داعش به دنبال تاثیر روانی بر ائتلاف امریکایی

دیپلماسی ایرانی: در حالی که حملات هوایی آمریکا به مواضع داعش ادامه دارد، اما این گروه همچنان به پیشروی های خود به خصوص در منطقه کوبانی ادامه می دهد. از این رو مسئولان آمریکایی به این نتیجه رسیدند که حملات هوایی کنترل کننده داعش نیست. از سویی دیگر دیدگاه های ایدئولوژیکی برخی کشورها موجب شده که این ائتلاف همچنان حالت انسجامی خود را نداشته باشد و میان برخی اعضای آن اختلاف نظرهایی مبنی بر نحوه مقابله با داعش وجود دارد. برخی بر این عقیده اند که عمده هدف ائتلاف مقابله با داعش نیست،بلکه سرنگونی دولت سوریه توسط داعش است. این را می توان از اقدامات اخیر ترکیه در مواجه با بحران کوبانی استنباط کرد. از سویی رفتارهای داعش و اصرار این گروه بر حملات خود، به جنگی روانی تبدیل شده که خواهان تضعیف ائتلاف است. این مسایل زمینه گفت و گویی کوتاه با حسین رویوران کارشناس مسایل خاورمیانه شد، که در ادامه می خوانید:

ائتلاف ضد داعش تا کنون به حملات هوایی اکتفا کرده است. اما داعش همچنان به پیشروی های رو به جلوی خود را داشته و الان هم در منطقه کوبانی اقدامات تروریستی را انجام می دهد. آیا اقدامات ائتلاف موجب محدود کردن و در نهایت کنترل داعش خواهد شد؟

روش جدیدی که داعش در جنگ های شهری در پیش گرفته، به خصوص در عراق، موجب شده که ائتلاف در مقابل آنها ناکام بماند. برای مثال نیروهای نظامی در شهر فلوجه نزدیک به چندین ماه جنگیدند اما موفق نشدند. از این رو داعش می داند که آمریکا با حملات هوایی به نتیجه نخواهد رسید. بنابراین آن چیزی که روی داده حتی برای آمریکا نیز مسجل شده که به نتیجه نمی رسد و تنها می توانند ضربات محدودی وارد کنند. درواقع هدف از بین بردن داعش که هدف ائتلاف نیز است، قابل تحقق نیست.  اگر حملات هوایی همراه با حملات زمینی باشد، آنگاه می توان تصور یک وضعیت متفاوتی را داشت. در حال حاضر در منطقه عین العرف کردها در حال مبارزه با داعش هستند. اما به دلیل امکانات، انگیزه و شست وشوی مغزی نیروهای داعش، آنها دست بالاتری دارند. در حال حاضر افرادی که در عراق با داعش در حال مبارزه هستند، افراد بسیار با انگیزه و داوطلبانی هستند که بر اساس فتوای مرجعیت آمده و توانسته اند در برخی مناطق پیشروی داشته باشند. زیرا در غیر این صورت ارتش عراق در مقابل داعش عقب نشینی می کرد. از این رو نشان می دهد که برای از بین بردن داعش نیاز به نیروی با انگیزه، با برنامه ریزی و در کنار آن نیروی هوایی است، تا مزیت نسبتی در مقبال داعش به دست بیاید. به نظر می رسد حجم تبلیغات آنچه تحت ائتلاف بین المللی ضد تروریسم مطرح شده، بیش از توان عملیاتی آنهاست. توان عملیاتی به دلیل مدل جنگ هایی که داعش استفاده می کند، محدود است. به همین دلیل به شدت نیاز به نیروی زمینی است.

تا چه احتمال دارد که تغییر رژیم چه در سوریه یا تغییر نقشه جغرافیای خاورمیانه از اهداف اعضای ائتلاف باشد؟

برخی تصور می کنند، توافقات آمریکا با دولت عراق در ارتباط با نیروی نظامی و عدم توافق با دولت سوریه طرح تعریف شده ای است که توسط آمریکا با حمله به نیروهای داعش در عراق و به دنبال آن کوچ دادن بخشی از نیروهای داعش به سمت سوریه و ادامه پروژه براندازی دولت اسد با داعش است. به عبارتی یکی از اهداف ائتلاف جابه جایی نیروهای داعش از عراق به سوریه است و ادامه تغییر رژیمی که در سوریه شروع کردند و تا الان بر آن اصرار دارند.

در چه صورتی ممکن است بین بازیگران عربی بر سر حضور یا عدم حضور در اتئلاف داعش اختلاف بیافتد؟

در حال حاضر همچنان بحث بر روی اخوان و اختلافات جدی میان حامیان و مخالفان آن وجود دارد. قطر و ترکیه از اخوان حمایت می کنند و در مقابل عربستان و مصر نیز ضد اخوان هستند. امارات هم به محور عربستان-مصر پیوسته است. این قطب بندی در درون ائتلاف آمریکایی ضد ترورسیم ( داعش ) وجود دارد. وضعیت ترکیه با عربستان با دیگر کشورها در خصوص داعش فرق می کند. بخشی از نیروهای کرد که بخشی از سوریه را در اختیار دارند، شاخه ای از پ.ک.ک به حساب می آیند که با دولت ترکیه مشکل داشته و دولت ترکیه نیز به گونه ای با ارتباط با داعش، سعی بر از بین بردن کردها را دارد. همین مساله موجب باوری شد که جامعه ترکیه نسبت به اقدامات دولت دست به اعتراض شده و دولت را متهم به ارتباط با داعش کنند. تا کنون چندین نفر نیز در درگیری های دولت با معترضان کشته شده اند. این نشان می دهد که باور عمومی بر این است که رفتار دولت ترکیه، رفتار منافقانه است. به همین دلیل به نظر می رسد ایجاد اختلاف به دلیل بروز اختلافات داخلی و منافع ملی، زیاد باشد و به زودی هم نمایان شود.

به نظر می رسد داعش کمی از مواضع خود در راستای تشکیل خلافت اسلامی کوتاه آمده و تنها با پیشروی ها سعی در  ثتبیت هویت خود به عنوان یک گروه که منطقه ای را تحت تسلط خود دارند. ایا چنین هدفی از سوی داعش دنبال می شود؟

اقدام داعش در عین العرب یا کوبانی برای یک هدف مشخص است به نحوی که با وجود بمب باران ائتلاف، اما همچنان توان عملیاتی دارند. آنها به دنبال ایجاد سرخوردگی در طرف مقابل_ ائتلاف _ هستند. علت پافشاری داعش بر روی انجام عملیات با وجود تحمیل تلفات سنگین، اثرات روانی آن بر طرف مقابل است. اگر داعش بتواند با وجود حملات هوایی از سوی آمریکا، شهرها را به تصرف خود در آورد تا حدود زیادی ائتلاف آمریکایی را به لحاظ روانی با مشکل مواجه خواهد کرد.

انتشار اولیه : سه شنبه 22 مهر 1393 / باز انتشار : یکشنبه 27 مهر 1393