با برجام چه کنیم؟

نویسنده: حجت الله جودکی، کارشناس مسائل خاورمیانه

دیپلماسی ایرانی: قرارداد برجام که میان ۶ قدرت جهانی (۱+۵) و ایران منعقد گردید از همان ابتدا یک دشمن اساسی به نام اسرائیل داشت. بعدها که ترامپ رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا شد، او نیز دشمن برجام گردید و در نتیجه آمریکا و اسرائیل خواستار لغو و یا تغییر برخی مفاد برجام شدند و لذا هر روز به اشکال مختلف مخالفت خود را با این قرارداد بین المللی ابراز کرده و زبان تهدید را برگزیدند.

برجام در ایران نیز مخالفان سرسختی دارد. محافظه کاران ایرانی پرچم مخالفت با این قرارداد را به دوش گرفتهاند. در دولت نهم و دهم روابط ایران با اکثر کشورها دچار چالش گردید و سرانجام اجماع جهانی علیه ایران حاصل شد و قطعنامههای مختلفی علیه کشورمان صادر گردید. اگرچه رئیس جمهور کشورمان در آن دوران قطعنامهها را کاغذپاره خواند و محافظهکاران تحریمهای بین المللی را نعمت نامیدند، اما دیری نپائید که صحنه را ترک کرده و به مذاکره بی نتیجه با قدرتهای بزرگ پرداختند.

با سر کار آمدن دولت یازدهم و انتخاب مردان کارآزموده و حمایت همه جانبه قاطبه مردم سرانجام بعد از دو سال تلاش بی وقفه برجام امضا شد و تحریمها شکست و شرایط برای حضور مجدد ایران در صحنه بین المللی آغاز شد. از همان زمان محافظهکاران ایران مخالفت با برجام را شروع کرده و از هیچ تلاشی برای ناکارآمد کردن آن کوتاهی نکردند. آنان حتی به این نیندیشیدند که با اسرائل و ترامپ هم موضع شدهاند!

به هر تقدیر اکنون برجام با تمام خصوصیاتش به معضلی برای ایالات متحده آمریکا، اسرائیل و برخی کشورهای مرتجع تبدیل شده و آنان تلاش دارند تا ما را به نقطهای هدایت کنند که با دست خودمان این قرارداد را نقض کرده و پیامدهای آن را به جان بخریم. شکی نیست که آنان مخالف منافع ملی کشور ما هستند و غیر از این هم از آنان انتظاری نمیرود. مشکل دوستان داخلی هستند که بدون علم و دانش سخن میگویند. در حالی که خداوند از همه ما خواسته است: ولاتقف ما لیس لک به علم. از آنچه بدان علم ندارید، پیروی نکنید. سخن گفتن از روی حدس و احتمال هم شایسته نیست و خداوند ما را از انجام چنین کاری نیز منع کرده است: اجتنبوا کثیرا من الظن ان بعض الظن اثم. سوره حجرات.

اکنون ما باید به دنیا ثابت کنیم که به قراردادهایی که امضا میکنیم، پایبند هستیم. یکی از پیامدهای نقض برجام، عدم پایبندی و التزام به تعهدهایی است که پذیرفته شده است، این نقض تعهد و عدم وفای به عهد و پیمان از سوی هر کشور و هر کسی که باشد عملی ناشایست به حساب آمده و آن کشور و یا شخص باید پیامدهای آن را بپذیرد. به همین دلیل است که خداوند در قرآن فرمان داده است: اوفوا بعهد ... رسول خدا (ص) علی رغم فشارهای بسیار هرگز نقض عهد را نمیپذیرفت و در روایات هست که در روز قیامت عهدشکن با پرچمی بر بالای سرش محشور میشود که بیانگر خائن بودن اوست.

دوستان داخلی بهتر است به این نکات بیندیشند و چنانچه اصرار بر خروج از برجام دارند، صبر کنند تا لااقل عواقب نقض عهد دامن ما را نگیرد. همچنین قبل از هر اقدامی به روشنی بیان دارند که طرح جایگزین آنان برای برجام چیست؟ سخنان کلی و رجزگونه دردی را دوا نمیکند، لذا باید با دانش کارشناسی سخن گفت، کشور ما از این بابت زیانهای فراوانی دیده است، هنوز شعارها و وعدههای توخالی دوران رئیس جمهور گذشته از خاطرهها محو نشده است! آب و سراب هرگز پیامد یکسانی ندارند، اولی سیراب میکند و دومی شخص را فریب میدهد و سرانجامش تباهی است.