تاثیرگذاری اتحادیه اروپا در مسائل خاورمیانه بسیار محدود است

دیپلماسی ایرانی: روز دوشنبه نیکلا سارکوزی در ديدار با تونی بلر به بحث در مورد مذاکرات صلح خاورمیانه پرداختند. پیش از آن نیز وزرای خارجه فرانسه و اسپانیا به خاورمیانه سفر کردند، در حالی که هنوز دو هفته از سفر محمود عباس به فرانسه نمی‌گذرد. به نظر می‌رسد اروپا تحرکاتی را در زمینه صلح خاورمیانه آغاز کرده است. این تحرکات به چه منظور انجام می‌شود؟

بعد از این که مذاکرات خارومیانه به دلیل اصرار اسرائیل برای ادامه شهرک سازی در اراضی اشغالی به بن بست رسید، تلاش‌هایی از سوی آمریکا و اروپا انجام شد که مجددا این مذاکرات از سر گرفته شود. تحرکات اخیر نیز در همین راستا قابل ارزیابی است. از جمله این که وزرای خارجه اسپاینا و فرانسه عازم خاورمیانه شدند و با طرفهای درگیر مذاکره کردند و قرار بر این شد که گروه چهارجانبه (سازمان ملل متحد، آمريکا، اتحاديه اروپا و روسيه) براى صلح فعال شود و در همین راستا دیدار تونی بلر به عنوان نماینده این گروه چهارجانبه با سارکوزی صورت گرفته است.  

به نظر می‌رسد فرانسه در این تحرکات نقش بیشتری ایفا کرده است. فرانسه از پیگیری مسئله صلح خاورمیانه به دنبال چیست؟  

فرانسه برای این که خود را به عنوان یکی از قدرت‌های بزرگ در صحنه بین‌المللی تثبیت بکند و جایگاه خود را بالا ببرد معمولا منتظر فرصت‌های اینچنینی است که بتواند در صحنه بین المللی نقش ایفا کند. موضع فرانسه در صلح خاورمیانه مشخص است. فرانسه می‌خواهد خود را مطرح کند و در صحنه بین المللی وجهه خود را بالا ببرد و هم این‌که از طرف اتحادیه اروپا عمل کند و نقش خود را در داخل خود اتحادیه به عنوان یکی از قدرت‌های عمده اتحادیه تثبیت کند.

واکنش اسرائیل به این موضوع را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

آويگدور ليبرمن، وزیر خارجه اسرائیل که یک شخصیت تندرو است و کلا روی خوشی نسبت به این مذاکرات ندارد و نسبت به فلسطینی‌ها مواضع سرسختانه‌ای دارد از این اقدام اروپا خیلی استقبال نکرده و در اظهاراتی گفته است که اروپا باید به مسائل خود بپردازند. که البته احزاب میانه‌روی اسرائیل مثل حزب کادیما و حزب کار نسبت به این موضع‌گیری وزیر خارجه اعتراض کرده‌اند و گفته‌اند این‌گونه موضع‌گیری‌ها موجب تیره شدن روابط اسرائیل و اتحادیه اروپا می‌شود.

ورود اروپا به مسئله صلح خاورمیانه چقدر می‌تواند موثر باشد. آیا ممکن است فشار اروپا منجر به از سرگیری مذاکرات شود؟

من فکر نمی‌کنم اروپا در این موضوع بتواند خیلی تاثیرگذار باشد. نقطه ضعف اروپا در مسائل خاورمیانه همیشه این بوده است که قدرت تاثیرگذاری اروپا بر اسرائیل بسیار کم است و اگر قرار باشد کشوری در این زمینه نقش بازی کند آن کشور آمریکا است. به هر حال اروپا می‌خواهد از این خلائی که به وجود آمده و مذاکرات با بن بست مواجه شده است استفاده کند تا در این زمینه نیز خود را به عنوان یکی از قطب‌های قدرت جهان مطرح کند. ولی تاثیرگذاری اتحادیه اروپا در این زمینه بسیار محدود است چرا که نفوذ بسیار کمی ‌بر اسرائیل دارد.

تونی بلر در دیدار با سارکوزی گفته از ابتکار سارکوزی در مورد صلح خاورمیانه حمایت می‌کند. این ابتکار چیست؟

قرار است اجلاسی در پاریس برگزار شود که طرف‌های درگیر در پاریس با هم مذاکره کنند تا بتوانند به بن‌بستی که پیش آمده خاتمه دهند. محمود عباس، بنیامین نتانیاهو، حسنی مبارک و سلام فیاض در چهارچوب مقدمات نشست سران اتحادیه مدیترانه، اواخر اکتبر به فرانسه سفر می‌کنند. سارکوزی امیدوار است با استفاده از این فرصت، بتواند اجلاسی را با حضور طرفین و آمریکا برگزار کند تا بتواند روند متوقف شده صلح خاورمیانه را دوباره به جریان بیندازد.

تحرکات اخیر سارکوزی چقدر به سیاست داخلی این کشور، به خصوص با توجه به اعتصابات اخیر در این کشور مربوط است؟

به نظر من چندان ارتباطی ندارد. مسائل سیاست خارجی در داخل فرانسه زیاد بازتاب ندارد. مردم به مسائل داخلی زندگی روزمره و مسائل معیشتی بیشتر می‌پردارند و آن را در اولویت بالاتری قرار می‌دهند. در انتخابات هم همینطور است. اروپایی‌ها بخصوص فرانسوی‌ها وقتی پای صندوق‌های رای می‌روند بیشتر به جیب خود و قدرت خرید خود فکر می‌کنند تا به مسائل سیاست خارجی. مردم فقط در آنجایی به مسائل سیاست خارجی حساسیت نشان می‌دهند که در جایی درگیر باشند یا هزینه‌های زیادی صرف پیشبرد سیاست خارجی شود که از نظر مردم زیاد قابل توجیه نباشد. یا این که سربازان زیادی از این کشور در منطقه‌ای دیگر کشته شود. مردم روی این طور مسائل حساسیت نشان می‌دهند. در نتیجه تحرکات در سطح سیاست خارجی چندان بر افکار عمومی‌ تاثیری ندارد.