رکورد رشد مناسبات تجاری واقتصادی ایران و چین

علی اصغر خاجی، سفیر جمهوری اسلامی ایران در چین، در روز دوشنبه و به مناسبت فرا رسیدن دهه مبارک فجر و در تشریح وضعیت همکاریهای اقتصادی ایران و چین با خبرنگار ایرنا در پکن گفت وگو می کرد، اظهار داشت: چنانچه بخواهیم رقم تجارت متقابل را با سال 2014 که حجم مبادلات تجاری دو کشور به لحاظ ارزشی 51.8 میلیارد دلار و به لحاظ حجمی 65.94 میلیون تن بود مقایسه کنیم؛ باز هم شاهد رشد و افزایش حجم مبادلات نسبت به آن سال خواهیم بود.

خاجی یادآور شد که در سال گذشته میلادی حجم مبادلات تجاری ایران و چین از لحاظ وزنی 410 هزار تن نسبت به سال 2015 افزایش یافت و از لحاظ ارزشی نیز این رقم به بیش از 31.24 میلیارد دلار رسید. شاید ابتدا این تصور ایجاد شود که این رقم نسبت به سال 2015 نشان دهنده کاهش ارزشی 7.7 درصدی است اما حجم مبادلات تجاری دوجانبه نه تنها کاهش نیافته بلکه افزایش هم داشته است.

سفیر کشورمان توضیح داد: نکته ای که در این بین باید به آن توجه شود این است که در سال 2016، اقتصاد دنیا متاثر از کاهش قیمت جهانی نفت و سایر کالاهای غیرنفتی اعم از محصولات پتروشیمی، سنگ آهن، مواد خام معدنی و همچنین کاهش قیمت اکثر کالاهای صنعتی بود و همین موضوع باعث شد تا «رقم ارزشی» تبادلات دوجانبه کاهشی به نظر برسد اما به رغم این کاهش ها باز هم کشور چین همچنان بزرگترین شریک تجاری ایران و متقابلا جمهوری اسلامی ایران نیز به عنوان یکی از شرکای مهم و ششمین تامین کننده اصلی نفت خام چین در بین کشورهای صادر کننده نفت محسوب می شود.

*چین بزرگترین وارد کننده نفت ایران در سال 2016

وی در ادامه سخنان خود از کشور چین به عنوان بزرگترین واردکننده نفت ایران در سال 2016 میلادی نام برد و گفت که در این سال 63.1 درصد از کل صادرات ایران به چین را نفت تشکیل داده است.

به گفته خاجی، چین بیش از 31.29 میلیون تن نفت به ارزش 9.35 میلیارد دلار از ایران در سال گذشته میلادی خریداری کرده که نسبت به سال 2015 از لحاظ وزنی 17.6 درصد رشد داشت اما به لحاظ ارزشی 13.2 درصد کاهش یافته است. این در حالیست که با نگاهی به آمار سال 2014 میلادی مشاهده می شود که کشورمان در سال 2016 نفت بیشتری به شریک تجاری خود فروخته است.

وی در این رابطه افزود: میزان فروش نفت ایران در سال 2014 به چین 27.4 میلیون تن به ارزش 20.7 میلیارد دلار بود و همانگونه که در آمار ارائه شده پیداست، میزان خرید نفت چین از ایران نه تنها کاهش نیافته، بلکه افزایش چشمگیری هم داشته است اما نکته قابل تامل در این بین، کاهش قیمت جهانی نفت است که باعث شد تاثیرات آن در مبحث کاهش ارزش مبادلات تجاری به خوبی خود را نشان دهد.

خاجی در این رابطه به آمار ارائه شده توسط وزارت گمرک چین هم اشاره می کند و می افزاید: براساس آمار ارائه شده توسط این مرکز، ایران در سال 2106 به بزرگترین شریک تجاری خود بیش از 630 هزار بشکه نفت فروخت که نشان دهنده رشد 17.6 درصدی در مقایسه با یک سال قبل است. همچنین ایران در سال 2015 بر اساس آمار همین اداره 540 هزار بشکه به این کشور نفت صادر کرده است که باز هم این مقدار نشان دهنده افزایش صادرات نسبت به سال 2014 است.

عالی ترین مقام سیاسی ایران در چین در ادامه، به مقایسه قیمت نفت در سه سال گذشته می پردازد و یادآور می شود: متوسط قیمت هر بشکه نفت در سال 2014 بالغ بر 103 دلار بود، در سال 2015 این رقم کمتر از 55 دلار شد و در سال 2016 قیمت هر بشکه نفت ما به حدود 40.6 دلار رسید.

وی اضافه کرد: به رغم آنکه در سال 2016 روزانه بالغ بر 630 هزار بشکه نفت و میعانات نفتی از کشورمان به چین صادر شده در یک مقایسه ساده می توان کاهش درآمد نفتی کشور را که متاثر از کاهش قیمت جهانی نفت است، به خوبی مشاهده کرد.

سفیر کشورمان در چین همچنین گفت که همین وضعیت در محصولات پتروشیمی نیز وجود دارد و با توجه به اینکه در سال گذشته افزایش 320 هزار تنی صادرات محصولات پتروشیمی به کشور چین داشتیم، اما به دلیل تاثیرپذیری از قیمت جهانی نفت، درآمد کشور در این بخش نیز حدود 220 میلیون دلار نسبت به سال 2015 کمتر شده است.

وی با بیان اینکه در سال 2016 بیش از 5 میلیون تن انواع محصولات پتروشیمی به ارزش 3.13 میلیارد دلار به چین صادر شد و محصولات پتروشیمی بیش از 21.15 درصد از صادرات ایران به چین را تشکیل داده است، یادآور شد: متوسط قیمت هر تن محصولات صادراتی پتروشیمی ایران به چین از 703 دلار در سال 2015 به کمتر از 615 دلار در سال 2016 رسید که به طور متوسط در هر تن 88 دلار درآمد کشور ماه کاهش پیدا کرده است. به گفته علی اصغر خاجی، ایران در سال 2016 بیش از 14.4 میلیون تن کنسانتره و گریدهای مختلف سنگ آهن به ارزش 809 میلیون دلار به چین صادر کرده که از لحاظ وزنی 1.25 میلیون تن و به لحاظ ارزشی بالغ بر 116 میلیون دلار نسبت به سال 2015 افزایش نشان می دهد، اما متوسط قیمت هر تن صادرات سنگ آهن از 55.4 دلار در سال 2015 به کمتر از 51.2 دلار در سال 2016 رسید و به طور متوسط قیمت آن در هر تن 4.2 دلار کاهش یافته است.

* افزایش صادرات غیرنفتی ایران به چین

سفیر کشورمان همچنین از چین به عنوان بزرگترین واردکننده کالاهای غیرنفتی از ایران در سال 2016 نام برد و اینکه تبادلات تجاری دو کشور در این زمینه نیز با رشد قابل توجهی نیز همراه بوده است.

وی با بیان اینکه 36.8 درصد از مجموع کل صادرات کشورمان به چین در سال 2016 را اقلام غیرنفتی تشکیل می دهد، گفت که جمهوری اسلامی ایران در این سال بالغ بر 23.86 میلیون تن کالا به چین صادر کرده است که ارزش آن 5.46 میلیارد دلار و رشد آن نیز در مقایسه با یک سال قبل 11.52 درصد برآورد می شود.

خاجی در عین حال تصریح کرد: واردات کشورمان از چین در سال گذشته میلادی به لحاظ وزنی 20.7 درصد افزایش یافته و میزان واردات ایران از چین (از 9.2 میلیون تن در سال 2015) به بیش از 11.1 میلیون تن در سال 2016 رسیده است و این در حالیست که ارزش صادرات چین به کشورمان از 17.6 میلیارد دلار به 16.4 میلیارد دلار در سال گذشته میلادی کاهش یافت که این امر بیانگر کاهش چشمگیر ارزش کالاهای چینی بوده است.

وی همچنین گفت که بر اساس آمارهای بدست آمده و مورد تایید طرف چینی، ارزش واردات کشورمان از چین در سال 2016 نسبت به سال 2015 حدود 7.8 درصد کاهش پیدا کرده است و آمار گمرگ ایران نیز موید این روند می باشد.

خاجی همچنین صادرات چین به کشورمان در این مدت را بالغ بر 16.42 میلیارد عنوان کرد که عمدتا شامل کالاهایی از جمله خودرو و قطعات یدکی، تجهیزات و ماشین آلات صنعتی، ورقه های فولادی، پلی استر، مواد شیمایی، محصولات کشاورزی، کفش، پوشاک، منسوجات و انواع لوازم خانگی و مخابراتی بوده است.

وی در عین حال تصریح کرد که توسط گمرک ایران و گمرگ چین نیز تایید کننده رشد و افزایش همکاریهای اقتصادی میان دو کشور در بخش های مختلف در سال گذشته میلادی است.

وی در این خصوص به آمار وزارت گمرک چین اشاره می کند که بر اساس آن، صادرات غیرنفتی ایران در سال 2016 نسبت به یک سال ماقبل، 3.79 درصد از نظر ارزشی و 11.52 از نظر وزنی افزایش داشته است.

* همکاری رو به روشد در صنایع بالا و پایین دستی نفت، گاز و پتروشیمی

سفیر کشومان همچنین به انجام پروژه های مشترک و همکاریهای مناسب ایران و چین در بخش های مختلف اقتصادی اشاره کرد که طی سالهای گذشته بویژه سال 2016 میلادی، دو کشور مناسبات خوبی در این زمینه داشته اند.

وی گفت: در حال حاضر همکاریها در صنایع بالادستی و پایین دستی نفت به خوبی در حال انجام است و در سال 2016 میلادی فاز یک آزادگان شمالی توسط شرکت ملی نفت چین (سی.ان.پی.سی) و فاز یک یادآوران توسط شرکت ساینوپک (شرکت نفت و گاز چین)، به بهره برداری رسید و به مدار تولید پیوسته اند. این در حالیست که مذاکرات بین شرکت ملی نفت ایران و دو شرکت چینی مزبور به منظور بهره برداری از فاز دوم آزادگان شمالی و یادآوران در حال انجام است.

وی در ادامه یادآور شد که همکاری دو کشور در دیگر حوزه ها نیز کماکان ادامه دارد و ایران در حوزه نفتی آزادگان جنوبی و فاز 11 پارس جنوبی مذاکرات خوبی با طرف های چینی داشته است.

خاجی همچنین از تشکیل کنسرسیومی بین شرکت توتال، پتروپارس و «سی ان.پی سی» چین خبر داد که قرار است مشترکا مراحل بهره برداری از فاز بعدی پارس جنوبی را که 30 درصد از این سهام در اختیار شرکت ملی نفت چین است، آماده سازی کنند.

سفیر کشورمان گفت که قرارداد اصولی این همکاری در سال 2016 منعقد شده و در سال جاری میلادی نیز قرارداد اجرایی پروژه نیز امضا خواهد شد.

وی با بیان اینکه در سایر میادین نفتی از جمله غرب کارون هم مذاکرات خوبی با طرف چینی صورت گرفته، از امضای تفاهم نامه بازسازی و نوسازی فاز اول پالایشگاه آبادان با طرف چینی خبر داد که عملیات اجرایی آن در سال 2016 شروع شد و تکمیل مذاکرات برای فاینانس بقیه طرح هم در حال انجام است.

خاجی همچنین گفت که در مورد تعداد زیادی از همکاریهای پالایشگاهی و پتروشیمی چه در پالایشگاههایی که در چین قرار دارند و چه در ایران؛ مذاکرات خوبی با طرف چینی در حال انجام است و چنانچه این توافقات هم با موفقیت به سرانجام برسد شاهد رشد و جهش خوب همکاری در زمینه سرمایه گذاری ها و فاینانس صنعت بالادستی و پایین دستی نفت، گاز و پتروشیمی خواهیم بود.

* افزایش تبادل هیات های تجاری، سرمایه گذاری و بانکی در سطحی گسترده

مقام عالی سیاسی ایران در چین در بخش دیگری از سخنان خود به تبادل هیات های دوجانبه و حضور آنها در پایتخت های دو کشور از جمله در بخش های بانکی، تجاری، صنعتی، اقتصادی، فناوری و معادن اشاره کرد که با توجه به حصول توافق برجام بسیار چشمگیر بوده است.
سفیر ایران در چین همچنین گفت که در چارچوب همکاریهای دوجانبه، سرمایه گذاری 700 میلیون دلاری در چارچوب جاده ابریشم در منطقه ویژه اقتصادی سلماس مصوب شده و این در حالیست که سرمایه گذاری های دیگری در حال طی کردن مسیر برای نهایی شدن است که در صورت تحقق آنها، رقم چشمگیری را به خود اختصاص خواهد داد.

وی در ادامه به برگزاری نشست بانکی مشترک به سرپرستی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و کمیسیون نظارت بر بانک های چینی با حضور بانک های دو کشور در پکن اشاره کرد که طرفین ضمن بررسی مباحث مختلف؛ در خصوص چگونگی گسترش زمینه های همکاری و رفع موانع پیش رو با یکدیگر گفت وگو و تبادل نظر کردند و قرار است نشست بعدی آنان به زودی در تهران برگزار شود.

او همچنین گفت که در طول سال گذشته میلادی، سفارت جمهوری اسلامی ایران در پکن اقدام به برگزاری شش همایش مستقل با محوریت مباحث کاربردی کرد و سه همایش را نیز مشترکا با موسسات و نهادهای ذیربط چینی در ارتباط با توسعه مناسبات و گسترش همکاریها در بخش های مختلف برگزار کرد.

همایش سرمایه گذاری در گردشگری با حضور معاون رئیس جمهور، همایش زمینه های سرمایه گذاری در ایران با حضور وزیر اقتصادی و دارایی، همایش بزرگ اتاق بازرگانی ایران و چین با حضور وزیر امور خارجه، همایش ساختارهای زیربنایی در حوزه راه آهن، بندر و فرودگاهی با حضور وزیر راه و شهرسازی، همایش در زمینه صنایع معدنی معاون وزیر صنعت در امور معدنی و رئیس هیات عامل ایمیدرو و برگزاری شانزدهمین اجلاس کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و چین در پکن؛ از جمله همایش های برگزار شده توسط سفارت جمهوری اسلامی ایران در پکن در سال گذشته میلادی بود که خاجی به آن اشاره کرد.

 سفیر کشورمان در پایان سخنان خود تاکید کرد که روابط ایران و چین در سالهای گذشته بویژه در سال 2016 در زمینه های مختلف رو به گسترش و قابل توجه بود به گونه ای که چین هم اکنون اولین شریک تجاری ایران، بزرگترین خریدار نفت کشورمان، بزرگترین وارد کننده کالاهای غیر نفتی و بزرگترین کشور سرمایه گذار خارجی در ایران و اولین کشوری محسوب می شود که بیشترین پروژه های ایران را فاینانس کرده است.

وی تاکید کرد که افق و آینده همکاریهای ایران و چین با توجه به توضیحات ارائه شده و روابط خوب سیاسی و نیز آشنایی صاحبان صنایع و بنگاههای دو طرف از یکدیگر بسیار درخشان تر خواهد بود و توسعه این مناسبات در بخش های مختلف بیش از پیش خود را نشان خواهد داد.