سایبر، فضای جدید تهدید و تهاجم برای ناتو

دیپلماسی ایرانی: بر اساس اعلام مقامات ناتو، تعدادی از کشورهای عضو این سازمان بدنبال طرح هایی هستند تا بتوانند به اقدامات خصمانه هکرهای وابسته به دولتها، پاسخ شدیدی بدهند که این پاسخ می تواند شامل استفاده از حملات تهاجمی سایبری علیه شبکه های کامپیوتری این دولتها باشد. بر این اساس ایالات متحده، بریتانیا، آلمان، نروژ، اسپانیا، دانمارک و هلند در حال کار روی طرح هایی هستند که می تواند تا سال 2019 نیروهای نظامی این کشورها را به تسلیحات تهاجمی سایبری بیشتری مجهز کند.

این دکترین، رویکرد تدافعی ناتو را در مقابل هکرهایی که از سوی دولتهایی مانند روسیه، چین و کره شمالی در جهت تضعیف دولتهای غربی و سرقت تکنولوژی مورد استفاده قرار می گیرند، تغییر خواهد داد. مایکل ویدمن، ژنرال نیروی دریایی آمریکا در مرکز تعالی سایبری ناتو در تالین، پایتخت استونی که مرکزی تحقیقاتی با هدف تهیه دکترین سایبری است، می گوید: «ناتو در حال تغییر نگرش خود در جهتی است که از این پس کامپیوترها را به مانند هواپیما و کشتی داری قابلیت تهاجمی بداند.»

این ژنرال آمریکایی ضمن برشمردن پاره ای از قابلیتهای تهاجمی حوزه سایبر می گوید: «فرض کنید من قصد انجام ماموریتی ویژه دارم و بصورت همزمان هم دارای امکانات حمله هوایی و هم دارای امکانات تهاجم سایبری هستم. حال سئوال اینجاست که کدام یک از این دو قابلیت می تواند مرا به بهترین شکل در انجام ماموریتم یاری کند؟» بنا بر اعتقاد برخی از اعضای ناتو، فلج کردن نیروگاه یک دولت متخاصم از طریق حمله سایبری، می تواند موثرتر از حمله هوایی باشد.

با وجود این که پیمان آتلانتیک شمالی بعنوان یک سازمان، هنوز مجهز به قابلیتهای تهاجمی و تسلیحات سایبری نیست، در سطح کشورهای عضو می توان گفت که تاکنون ایالات متحده، بریتانیا، هلند، آلمان و فرانسه نیروهای سایبری تشکیل داده اند که می توانند علیه جاسوسی سایبری و حمله به زیرساختهای حیاتی مبارزه کنند. واشنگتن سلاحهای سایبری در اختیار دارد که می تواند وب سایتها یا سیستمهای کامپیوتری را فلج کند و پنتاگون در سال 2011 اعلام کرده است که از این قابلیتها در پاسخ به اقدامات خصمانه استفاده خواهد کرد. بنا بر اعتقاد اکثر کارشناسان، ایالات متحده و احتمالا اسرائیل پشت ویروس استاکس نت به عنوان ویروسی بودند که سانتریفیوژهای هسته ای نطنز را با مشکل روبه رو کرد.

استونی نیز که یکی از اولین اهداف حملات سایبری با مقیاس وسیع در یک دهه گذشته است، بدنبال ایجاد یک نیروی سایبری در سال آینده است که تا سال 2020 بصورت کامل عملیاتی شده و واجد سلاحهای سایبری تهاجمی خواهد بود. ارکی کودار، معاون امور حقوقی و اجرایی وزارت دفاع استونی در این خصوص می گوید: «در فضای سایبر شما نمی توانید تنها به دفاع اکتفا کنید. بنابراین ضروری است ایجاد و تقویت قابلیتهای تهاجمی نیز در دستور کار قرار گیرد.»

در اروپا استفاده از بدافزار حساسیت برانگیز است چرا که این دولتها نمی خواهند از همان ابزارهایی بهره ببرند که رژیمهای اقتدارگرا مورد استفاده قرار می دهند. لذا نیروها و متخصصین این کشورها بجای تهاجم، تاکنون عمدتا بر دفاع متمرکز بوده و توجه خود را بر حفاظت از شبکه ها و انسداد تلاشها جهت دستکاری داده ها قرار داده اند که با توجه به تهدید های پیش رو این روند میبایست تغییر کرده و حرکت در جهت کسب قابلیتهای تهاجمی در دستور کار قرار بگیرد.

بعنوان یکی از نمونه های تهدید جدی پیش روی اعضای ناتو، مقامات ارشد بریتانیا و حوزه بالتیک اظهار داشته اند که اطلاعاتی در دست دارند که نشان می دهد هکرهای روس دائما در حال تلاش برای اخلال در شبکه های انرژی و ارتباطاتی اروپا هستند. آنها معتقدند که روسیه بدنبال تضعیف اتحاد غرب در قضیه تحریم های اقتصادی است که در سال 2014 متعاقب ضمیمه کردن کریمه به خاک روسیه و حمایت این کشور از جدایی طلبان اوکراین وضع شده است.

در همین ارتباط یک مقام ارشد امنیتی بریتانیا با بیان اینکه در دنیای مجازی مرز بین جنگ و صلح مبهم شده می گوید، روس ها به دنبال حمله به انسجام ناتو هستند. با این وجود روسیه همواره این اتهامات را رد کرده است.

روندهای جهانی نشان دهنده آن است که فضای سایبر به سمت تشنج روز افزون در حرکت است. در سال 2014 میلادی 29 عضو ناتو سایبر را در کنار زمین، هوا، دریا و فضا بعنوان یک حوزه جنگی به رسمیت شناختند ولیکن مقتضیات آن را هیچگاه بصورت واضح تبیین نکرده اند. بر اساس توافقات موجود، نیروهای ناتو راسا اقدام به توسعه تسلیحات سایبری نخواهند کرد ولی وزیران دفاع کشورهای عضو توافق کردند که در مواقع لزوم این نیروها می توانند از تسلیحات کشورهای عضو استفاده کنند. هر گونه تغییر دیدگاه این سازمان می تواند باعث تغییر این وضعیت در آینده شود.

منبع: رویترز / ترجمه: علی اصغر دهقانی