رقابت گروسی در برابر گزینه‌های زن برای دبیرکل سازمان ملل
تاریخ‌سازی در سازمان ملل
دیپلماسی ایرانی: با نزدیک شدن به پایان دوره دبیرکل کنونی سازمان ملل، آنتونیو گوترش، تقاضاها برای انتخاب نخستین دبیرکل زن در تاریخ سازمان افزایش یافته است. این روند، نه تنها بازتابی از فشارهای اجتماعی و سیاسی برای ارتقای نقش زنان در بالاترین سطوح تصمیم‌گیری جهانی است، بلکه نشانه‌ای از تغییر در موازنه قدرت دیپلماتیک میان کشورهای بزرگ و بازیگران کلیدی سازمان ملل به شمار می‌رود. اگرچه تقاضاها برای انتخاب اولین دبیره سازمان ملل افزایش پیدا کرده، اما بعید است برخی جریان‌ها اجازه چنین کاری بدهند.
از آغاز تاسیس سازمان ملل تا کنون، تمامی ۹ دبیرکل این سازمان مرد بوده‌اند و این سنت دیرینه اکنون در معرض تغییر قرار گرفته است. به گزارش وبگاه «بلومبرگ»، اخیراً قطعنامه‌ای به تصویب رسیده که اعضای سازمان ملل را به «تلاش برای در نظر گرفتن نامزدهای زن» تشویق می‌کند و سازمان‌ها و نهادهایی مانند WomanSG و 1 for 8 billion، نقش ویژه‌ای در پیشبرد این پروژه دارند.
در حال حاضر چند زن با سابقه سیاسی و دیپلماتیک برجسته مطرح شده‌اند که در صورت نامزدی شانس بالایی برای انتخاب شدن دارند. از جمله می‌توان به میا ماتلی، نخست وزیر باربادوس، جاسیندا آردرن، نخست وزیر سابق نیوزیلند، میچل باچله، کمیسیونر سابق حقوق بشر سازمان ملل و امینه محمد، معاون سابق دبیرکل سازمان ملل اشاره کرد.
با این حال، تغییر این سنت تاریخی با موانع قابل توجهی روبه‌رو است. منافع ژئوپلیتیک، رقابت میان قدرت‌های بزرگ و همگرایی استراتژیک برخی کشورها با نامزدهای خاص، می‌تواند روند انتخاب دبیرکل زن را پیچیده کند. به ویژه نقش آمریکا و چین در این معادله اهمیت ویژه‌ای دارد؛ واشنگتن ممکن است از نامزدی حمایت کند که با اولویت‌های سیاست خارجی این کشور همسو باشد، حتی اگر زن باشد، در حالی که نفوذ چین نیز در تعیین گزینه‌های نهایی افزایش یافته است.
مسیر گروسی به دبیرکلی سازمان ملل؛ سیاست بیش از دیپلماسی هسته‌ای
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، یکی از گزینه‌های مطرح برای دبیرکلی سازمان ملل بوده است، اما مسیر او پرچالش به نظر می‌رسد. برخلاف تصور عمومی که مدیرکل‌های آژانس را دیپلمات‌های هسته‌ای می‌دانند، گروسی بیش از آنکه یک کارشناس فنی باشد، یک دیپلمات سیاسی است. او از معاونت یوکیا آمانو، مدیرکل پیشین آژانس، به این سمت رسید و بخش قابل توجهی از برنامه‌های او علیه برنامه هسته‌ای ایران و روسیه، از جمله اهداف سیاست آمریکا را دنبال کرده است.
مایک پمپئو، وزیر امور خارجه دولت اول ترامپ، پروژه سیاسی خاصی را طراحی کرد تا گروسی به مدیرکلی آژانس برسد. هدف این بود که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بتواند نقش مهمی در کنترل و هدایت پرونده‌های هسته‌ای ایران و دیگر کشورها ایفا کند. این رویکرد سیاسی، به گروسی کمک کرد تا نفوذ خود را در مسائل جهانی افزایش دهد و جایگاه او به عنوان یک گزینه بالقوه برای دبیرکلی سازمان ملل مطرح شود.
با این حال، کارشناسان می‌گویند مسیر گروسی برای رسیدن به دبیرکلی سازمان ملل دیگر هموار نیست. تقاضاها برای انتخاب نخستین زن دبیرکل، فشارها بر سازمان ملل برای تغییر سنت‌های دیرینه و همچنین رقابت میان قدرت‌های بزرگ، باعث شده شانس او کاهش یابد.
تقاضای جهانی برای تغییر جنسیتی در رهبری سازمان ملل
تحولات اخیر نشان می‌دهد که جامعه جهانی بیش از پیش خواهان مشارکت زنان در سطوح بالای تصمیم‌گیری بین‌المللی است. از زمان تصویب قطعنامه اخیر تا فعالیت گروه‌های مدنی، فشارها برای تغییر جنسیتی در رهبری سازمان ملل افزایش یافته است. این امر می‌تواند تعادل میان سیاست‌ها و رویکردهای مردانه سنتی و دیدگاه‌های تازه و متفاوت زنان در سازمان را تحت تاثیر قرار دهد.
احتمال انتخاب یک زن به عنوان دبیرکل، برای اولین بار نه تنها یک نقطه عطف تاریخی خواهد بود، بلکه پیامدهای سیاسی و نمادین گسترده‌ای نیز دارد. چنین انتخابی می‌تواند به تقویت نقش زنان در دیپلماسی بین‌المللی، ارتقای سیاست‌های اجتماعی و حقوق بشر و همچنین بهبود تنوع و شمول در سازمان کمک کند.
فشارهای ژئوپلیتیک و چالش‌های راهبری سازمان ملل
با نزدیک شدن به انتخابات دبیرکل جدید، بازیگران کلیدی مانند آمریکا و چین نقشی تعیین‌کننده خواهند داشت. اگرچه واشنگتن ممکن است از نامزدی که همسو با اولویت‌های سیاست خارجی آن باشد حمایت کند، اما گزینه‌های زن می‌توانند با استراتژی‌های چندجانبه و همکاری‌های بین‌المللی بیشتر همسو باشند.
از سوی دیگر، نامزدهایی مانند گروسی که مسیر سیاسی مشخصی دارند، ممکن است در رقابت با گزینه‌های زن و توانایی‌های دیپلماتیک آنها در رسیدن به اجماع بین‌المللی با مشکل مواجه شوند. این تعارض میان رویکردهای سیاسی و فشارهای اجتماعی، یکی از پیچیده‌ترین چالش‌های انتخاب دبیرکل بعدی سازمان ملل است.
با توجه به تحولات اخیر، به نظر می‌رسد روند انتخاب دبیرکل جدید سازمان ملل در سال ۲۰۲۷ با توجه ویژه‌ای به جنسیت نامزدها همراه خواهد بود. اگرچه گروسی همچنان یکی از گزینه‌های مطرح است، اما فشارهای جهانی برای انتخاب نخستین دبیرکل زن، مسیر او را پیچیده و پرچالش کرده است.
این روند نه تنها بازتاب تغییرات اجتماعی و سیاسی جهانی است، بلکه نشان‌دهنده تمایل کشورهای عضو سازمان برای افزایش تنوع و شمول در رهبری بین‌المللی است. انتخاب یک زن به عنوان دبیرکل، تحولی تاریخی خواهد بود که پیامدهای سیاسی و نمادین گسترده‌ای در دیپلماسی جهانی به دنبال خواهد داشت و می‌تواند الگویی برای سایر نهادهای بین‌المللی نیز باشد./هفت صبح
نظر شما :