آمریکا به دنبال ایجاد کانال محرمانه با ایران است

تهران این روزها بیش از هر زمان دیگری با چالش های متفاوتی در عرصه سیاست خارجی مواجه است،برجام مهمترین دستاورد دیپلماسی دولت یازدهم علی رغم اجرای موفقیت آمیزش این روزها هدف تهدیدهای مداوم رئیس جمهور تازه کار آمریکا قرار دارد، در یمن و سوریه در تقابل با سعودی قرار دارد و در عراق به دنبال تثبیت موفقیت هایش است

به گزارش نامه نیوز، از سوی دیگر تهران و ریاض نیز همچنان روابط متشنجی را سپری می کنند، این در حالی است که برای نخستین بار پس از 2 سال اعزام حجاج ایرانی به عربستان از سر گرفته شده است و ظریف و جبیر یکدیگر را در حاشیه نشست ترکیه در آغوش کشیدند اما همچنان هیچ نشانه ای از حرکت دو کشور در مسیر بهبود روابط دو جانبه وجود ندارد.  رفت و آمدهای اخیر مقامات عراقی به عربستان نیز اخیرا به محل گمانه زنی های جدیدی در روابط ایران و عراق و عربستان تبدیل شده است.

در این زمینه با حسین ملائک، سفیر پیشین کشورمان در سوئیس و چین به گفت وگو نشسته ایم و به بررسی چالش های منطقه ای و بین المللی ایران پرداخته ایم. ملائک معتقد است که علی رغم اینکه موافق برجام است اما این توافق بی نتیجه بوده است، تهران در 4 سال گذشته در منطقه غایب بوده است و عملکرد دولت یازدهم در قبال کشورهای منطقه ضعیف بوده است.

در ادامه مشروح این مصاحبه را می خوانید:

تحلیل شما از رویکرد سعید جلیلی در مذاکرات هسته ای چیست؟ اساسا چرا در دوره گذشته مذاکرات برای مذاکره مذاکره می شد و نه برای توافق؟

پروندة هسته ای یک بعد مشخص داشت و آن اینکه جناح های حاضر در حکومت ایران تحقیقاً در نقطه ای به این نتیجه رسیدند که این رویکرد که ایران برای توسعة فناوری هسته ای می تواند حساسیت جهانی را علیه خود برانگیزد دیگر پاسخ نمی دهد. مذاکرات هسته ای بر این مبنا شروع شد؛ یعنی لو دادن یک پایگاه ایران توسط مجاهدین خلق یا میانجی گری دولت عمان وقتی خود را نشان می دهند که مسئولان تصمیم گیرنده در ایران به این نقطه می رسند که باید این پرونده را بست.

برای اینکه از این پرونده خارج شویم باید یک متدولوژی داشته باشیم و مذاکراتی انجام دهیم. ما در این مسیر هزینه کرده ایم و دستاوردهایی داریم و باید به نقطه ای از تفاهم دست یابیم. دو رویکرد در اینجا وجود دارد؛ یکی اینکه در یک نقطة ماکسیمم بایستیم و تمام کسانی که مخالف رفتار ما هستند را مات کنیم که آقای جلیلی نمایندة چنین رویکردی بود و نتیجة آن اینکه دائماً با محدودیت های قانونی بین المللی مواجه می شدیم و ائتلاف گسترده ای علیه ایران تشکیل شد که حتی نمی توانستیم در آن نفوذ کنیم به تعبیر دیگر این ائتلاف دوستان ما را هم داخل خود داشت به طوری که رابطة ما با افغانستان هم مشروط شده بود.

رویکرد دوم اینکه نمی توانیم ماکسیمم را نگه داریم و باید در فرآیند معامله ای قرار بگیریم به تعبیر دیگر چیزهایی بدهیم و چیزهایی نگهداریم. آقای روحانی و تیم شان به رهبری آقای ظریف معتقد بودند که می توان چنین کرد؛ وقتی دولت تغییر کرد آقای ظریف وارد مذاکره شد. باید بدانیم که در مذاکرات، قدرت فکری و ذهنیِ تیم کارشناسی مطرح است نه قدرت فیزیکی. در این مصاف غربی ها بسیار قوی بودند و طرف ایرانی نیز از خود درایت و مقاومت زیادی نشان داد؛ ولی ضعف کارشناسی به نسبت زیادی مسلط بود و کارشناسان حقوقی درستی نداشتیم.

شما کدام رویکرد را برای منافع کشور موثر تر می دانید؟

در دورة آقای جلیلی که اصلاً مذاکره ای صورت نگرفت؛ چون رویکرد آنها ایران را به بن بست رساند و نتوانستیم پیشنهادات طرف مقابل را انجام دهیم؛ چون قصد داشتیم ماکسیمم نگه داریم؛ بنابراین کار به جایی نرسید و مرتب قطعنامه و در نتیجه محدودیت بیشتری دریافت کردیم. در رویکرد دوم قبول کردیم که با ارائة امتیازاتی وارد فضای معامله شویم. در این فضا قدرت مذاکره بسیار اهمیت داشت.

آقای ظریف فرد ارزشمندی در این زمینه است و تیمی داشت و جلو رفت؛ اما طرف مقابل هم برای مذاکره تیم داشت و توانسته بود ایران را به نقطه ای برساند که حاضر به صحبت شود؛ بنابراین از این به بعد، ظرفیت، ظرفیت کارشناسی و علم و دانش است. نتیجة این فرآیند، برجام است؛ اما از نظر من به عنوان کسی که موافق رویکرد معاملاتی بودم و معتقدم باید امتیازی می دادیم تا این پرونده را ببندیم، بدون اینکه مسئولانه نگاه کنم، می گویم که این مذاکره نابرابر بود و نتیجة آن درست نبود.

ارزیابی ای که در فرآیند زمان می توان از برجام کرد اینکه برجام مشکلات حقوقی فراوانی دارد؛ مثلاً کارشناسان آمریکایی برای دریافت حق مأموریت یا گردش در ژنو و وین نمی آمدند؛ بلکه برجام را مطالعه می کردند که مثلاً اگر جمله ای نوشته می شود ده حرکت بعد چه اتفاقی خواهد افتاد.

آقای کری در سخنرانی خود بیان کرد که همه معتقد بودند که 50 الی 100 میلیارد دلار به ایران می رسد؛ ولی سه میلیارد دلار به ایران رسید. این نتیجة مذاکرات ماست؛ یعنی آنها آینده ای را در مذاکرات دیدند که کارشناسان حقوقی و مالی ما ندیدند؛ البته این ضعف آقای ظریف به مفهوم ضعف ذهنی آقای ظریف نیست؛ بلکه ضعف کارشناسی ایران است به تعبیر دیگر ایران پنج کارشناس قوی از نظر مسائل مالی و حسابداری بین المللی و حقوقی بین المللی ندارد؛ ولی چون آقای ظریف مسئولیت این مذاکره را بر عهده داشت این مسئله به ایشان هم بازمی گردد. ایشان با توجه به اینکه شخصیت بین المللی و سابقه دار و تجربه داری هستند باید این موضوع را پیش بینی می کرد.

امروز با برجامی روبه رو هستیم که اساس و بنیانِ مذاکراتیِ خوبی است ما از یک فاز محدود و تحریمی به مدار بالاتری آمده ایم ولیکن هیچ سنگ پرش یا امیدی وجود ندارد. در واقع می توان گفت که صرف نظر از محاوره و استفاده از برجام در بحث های سیاسی، طلاق عاطفی خود را از برجام گرفته ایم؛ یعنی با روی کار آمدن دولت جدید در آمریکا و علاقه مندی اش بر برهم زدن برجام، دیگر برجام، محلی از اعراب به مفهوم تعهد بین المللی ندارد؛ اما با برجام از محدویت های سازمان ملل خارج شدیم و بخشی از تحریم ها برداشته شد و دیگر ائتلاف بین المللی علیه ما وجود ندارد و آمریکا بسیار محدود است و نمی تواند ائتلافی علیه ایران ایجاد کند؛ ولی هنوز از گیر قدرتی به نام آمریکا خارج نشده ایم. برجام برای ایران راهگشا بود و ما را از مدار فلاکت بار به مدار امیدوارانه تری رهنمون کرد و از این بابت مورد تأیید است.

ایران و آمریکا در برجام به نقطع طلاق عاطفی رسیده اند/ برجام با رفتن اوباما و کری، رفت

به نقطه ای خواهیم رسید که دو طرف با در نظر گرفتن عواقب نقض برجام، خروج خود را از این توافق اعلام کنند؟

اعلام اینکه از برجام خارج می شویم، مفهوم ندارد. می توان گفت که به نوعی طلاق عاطفی می گیرند. در طلاق عاطفی دو طرف اعتمادی به یکدیگر ندارند و در نقطه ای جدا از هم زندگی و هر کدام کار خود را می کنند. در برجام هم چنین اتفاقی می افتد؛ یعنی موضوع آن موضوعیت پیدا نمی کند.

هشت یا ده سال دیگر باید در سطح جهانی یک کشور معمولی باشیم نباید کسی محدودیتی برای ما اعمال کند. با فرض ثابت بودن سیاست های نظام ایران و روندهای بین المللی دو طرف با یکدیگر درگیر می شوند؛ مثلاً هشت سال آینده ما مجدداً چنین محدودیتی داریم؛ یعنی آنها از ما خواهند پرسید که چرا می خواهید اتم داشته باشید یا برای چه می خواهید اسرائیل را حذف کنید و ... . بنابراین برجام با رفتن اوباما و کری، رفته است؛ ولی از نظر سیاسی باید کاری کنیم به هیچ وجه خدشه نیابد؛ چون تعهدی بین المللی است و در فضای مذاکراتی مربوط به خلع سلاح یک رفرنس است و باید مورد استفاده قرار گیرد.

نقض برجام از سوی ایران نخواهد بود

بنابراین معتقدید که باید تعهد خود را حفظ کنیم و نقض برجام از سوی ایران انجام نشود؟

ما تعهد خود را حفظ می کنیم نه اینکه باید حفظ کنیم؛ چون تصمیم گرفتیم که مذاکره کنیم وارد این تعهد شدیم؛ بنابراین طرف مقابل تهدیدات برخی مسئولان را جدی نمی گیرد؛ چون او می داند که ما در چه نقطه ای تصمیم گرفتیم وارد مذاکره شویم چنانچه ما هم می دانیم که آنها دنبال تحریم های گذشته برای ما نیستند؛ بلکه فکر می کنند که باید ایران را وارد مذاکرات و درگیری های منطقه ای کنند و تعامل بهتری با آن داشته باشند؛ چون ایران موضوعی غیر قابل اجتناب است.

رفتار تندروها در قبال برجام واقعیت سیاسی ندارد/ منتقد نه ظرفیت دارد و نه طرح دارد و نه می تواند برنامه ای برای محقق کردن سخنش ارائه دهد


چرا با وجود اینکه برجام تصمیم نظام بود و به تایید رهبری رسید تندروها همچنان به دنبال مانع تراشی هستند و از هربهانه ای برای متشنج کردن فضا علیه برجام در کشور استفاده می کنند ؟ آیا می توانند به مقاصد سیاسی خود برسند؟ هدف شان برجام است یا آقای روحانی؟

نظر من در این زمینه روزنامه ای نیست؛ بلکه واقعیت سیاسی است. «هو» کردن آقای روحانی یا آقای ظریف در صحنة سیاسی ایرادی ندارد؛ ولی افراد در سطوح بالا می دانند که کسی که منتقد آقای ظریف است؛ اگر این طرف قضیه بود همانی را انجام می داد که آقای ظریف انجام داد؛ بنابراین به نظر من این انتقادات ارزشی ندارند و روزنامه های زرد از آنها استفاده می کنند؛ این انتقادات واقعیت سیاسی ندارند؛ چون منتقد نه ظرفیت دارد و نه طرح دارد و نه می تواند برنامه ای برای محقق کردن سخنش ارائه دهد؛ بنابراین از نظر من اهمیت ندارد و اینکه کسی، شخص دیگری را به لحاظ سیاسی «هو» می کند، جالب است.

آقای هاشمی، وزیر بهداشت و بسیار معتبر و در کار خود دقیق است؛ اما وقتی یک فرمانده را تهدید به برکناری می کند یک گاف سیاسی مرتکب شده است و منتقد نمی گوید که آقای هاشمی خوب است و اینها را ندیده بگیریم؛ بلکه او را «هو» می کند؛ وقتی آقای هاشمی عذرخواهی کرد در واقع طرف مقابل را وادار به ادامه ندادن کرد، این حرکت در صحنة سیاسی بسیار اهمیت دارد.

حال در این فضا آقای روحانی باید پاسخگوی بسیاری از مسائل باشد؛ ولی وقتی می خواهیم در واقعیت صحبت کنیم آن اتفاق صورت نمی گیرد؛ بنابراین از نظر من برجام یک پروندة بسته شده است. کسانی آقای ظریف را «هو» می کنند؛ چون ایشان قول های زیادی را به صورت علنی داد که می توانست ندهد.


مثلاً چه قول هایی؟

مثلاً تحریم ها برداشته می شود یا از این به بعد این طور می شود و از این به بعد آن طور می شود و ... . یک شخصیت سیاسی باید مراقب صحبت کردن خود باشد؛ اگر آقای روحانی در تبلیغات انتخاباتی خود بیان می کند که تحریم های غیر هسته ای را برمی دارم باید این کار را انجام دهد، می توانست چنین قول هایی ندهد. حال که قول هایی داده و نتوانسته آنها را عملی کند مخالفان هم «هو» می کنند و ایشان هم باید قبول کند.

همه گروه های داخلی به رئیس جمهور شدن ترامپ علاقه مند بودند/ ترامپ شبیه احمدی نژاد است


پیش بینی شما از روابط ایران و آمریکا در چهار سال آینده با توجه به سیاست های دولت جدید این کشور چیست؟

تقریباً همة گروه های داخل ایران بی علاقه نبودند که آقای ترامپ سر کار بیاید؛ آنها تصور می کردند که ترامپ خل و چل است و کلینتون برنامه دارد. کلینتون هم برنامة ترامپ را داشت؛ البته در مورد ایران، اسرائیلی تر بود. بسیاری پیش بینی می کردند که ترامپ به دلیل رفتارهای عجیب و غریبش، آمریکا را درگیر سیاست های داخل خود می کند؛ اگر به یاد داشته باشید؛ وقتی آقای احمدی نژاد سر کار آمد، اولین معضل اش ساعت کار بانک ها بود و مقدار زیادی تنش داخل ایران بر سر همین موضوع به وجود آمد و همه پیش بینی می کردند که آقای ترامپ هم چنین کارهایی کند؛ البته همین کارها را هم کرد؛ ولی آنچه مشخص است اینکه سیستم سیاسی آمریکا، آقای ترامپ را مدیریت و هدایت می کند. به رغم اینکه او در این زمینه انعطاف کمی دارد؛ ولی سیستم سیاسی آمریکا او را مدیریت می کند؛ یعنی یک جبهه از جمهوری خواهان و نظامیان جمهوری خواه او را احاطه کرده اند و اهداف شان را پیش می برند. واضح است که سیاست خارجی آمریکا در اختیار نظامیانش و نه وزارت خارجة آن است. به طوری که طبقة هفتم وزارت خارجة آمریکا، ویژة معاونین وزارتخانه و همیشه خالی است. او معاون اداری و مالی را تشکیل داده و معاونان دیگر را نصب نکرده است. ترامپ هشت ماه است که رئیس جمهور شده اما وزارت خارجه که رابطة یک کشور را با دنیا تعیین می کند بی ابزار مانده است.

یک هیئت نروژی اینجا آمده بود که می گفتند که تکلیف پنتاگون کاملاً مشخص است و ما چون اعضای ناتو هستیم می توانیم رابطه مان را با آمریکا تعریف کنیم؛ یعنی اعضای ناتو به دلیل حضور مشخص نظامی ها توانستند پروتکل های خود را مشخص کنند؛ ولی سیاسیون نتوانستند. هنوز نمی دانیم که وزارت خارجة آمریکا چه خواهد کرد. به نظرم رابطة ایران با آمریکا چیزی فراتر از گذشتة 37 الی 38 سالة ما نیست.


مشخصاً بوش پسر یا اوباما؟

دورة اوباما هم دورة خوبی برای ما نبود.

کشوری که هر روز به ایران بد و بیراه می گوید شیعه باشد یا نباشد چه تفاوتی به حال ما می کند؟/آمریکا به دنبال کانال محرمانه با ایران است ما هم باید باشیم

به هر حال تعامل شد و به نتیجه رسیدیم.

از داخلِ تعامل چه چیزی نصیب ما شد و از آمریکا چه گرفتیم. هیچ چیزی از آمریکا نگرفتیم؛ اگر چیزی هم دریافت می کنیم از جاهای دیگر است. در روابط مان با آمریکا از زمان انقلاب اسلامی تا به امروز یک روند منفی داریم. آقای اوباما علنی نگفت که رژیم ایران را تغییر می دهیم؛ ولی در اقدام چیزی کمتر از آن نمی گذارد.

روش او متفاوت بود.

در عالم سیاست باید به نتیجه توجه کرد. اینکه من با شما محترمانه یا نامحترمانه صحبت کنم دو چیز متفاوت است و من این را قبول دارم؛ ولی در انتها به این می رسیم که از این تعامل چه چیزی نصیب شما می شود. کاری ندارم با اینکه مثلاً فلان کشور با ما سابقة تاریخی بدی دارد یا سابقة تاریخی خوبی دارد الان از این کشور چه چیزی نصیب من می شود مهم است.

آذربایجان یک کشور شیعه است؛ ولی حُسن شیعه بودن آن برای ایران چیست. کشوری که هر روز به ایران بد و بیراه می گوید شیعه باشد یا نباشد چه تفاوتی به حال ما می کند؟ یا بگوییم که به افغانستان خیلی کمک کردیم تا روس ها از این کشور بیرون بروند حال نتیجة این سیاست چیست؟

آیا کانال های محرمانه راه می افتد و تعاملی صورت می گیرد؟

مجبور هستیم که کانال های مذاکراتی با آمریکا برقرار کنیم.

به نظر می رسد که آقای تیلرسون موافق این قضیه است.

اینکه آقای عتیلرسون در کابینة ترامپ بماند یا نماند، خود مورد سؤال است. ما هنوز نمی دانیم که تصمیم گیری در آمریکا بر عهدة کیست و این مهم است. آیا ایوانکا ترامپ یا همسرش یا آقای تیلرسون یا آقای متیس هدایت گر این قضایا هستند؟ تصور می کنم که در ایران در مورد اینکه چه کسی در آمریکا تصمیم گیرنده است ابهام وجود دارد؛ ولی ما باید کانال هایی را برای رد و بدل پیام های بدون واسطه با آمریکا داشته باشیم.

تصور می کنید که چنین اتفاقی می افتد؟

بله آنها هم دنبال چنین کانال هایی هستند و ما نیز باید دنبال کانال هایی باشیم.

فکر می کنید که برجام چقدر در انتخابات 94 و 96 مؤثر بود؟

از نظر من برجام فضایی ایجاد کرد و خود به ذاته مهم نبود. برجام فضایی ایجاد و آن فضا طرفدارانی پیدا کرد. این طرفداران در انتخابات 94 و 96 به عنوان پرچم نیروهایی که این گونه فکر می کردند عمل کردند. کسی برای نتیجة برجام رأی نمی داد؛ چون خودش نتیجه ای نداشت.

به نظرتان برجام نتیجه ای نداشت با اینکه صادرات نفت به سمت صفر حرکت می کرد و تحریم های دارویی و تحریم قطعات هواپیما وجود داشت؟

بله اینها بود؛ ولی قرار نبود برجام این باشد. من طرفدار برجام هستم؛ ولی نتیجة برجام چیزی که پیش بینی می شد، نبود.

با این عربستان نمی شود صحبت و مذاکره کرد/ باید صبر کرد

تنش میان تهران و ریاض همچنان همانند 3 سال گذشته ادامه دارد، رویکرد دو کشور در قبال یکدیگر را چگونه ارزیبای می کنید؟

به نظرم موضوع عربستان سعودی مبهم ترین سؤال در سیاست خارجی ایران است. تقریباً هیچ کس راه حلی در این زمینه ندارد. بهترین راه حل این است که صبر کنیم؛ چون عربستان سعودی در حال طی کردن مراحل گذاری است. در این مراحل ذهنیت هایی برای رهبری جدید خود دارد که فکر می کند می تواند محقق کند. مثل اوایل انقلاب که ذهنیت داشتیم و فکر می کردیم که می توانیم این ذهنیت ها را محقق کنیم بنابراین حرف هر کسی را نمی فهمیدیم و نمی شنیدیم. در مورد عربستان هم چنین چیزی وجود دارد که یک سری ذهنیت هایی دارد و تا زمانی که رنگ و لعاب این ذهنیت ها از بین نرود قابل مذاکره نیست؛ بنابراین من هم مانند بسیاری معتقدم که باید صبر کرد؛ چون با این عربستان نمی توان صحبت و مذاکره کرد او نه گوش می دهد و اگر گوش هم بدهد نمی فهمد و نمی شنود.

دولت یازدهم در منطقه غایب بود

منتقد سیاست منطقه ای دولت آقای روحانی هستید؟

بله. معتقدم که وزارت خارجه و دولت آقای روحانی در منطقه غایب هستند.

در قضیة سوریه بسیار فعال بودیم و آمریکا و غرب سوریه را به ایران و روسیه سپردند.

سوریه با همسایگان ما متفاوت است. در سوریه تحرکاتی به وجود آمد و ایران در آنجا فعال شد؛ ولی در کشورهای همسایة ایران به هیچ وجه فعال نیستیم وزارت خارجه در این زمینه بسیار ضعیف است.

دولت و وزارت خارجه در منطقه ضعیف عمل کردند/ نه با افغانستان رابطه درستی داریم نه عراق و ترکیه

پیشنهاد شما چیست؟

تعامل و برنامة بیشتر. ما چند برنامة اقتصادی و فرهنگی و مبادلاتی با افغانستان داریم؟ یا چند برنامة جدی کار با عراق داریم؟ یا با ترکیه کمیسیون های مشترک داریم؛ ولی نتیجة این کمیسیون ها چیست؟ ایران طرح و برنامة مشخصی برای همکاری های منطقه ای ندارد. وزارت نفت، مسبب درگیری ایران با ترکمنستان است و وزارت خارجه باید آن را کنترل کند. رابطة ما با تاجیکستان بر هم خورده است و در آسیای مرکزی حضور نداریم. آقای روحانی به این منطقه سفر تشریفاتی داشت؛ ولی کار جدی ای صورت نگرفت. وقت و زمانی که برای برجام گذاشته شد برای هیچ چیز دیگری گذاشته نشد. تا دو سال اول قابل قبول بود؛ ولی بعد از آن هم ادامه پیدا کرد. دولت و وزارت خارجه به شدت ضعیف عمل کردند؛ البته بخشی از این موضوع به این دلیل است که سیاست این منطقه در اختیار آنها نیست؛ بلکه در اختیار نیروهای خارج از دولت است.


ایران در قبال کشورهای منطقه نوآوری ندارد/ برنده نزدیک شدن مقتدی صدر به عربستان ایران است

زمزمة ها و ادعاهایی درباره همراهی و آغاز مسیر مشترکی میان مقتدی صدر روحانی شیعه عراقی و محمد سلمان ولیعهد سعودی وجود دارد. نظرتان در مورد چرخش احتمالی مقتدی صدر به سمت عربستان چیست؟

این موضوع نشان می دهد که در تعامل با شخصیت های سیاسی عراق برنامه نداریم. تصور می کردیم که مجلس اعلایی در عراق هست که باید تا روز قیامت باشد. این نمودار نشان دهندة این است که ایران نسبت به این قضیه یک تحجر سیاسی دارد و قدرت نوآوری ندارد تا ساختارهای سیاسی را به شرایط بین المللی برساند.

سفر مقتدی صدر اهمیت زیادی در ارتباط با ایران ندارد؛ اگر مقتدی صدر بتواند رابطة عراق با عربستان را مرتفع کند به نظرم کار خوبی می کند و حاصل جمع آن صفر نیست؛ به تعبیر دیگر چون او به عربستان رفته است؛ بنابراین ایران باخته است این طور نیست. رابطة عراق با عربستان باید خوب باشد؛ چون عربستان به دلیل حمایت های مالی اش از اهل تسنن عنصر به هم ریزانندة داخل عراق است؛ بنابراین عراق باید این تعامل را به وجود بیاورد.

عربستان قدرت تخریب کنندگی در عراق دارد؛ اگر عربستان داخل عراق را تخریب کند به ضرر ایران است؛ به تعبیر دیگر هر چه عراق بی ثبات باشد مشکلات بسیاری برای ایران خواهد داشت و اگر باثبات باشد به نفع ایران است؛ بنابراین اگر یک شخصیت سیاسی عراقی این تعامل را با عربستان ایجاد کند تا این تخریب در عراق کمتر شود؛ حتی اگر آن شخصیت با ما فاصله بگیرد در مجموع ما برندة این قضیه هستیم.

نمایندگان مجلس همان مردم کوچه و بازار هستند/ خانم موگرینی گفت به مجلسی رفتم که نمایندگانش یک زن هم ندیده اند

سلفی نمایندگان با خانم موگرینی بازتاب ها و واکنش های بسیاری در داخل و خارج از کشور داشت. نظر شما در این مورد چیست؟

نمایندگان مجلس همان آدم های کوچه و خیابان هستند؛ حتی اگر دکتری هم داشته باشند دلیل بر این نیست که رفتار آنها متفاوت از مردم باشد خانم موگرینی نوشته بود که به مجلسی رفتم که نمایندگان آن یک زن ندیده بودند. همیشه این اتهام متوجه مرد ایرانی است که چشم و دلش سیر نیست و نمایندگان مجلس هم مردان ایرانی هستند. گاهی هم این رفتار دور از شأن است که دیگر حداقل هاست و نشان می دهد که حداقل آموزش های عمومی هم در مملکت وجود ندارد. امام (ره) می گفت که مجلس عصارة ملت است.