دلایل عصبانیت عربستان و انکار میانجی‌گری عراق با ایران چیست؟

«عبدالباری عطوان» روزنامه نگار برجسته و تحلیلگر سرشناس جهان عرب در مقاله ای به بررسی دلایل عصبانیت عربستان و انکار غافلگیره کننده میانجی گری عراق با ایران پرداخت.

عطوان در سرمقاله روزنامه الکترونیکی «رأی الیوم» با اشاره به اظهارات یک مقام سعودی مبنی بر اینکه «عربستان به هیچ عنوان درخواست میانجی گری با ایران نکرده و اخبار منتشر شده در این باره بی پایه و اساس است و ریاض همچنان به موضع مخالف خود با نزدیکی به نظام ایران پایبند است»، نوشت که این اظهارات غافلگیرکننده و تکان دهنده بود و در واقع به وجود نظریات خوش بینانه درباره بوجود آمدن گشایش در روابط ایران و عربستان خط بطلان کشید.

وی اشاره کرد که عربستان اخیرا با آغوشی باز تعدادی از رهبران و سیاستمداران شیعه عراق که برخی از آنها از نزدیکان به ایران هستند و حتی به فرماندهی ژنرال «قاسم سلیمانی» مبارزه کرده اند، به حضور پذیرفته است و منظور ما نیز «قاسم الأعرجی» وزیر کشور عراق است که روز 18 جولای به عربستان سفر کرد و مورد استقبال گرم محمد بن سلمان ولی عهد عربستان قرار گرفت.

عطوان همچنین به برخی موارد بهبود روابط عربستان و ایران در سه ماهه گذشته اشاره کرد که عبارتند از:

1-موافقت با حضور حجاج ایرانی در حج امسال و پاسخگویی عربستان به خواسته های ایران با انعطافی بی سابقه و حتی استقبال وزیر حج عربستان از نخستین گروه حجاج ایرانی

2-مصافحه و استقبال گرم «عادل الجبیر» وزیر خارجه عربستان با «محمد جواد ظریف» همتای ایرانی خود در اوایل جولای در استانبول در حاشیه کنفرانس سازمان همکاری اسلامی

3-اعطای اجازه عربستان به 10 دیپلمات ایرانی برای حضور در سه شهر این کشور برای ارائه تسهیلات بیشتر به حجاج با وجود تعطیلی سفارتخانه ها و کنسولگری های دو کشور از سال 2015

4-بازگشایی گذرگاه مرزی عرعر بین عراق و عربستان برای نخستین بار طی 20 سال گذشته

5-اقدام «تامر السبهان» در تاریخ 13 جولای مبنی بر حذف توییت توهین آمیز به بنیانگذار انقلاب اسلامی ایران . السبهان که به عنوان سفیر عربستان در بغداد تعیین شده بود به دلیل دخالت های «فرقه ای» در امور داخلی عراق، کنار گذاشته شد.

6-استقبال عربستان از شیعیان عرب در عراق که نمونه آن سفر مقتدی صدر به عربستان و اعلام بازگشایی کنسولگری عربستان در نجف اشرف و سخن گفتن درباره طرح سعودی-اماراتی برای احیای هویت عربی عراق و مقابله با نفوذ ایران بود.

عطوان در ادامه به برخی دلایل عصبانیت عربستان با وجود کاهش تنش بوجود آمده در روابط دو کشور اشاره کرد و نوشت: نخست اینکه عربستان که به مخفی کاری معروف است از اظهارات قاسم الأعرجی وزیر کشور عراق در کنفرانس خبری در تهران که از تمایل عربستان برای ایفای نقش میانجی گری حیدر العبادی نخست وزیر عراق با ایران سخن به میان آورده بود، ناراحت شده است زیرا این سخن عربستان را در موضع ضعیف نشان داد.

دوم: عصبانیت ایران از تلاش عربستان برای تشکیل جبهه عربی متشکل از سُنی های عراقی برای نفوذ در عراق و درخواست ایران از الأعرجی برای افشای تمایل عربستان برای گفت وگو با ایران با میانجی گری حیدر العبادی

سوم: بعید نیست که آمریکا پشت این موضع غافلگیرکننده و عصبانیت عربستان باشد همچنانکه احتمال این وجود دارد آمریکا از عربستان خواسته است که از رهبران شیعه عراق برای مقابله با نفوذ ایران، استقبال کند

چهارم: شاهزاده بن سلمان که این روزها به روابط با کشورها از منظر نزدیکی و یا دوری آن با قطر نگاه می کند و شکی نیست که نزدیکی ایران با دوحه و بازگشایی گذرگاه های خود به روی کالاهای خود که از ترکیه، کشورهای آسیایی و اروپایی به قطر منتقل می شود، عصبانیت عربستان را به دنبال داشته است.

عطوان همچنین پیش بینی کرد که عربستان و ایران در چندین جبهه از جمله عراق، یمن و سوریه شاهد تشدید تنش باشند.