دست ما از کارت‌های متنوع خالی است
علی لاریجانی، رئیس مجلس ایران در جلسه مطبوعاتی روز دوشنبه خود با نوع برخورد روسیه در قبال ایرات اشاره کرد و گفت: "رفتار روس‌ها در مساله نيروگاه هسته‌ای فراز و فرود داشت. در برخی از جاها نيز درست عمل نکردند، اما اين به معنای دشمنی روس‌ها با ما نيست. بنده تصور می‌کنم آنان دنبال منافعی هستند که در برخی از جاها تصميم‌گيری غلط هم می‌کنند. این سخنان در حالی بیان شد که چند روز پیش روسیه در شورای حکام آژانس به تصویب قطع نامه‌ای جدید علیه ایران رای موافق داد.
گفتاری از علی خرم، کارشناس و تحلیل گر مسائل سیاست خارجی :
فضای فعلی روابط ایران و روسیه دچار بی اعتمادی شده است، چه فاکتورهایی در ایجاد این فضا نقش داشته است؟
بخشی از آن چه که روسیه در برابر ایران از خود نشان داده است به فرهنگ و بافت سیاست‌های روسیه باز می‌گردد که ربطی به حکومت‌ها مستقر در این کشور نیز ندارد؛ روسیه در دوران استالین و لنین، پیشتر در دوران تزاری و بعد هم در دوران پس از فروپاشی شوروی همواره از یک روند نسبتا ثابتی در سیاست خارجی پیروی کرده است.
بخش دیگری از انگیزه‌های روسیه برای انتخاب نوع برخورد با ایران به اهمیتی که تامین منافع ملی برای این کشور دارد باز می‌گردد، مسکو همواره به دنبال کسب حداکثر منافع ملی بوده است و هیچ گاه برای کشوری محض رضای خدا اقدامی انجام نمی دهد. اما ایران هنوز این نکته را باور ندارد که کشورها بر اساس منافع و اهداف ملی خود اقدام می کنند.
بخش دیگری از واکنش ورسیه در برابر ایران به مسئولیت‌های بین المللی روسیه باز می گردد و روسیه بر اساس مسئولیت های مهمتر بین المللی خود با ایران رفتار می کند.
شاید بخش دیگری از دلایل نوع برخورد روسیه با ایران، به روابط دو جانبه ایران و روسیه مربوط باشد. لذا باید فاکتورهای مختلف را در نظر داشت تا بتوان پیرامون عملکرد روسیه در قبال ایران قضاوت کرد، همچنین باید از افراط و تفریط در این قضاوت خودداری کرد.
کشورهایی مانند مصر، چین، هند که با امریکا و روسیه کار کرده اند، واکنش های مختلفی از امریکا دیده‌اند که شاید به نسبت نوع روابطی که با روسیه داشتند قابل اعتماد تر بوده است؛ حال ایران است که رابطه با روسیه را تجربه می‌کند، این کشور قبل از انقلاب رابطه با امریکا را تجربه کرد.
اما عامل مهمی که ایران از ان غافل است و همواره از این بابت نیز ضربه دیده است. توجه به کارت‌های مختلف برای بازی در عرصه بین المللی است؛ تا زمانی که یک کشور نتواند دست خود را با کارت‌های مختلف پر کند، بی تردید طرف‌های مقابل با اطلاع از این موضوع هرگونه که بخواهند با این کشور رفتار خواهند کرد.
متاسفانه ایران بعد از انقلاب دست خود را از کارت‌هایی که می‌توانست با غرب پر شود، خالی کرد. در نتیجه روسیه، چین و هند و به میزان کمتر کشورهایی چون ترکیه و اعراب همواره از آنجا که می‌دانند دست ایران خالی است، رفتاری که می‌خواستند با ایران داشتند.
ایران همچنان متوجه این نقیصه نیست یا هنوز نمی‌خواهد این مساله را جدی بگیرد که روسیه زمانی که احساس کند غرب در اختیار ایران نیست و ایران نمی‌تواند گرایشی به سوی غرب داشته باشد، با خیال راحت هرگونه که خواست رفتار می‌کند.
آیا احتمال دارد با رای مثبت روسیه و چین به قطع نامه آژانس، این دو کشور در شورای امنیت نیز به زیان ایران عمل کنند؟
تا زمانی که ایران تک کارتی است و به روی کشورهای شرقی چون روسیه و چین حساب باز می‌کند، هم این دو کشور و بعد از آنها هند، مطمئن خواهند بود که اگر بر علیه ایران رای منفی دهند اتفاقی رخ نخواهد داد.
این نقص بزرگی است که در سیاست خارجی ایران وجود دارد؛ تهران باید همواره دست خود را با کارت‌های مختلف پر کند. این کار باید به اندازه‌ای باشد که کشورها را نگران کند اگر با ایران برخورد مناسبی نداشته باشند، این کشور می‌تواند با کارت‌های دیگر خود بازی کند.
در موضوع تحویل سیستم موشکی اس 300- روسیه به ایران همچنان شاهد تاخیر از سوی مسکو هستیم اما سفیر ایران در روسیه انتظار دارد که این مشکل تا دو ماه دیگر برطرف شود، پیش بینی شما چیست؟
عملکرد روسیه بستگی به تغییراتی دارد که سیاست ایران طی هفته‌های آینده در برابر غرب خواهد داشت. این که سیاست‌های ایران در قبال امریکا و غرب تند یا کند شود در این مورد تاثیرگذار است. عامل دیگر نوع روابط روسیه با امریکاست، این که در هفته‌های آینده روابط مسکو و واشنگتن چه تغییراتی خواهد داشت نیز می‌تواند موثر باشد. تا زمانی که روابط روسیه با امریکا تاحدودی سرد بود شاهد بودیم که مسکو هر نوع تعهدی به ایران می‌داد و همواره از حضور ایران در سازمان اقتصادی شانگهای استقبال می‌کرد اما با گرم شدن روابط این دو کشور مسائل دستخوش تغییر می‌شد.
نظر شما :