ابتکار و پیشروی ایران در مذاکرات مثبت است

رسانه های غربی با استناد به یادداشت های هانس رودولف مرتس، رییس‌جمهور سوئیس از مذاکراتش با رئیس جمهور ایران مدعی شده اند که محمود احمدی نژاد، در دیدار با همتای سوئیسی خود در ژنو پیرامون موضوع گفت و گوی ایران و امریکا گفته است که " امریکا باید گام اول را بردارد و تغییری جدی در سیاست خود بدهد. اگر اوباما بخواهد، می‌تواند این دگرگونی را به انجام رساند" همچنین بر اساس ادعای این رسانه ها وی معتقد است که این تغییر باید در همین ماه‌ها انجام شود، چراکه بعدا مشکل‌تر خواهد شد. این رسانه های متذکر شده اند که مرتس یادداشت کرده که احمدی‌نژاد خواسته است این پیام به واشنگتن رسانده شود.

انتشار این ادعاها در رسانه های غربی همزمان شده است با سفر دنیس راس به خلیج فارس، وی به عنوان نماينده‌ ويژه‌ امریکا در امور خليج‌فارس سفری به منطقه خواهد داشت تا درباره‌ تلاش‌هاى ديپلماتيک بين‌المللى براى متقاعد کردن ايران به رها کردن برنامه‌ هسته‌ای این کشور مذاکره کند.

گفت و گوی دیپلماسی ایرانی با علی خرم، تحلیل گر روابط بین الملل و سفیر و نماینده سابق ایران در وین:

-آیا می توان یادداشت های رئیس جمهور سوئیس را به نوعی میانجی گری این کشور میان ایران و امریکا تعبیر کرد؟
سوئیس به عنوان کشوری که دفتر حافظ منافع امریکا در ایران را اداره می کند، مطرح است و بر این اساس سوئیس در این میان لزوما نقش میانجی ندارد، تصور هم نمی کنم که رئیس کنفدراسیون سوئیس که رئیس جمهور این کشور است فکر کند رئیس جمهور ایران از ایشان خواسته اند که میان امریکا و ایران میانجی گری کند.

چنین امری محتمل نیست چراکه در عرف دیپلماتیک زمانیکه یک کشور به عنوان حافظ منافع کشور دیگر قرار می گیرد، روسای این کشورها نیز که با هم دیدار و گفت و گو می کنند، پیام های در این باره میان خود منتقل می کنند، مثال مقابل این موضوع پاکستان است، اکنون این کشور حافظ منافع ایران در واشنگتن است. به این معنا که ما در واشنگتن هنوز نمی توانیم پرچم جمهوری اسلامی ایران را بالا ببریم بلکه در دفتر حافظ منافع ایران در امریکا، پرچم پاکستان برافراشته می شود؛ همان طور که در تهران، دفتر حافظ منافع امریکا با پرچم سوئیس مشخص است. بنابراین نقش رئیس جمهور سوئیس به عنوان صاحب آن پرچم است.

نه درخواست میانجی گری از سوی آقای احمدی نژاد مطرح شده و نه رئیس جمهور سوئیس چنین برداشتی از سخنان آقای احمدی نژاد داشته است.

- به لحاظ محتوایی سخنان آقای احمدی نژاد به نقل از یادداشت های رئیس جمهور سوئیس دارای چه پیام هایی است؟
از زمان روی کار آمدن آقای اوباما میان مقامات و تصمیم گیران امریکایی درباره ایران دو بحث وجود داشت، اول اینکه نماینده رئیس جمهور در امور ایران معرفی شود و واشنگتن وارد مذاکره با تهران شود و دوم آنکه تا انتخاب رئیس جمهور بعدی در ایران منتظر مانده و با رئیس جمهوری که قرار است چهار سال در ایران بر سر کار خواهد بود، وارد مذاکره شوند.

این دو بحث موافقان و مخالفانی داشته و مزایا و معایبی را برای سیاست خارجی این کشور در بر دارد، احتمالا آقای احمدی نژاد قصد دارند به دستگاه سیاست گذاری امریکا بگویند که در انتظار رئیس جمهور بعدی نمانند. حالا اینکه معنی این پیام چیست، می تواند معانی مختلفی داشته باشد.

یک معنی می تواند این باشد که رئیس جمهور بعدی کماکان آقای احمدی نژاد است، معنی دیگر می تواند این باشد که مذاکرات با امریکا مستقل از رئیس جمهور است. در واقع هر رئیس جمهور دیگری نیز که بر سر کار آید، باز هم اصول جمهوری اسلامی ایران درباره مذاکره با امریکا مطرح است.

در سیاست خارجی ایران یکسری مسائل جنبه ملی دارد، مانند برنامه هسته ای کشور، رابطه با امریکا و چند مسئله دیگر، در مورد این مسائل تغییر رئیس جمهور منجر به تغییر سیاست های کشور نخواهد شد.

- برخی رسانه های غربی با استناد به سخنان آقای احمدی نژاد معتقدند که ایران در موضوع مذاکره با امریکا در حال پایین آوردن ارزش و اعتبار خود است، ارزیابی شما در این باره چیست؟
برای کشورهایی که به همه چیز ارزشی نگاه می کنند ممکن است چنین معنایی صادق باشد، اما در روابط بین الملل به این شکل به مسئله نگاه می کنند که ایران مذاکراتی با 1+5 دارد و می خواهد موضوع هسته ای خود را از حالت تنش و درگیری درآورده و به مسیر هموار، مسالمت آمیز و فاقد چالش سوق دهد، در این صورت ابتکار و پیشروی در این رابطه معنای منفی ندارد.

در واقع اگر ما در جمهوری اسلامی ایران عزم خود را جزم کرده تا مشکلاتمان را با ایالات متحده حل کنیم و اختلافات در موضوع هسته ای را برطرف سازیم، هیچ نقطه منفی در اعلام آمادگی و یا حتی پیشرو بودن ما برای مذاکره وجود ندارد.

- حال با توجه به وضعیت موجود میان ایران و امریکا، سفر نماینده اوباما به منطقه در مورد برنامه هسته ای ایران می تواند در زمینه سازی مذاکرات دو طرف موثر واقع شود؟
آقای دنیس راس نماینده امریکا در امور مربوط به ایران نیست و ممکن است این سفر پیرامون مسائل خاورمیانه و یا اموری مانند آن باشد، در چنین چهارچوبی نقش آقای دنیس راس این است که با دوستان و دشمنان ایران گفت و گو کرده و تلاش کند از اهرم های هر دو گروه استفاده کند.

به عنوان مثال یکی از کشورهای دوست ایران، سوریه است، در این رابطه نماینده امریکا تلاش می کند که سوریه را متقاعد کند که با تهران پیرامون برخی موضوعات صحبت کند و ...

بر این اساس آمدن آقای دنیس راس به منطقه به معنای آن نیست که با ایران تماس بگیرد و یا اینکه با ایران وارد مذاکره شود بلکه همان لابی هایی که در گذشته نیز مذاکره با آنها معمول بوده در این سفر نیز مد نظر قرار دارند، حال ممکن است در سفرهای قبلی تنها با دشمنان ایران تماس برقرار می شد و اکنون با دوستان ایران نیز گفت و گوهایی انجام شود.