بعد از ناامیدی از هواپیماهای سوخو، ایرانی ها به آنتونوف اوکراین فکر می کنند

نویسنده: دامینیک دادلی

دیپلماسی ایرانی: در جریان یک عقبگرد دیگر بخش هوانوردی ایران، برنامه خطوط هواپیمایی این کشور برای خرید جت های مسافربری ساخت روسیه در نتیجه تحریم های آمریکا منحل شد. از ماه مه 2018 که دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا خروج یکجانبه از توافق هسته ای ایران و اعمال مجدد تحریم ها را اعلام کرد، شرکت های هواپیمایی این کشور برای یافتن راهی برای جایگزینی هواپیماهای قدیمی به تقلا افتاده اند.

تا پیش از آنکه ترامپ تهدیدهایش را درباره خروج از برجام اجرایی کند، بیشتر تحریم های اعمالی علیه ایران در نتیجه حصول توافق هسته ای لغو شده بودند و خطوط هوایی ایران هم با استفاده از این فرصت صدها هواپیمای جدید به شرکت های «بوئینگ» و «ایرباس» سفارش داده بودند که ارزش این سفارش ها به ده ها میلیارد دلار می رسید.

با این حال از زمانی که تحریم های ایالات متحده مجددا اعمال شده اند، بوئینگ و ایرباس هر دو به اجبار تحویل ها را متوقف کرده اند. در وقفه کوتاه بین تحریم ها فقط سه هواپیمای ایرباس به دست ایران رسیده و بوئینگ هیچ کدام از هواپیماهای سفارشی را تحویل نداده است. محدودیت های تجاری اعمال شده از سوی ایالات متحده هم بر هواپیماهای ساخت آمریکا تاثیر گذاشته است و هم بر هواپیماهای ساخت هر کشور دیگری که از قطعات آمریکایی استفاده می کند.

در نتیجه این محدودیت ها، ایران درصدد یافتن گزینه های دیگر برآمد. ایده خرید هواپیما از شرکت «جی اس سی سوخو» واقع در مسکو در ابتدا اوایل سال 2018 مطرح شد. در آن زمان مقامات ایرانی به این مساله اشاره کردند که هواپیمای «سوپرجت 100» به این دلیل که قطعات آمریکایی اندکی در آن به کار رفته، برای وارد شدن به بازار به تایید ایالات متحده نیازی ندارد.

با این حال، گزارش های رسیده از ایران حاکی از آن است که این تصور بیش از اندازه خوش بینانه بوده است. براساس بیانیه منتشر شده توسط مقصود اسدی سامانی، دبیر انجمن شرکت های هواپیمایی ایران، قرارداد هواپیمایی «ایران ایر تور» برای خرید 20 سوپرجت روسی در میان زمین و هوا مانده است. اسدی سامانی روز اول ژانویه به خبرگزاری ایلنا گفت: «تحویل گرفتن این هواپیماها در حال حاضر برای ما غیرممکن است.»

بن بست کنونی در تحقق این توافق این است که بیش از 10 درصد قطعات سوپرجت از ایالات متحده تهیه می شود که بدین معناست که سوخو پیش از آنکه بتواند این هواپیماها را به ایران بفروشد، به کسب تاییدیه دفتر کنترل دارایی های خارجی که یکی از شاخه های وزارت خزانه داری ایالات متحده است، نیاز دارد. باتوجه به اینکه وزارت خزانه داری نظارت بر روند اجرای تحریم ها را بر عهده دارد، چنین تاییدیه ای دور از ذهن به نظر می رسد.

خطوط هواپیمایی آسمان نیز بر سر خرید 20 فروند سوپرجت توافق کرده بود که قیمت حدودی هر یک از آنها به 50.5 میلیون دلار می رسد. ارزش کلی دو قرارداد روی هم اندکی بیش از 2 میلیارد دلار است.

به هر حال اگر این خریدها متوقف نمی شدند، باز هم سوپرجت ها تنها بخش محدودی از نیازهای خطوط هواپیمایی ایران را تامین می کردند. ظرفیت این هواپیماها 98 مسافر است که یعنی آنها نمی توانستند جایگزینی برای جت های بزرگ تر ایرباس و بوئینگ باشند.

این عقبگرد اخیر ناوگان هوایی ایران بدین معناست که مقامات هوانوردی این کشور باید تلاش ها برای یافتن راهی برای نوسازی هواپیماها را از سر بگیرند. طبق برآوردها، ایران به حدود 500 هواپیمای جدید نیاز دارد، اما باتوجه به اینکه تقریبا اکثر تولیدکنندگان بزرگ جهان از دسترسش خارج هستند، گزینه های اندکی برای تامین نیاز خود دارد. طبق برخی گزارش های جسته و گریخته، مقامات ایران در حال حاضر به خرید هواپیماهای «آنتونوف» اوکراین می اندیشند، اگرچه این هواپیماها نیز همانند سوپرجت سوخو ظرفیت مسافر محدودی دارند.

منبع: فوربز / مترجم: طلا تسلیمی