اقلیم کردستان در معرض انفجار اقتصادی

دیپلماسی ایرانی: بحران اقتصادی در کردستان به مرحله بی سابقه ای رسیده است. منطقه ای که تا دو سال پیش به رشد اقتصادی خود می بالید اکنون با چنان بحران اقتصادی ای دست و پنجه نرم می کند که هر آن بیم فروپاشی اش می رود. در تازه ترین اتفاق در این زمینه، دامنه اعتصاب کارمندان بخش خدمات عمومی در سلیمانیه به پلیس های راهنمایی و رانندگی رسیده است که به دلیل تاخیر چند ماهه در پرداخت حقوقشان دست به اعتصاب زده اند. در اربیل نیز پزشک ها تهدید به اعتصاب کرده اند و گفته اند اگر دولت به مطالبات آنها توجه نکند و حقوقشان را به طور کامل نپردازد اعتصاب خود را گسترش خواهند داد.

به گزارش روزنامه العرب، چاپ لندن، این اتفاق در حالی می افتد که اقلیم کردستان با بحران شدید اقتصادی به دلیل کاهش قیمت نفت مواجه است. در عین حال مسعود بارزانی که دوران ریاستش بر اقلیم رو به پایان است تصمیم دارد همه پرسی غیر الزام آور اعلام استقلال را برگزار کند. اقدامی که به اعتقاد بسیاری از تحلیلگران به دلیل انحراف افکار عمومی از بحران شدید اقتصادی کشور در این برهه زمانی مطرح شده است، چرا که در صورت اعلام استقلال سهم بیش از 17 درصدی اقلیم از بودجه کلی کشور حذف خواهد شد و تنش در روابط آن با دولت مرکزی در بغداد افزایش خواهد یافت. در عین حال بسیاری از صادرات مواد غذایی و خوراکی که عموما از جنوب عراق به کردستان انجام می شود نیز متوقف خواهد شد. برخی منابع آگاه می گویند که اقلیم کردستان تنها برای دو تا سه ماه ذخایر استراتژیک غذایی در اختیار دارد.

نخستین بار معلم های شهر سلیمانیه دست به اعتصاب زدند و به دلیل عدم دریافت حقوق هایشان که از ماه سپتامبر متوقف شده، دو هفته ای است که در محل کارشان و در کلاس های درس حاضر نمی شوند.

کاروان محمد صدیق، سخنگوی پلیس راهنمایی و رانندگی سلیمانیه در این باره می گوید: «افرادی که در مناطق مختلف استان دست به تظاهرات زده اند خواستار حل مشکل حقوق هایشان هستند.»

کاهش شدید قیمت نفت سبب شده است تا بحران اقتصادی شدیدی اقلیم کردستان را فرا بگیرد طوری که دولت نتواند از پس حقوق کارمندان خود از جمله بخش خدمات عمومی برآید. دولت اقلیم کردستان هفته گذشته اعلام کرد به دلیل بحران شدید مالی تنها می تواند جزئی از حقوق کارکنان را پرداخت کند.

در پی اعتصاب پلیس راهنمایی و رانندگی بعضی از افراد داوطلب کار تنظیم عبور و مرور خودروها را بر عهده گرفته اند.

در شهر اربیل، مرکز اقلیم کردستان، پزشک ها نامه اعتراضی خود را تسلیم شورای وزیران و وزارت بهداشت اقلیم کرده اند و از آنها خواسته اند "همانند نیروهای پیشمرگ و نیروهای امنیتی به طور کامل حقوق آنها پرداخت شود." پزشک ها اعلام کرده اند "در صورت عدم پاسخ دهی دولت تا چهاردهم ماه جاری اعتصاب عمومی اعلام می کنند."

کردها از چاه های کرکوک، منطقه مورد منازعه با دولت مرکزی که سال گذشته نیروی پیشمرگ توانستند کنترل آن را به دست گیرند، و برخی چاه های نفت دیگر در خود اقلیم کردستان به صورت مستقل و خلاف میل دولت مرکزی در بغداد به صادرات نفت از طریق بندر جیهان ترکیه می پردازند که بر خلاف توافقات هیچ مبلغی را بابت این صادرات به دولت مرکزی نمی دهند و دولت مرکزی نیز در جریان هیچ کدام از جزئیات اقدام آنها در این زمینه نیست. دولت اقلیم کردستان از شرکت های خود برای فروش نفت حمایت می کند در حالی که قیمت نفت به پایین ترین رقم ظرف 12 سال گذشته یعنی 20 دلار در هر بشکه رسیده است.

تحلیلگران می گویند بحران اقتصادی ای که اقلیم را تهدید می کند فقط از ناحیه پایین آمدن قیمت نفت نیست بلکه بخش بزرگ تری از آن به فساد و احتکار درآمدهای نفتی توسط خانواده های صاحب قدرت و عشایر مسلط بر حکومت، به ویژه اعضای حزب دموکراتیک کردستان به رهبری مسعود بارزانی و افراد مرتبط با آنها باز می گردد. بخش بزرگی از این پول ها به افراد حامی تمدید دوره ریاست اقلیم پرداخته می شود. دوره ریاست مسعود بارزانی بر اقلیم اوت 2015 به پایان رسید. همچنین بسیاری از پول ها به پیشمرگ ها که در حال حاضر طرف جدی و فعال مبارزه با داعش هستند، پرداخته می شود.  

فاروق یوسف، نویسنده عراقی می گوید اعتراض ها در کردستان به مرحله انفجار رسیده است و اگر فساد مهار نشود دیگر مقامات اقلیم هیچ راه گریزی از این انفجار ندارند.

تحریریه دیپلماسی ایرانی/11