابراين داشتن رابطه حسنه با اين کشور ها از اولويت هاى سياست خارجى هند به شمار مى آيد.
اين نگرش در دوره بعد از جنگ سرد بيشتر تقويت شد. يعنى در اين دوره ما شاهد رواج نگرش هاى نورئاليستى در سياست خارجى هند هستيم. بعد از سال 2000 اين نگرش هاى رئاليستى، با روى کار آمدن جناح راست گرا در سياست خارجى هند حکم فرما مى شود.
نکته بعد مزيت هايى است که هند دارد. به هر حال هند در حال حاضر با داشتن بيش از يک ميليارد نفر جمعيت، دومين کشور پرجمعيت جهان است. رشد اقتصادى هند با متوسط رشد 7 درصد، بسيار قابل توجه است. بازار اين کشور براى جذب سرمايه گذارى خارجى بسيار مناسب است و از ديد کشورهاى غربى بزرگترين دموکراسى جهان است و در طبقه بندى هاى کلى بخشى از غرب سياسى قلمداد مى شود. اينها جاذبه ها و کشش هايى است که در هند ايجاد شده و لذا منافع کشورهاى بزرگ هم اقتضا مى کند که با هندوستان رابطه و تعامل نزديکى داشته باشد.
در نگرش هاى رئاليستى چيزى که باعث تغيير در جايگاه کشورها مى شود تغيير در توانمندى کشورها است. تغيير در توانمندى بازيگران باعث تقاضا براى نقش مى شود. در چارچوب تئورى سيکل قدرت هر اندازه که توانايى و قدرت بازيگران بيشتر شود، جايگاه و نقش آن ها در عرصه بين المللى بيشتر خواهد شد.
بنابراين به نظر مى رسد، آنچه باعث شده غرب و قدرت هاى بزرگ، هند را به عنوان يک قدرت بزرگ در چرخه مديريت جهان دخيل و سهيم کنند، پتانسيل ها و قدرت هندوستان است. ضمن اين که عضويت هند در باشگاه غرب و تعارض هند با بعضى قدرت ها مانند چين، اين زمينه و انگيزه را در کشورهاى غربى براى پذيرش هند در جمع قدرت هاى بزرگ بيشتر مى کند.
نظر شما :