کوه‌ یخ بین ایران و آمریکا باید آب شود

سید رضا اکرمی نطق اوباما در سازمان ملل را سرآغاز احیای رابطه ایران و آمریکا می داند. او به جد از دیپلماسی دولت روحانی حمایت می کند و معتقد است تاسیس سفارتخانه های ایران و آمریکا در خاک یکدیگر، یکی از لوازم طبیعی احیاء رابطه بین دو کشور است.
اکرمی رییس شورای فرهنگی نهاد ریاست جمهوری و عضو شورای مرکزی جامعه روحانیت مبارز است و در دوره های دوم، سوم، چهارم، پنجم و هشتم مجلس شورای اسلامی نماینده مجلس بود.
 

*چنانکه مستحضرید، گفتگوی تلفنی روسای جمهور ایران و آمریکا، مواضع متعارضی در داخل کشور اتخاذ شده است. ارزیابی شما از این مکالمه تاریخی و پیامدهای آن چیست؟

در مورد این سفر و مذاکراتی که در سازمان ملل و آمریکا انجام گرفت، سه نکته وجود دارد که باید جدای از یکدیگر مطرح شوند. نکته اول اینکه، سفر آقای روحانی در اصل سفر به سازمان ملل بود نه آمریکا. حالا سازمان ملل در خاک آمریکا قرار دارد ولی آقای روحانی برای حضور در سازمان ملل سفر کرد نه برای حضور در آمریکا. رئیس جمهور ما سفر کرد تا مواضع جمهوری اسلامی را برای نزدیک به دویست کشور سازمان ملل بیان کند و با شبکه های تلویزیونی پربیننده مصاحبه کند و نظرات جمهوری اسلامی را به گوش مردم دنیا برساند تا دنیا بداند که جمهوری اسلامی بعد از انتخابات خرداد امسال، نگاه و نظر و بینش و کوشش اش چیست.

 نکته دوم این است که ما بعد از سی و اندی سال می خواهیم رابطه ایران و آمریکا بر اساس احترام و منافع متقابل برقرار شود. بالاخره این کار باید از جایی شروع شود که عبارت است از مذاکره. حالا چه مذاکره وزیر خارجه ایران با وزرای 1+5 باشد، چه مذاکره تلفنی و غیره.  

به نظر من، دستگاه دیپلماسی ایران در سفر به سازمان ملل، در تحقق این هدف هم موفق بوده است. بالاخره آقای اوباما خواستار ارتباط تلفنی شده و کار به این جا رسیده است. حتی اگر درخواست گفتگوی تلفنی از طرف ایران هم بود، به نظر من منعی نداشت؛ چونکه کوه یخ بین ایران و آمریکا باید آب شود. ما باید به تدریج این مشکلات فعلی را برطرف کنیم؛ چون تحریم ها که هر ماه هم در حال تشدید است، بر کشور فشار می آورد. چقدر باید این فشارها را تحمل کنیم؟

 نکته سوم اینکه در جامعه ما آزادی بیان وجود دارد و آقایانی هم که به دیپلماسی دولت جدید اشکال وارد می کنند، حق اظهار نظر دارند. به هر حال نظرات متفاوتی در کشور وجود دارد. اکثر مردم ما رای و شیوه دولت جدید را پذیرفته اند و ممکن است اقلیتی هم آن را نپذیرند. ما باید این مخالفت ها را تحمل کنیم و اگر توضیح و توجیهی برای مذاکره دولت جدید با آمریکا داریم، نظرمان را برای این اقلیت بیان کنیم. شاید آن ها هم قانع شوند و نظر خودشان را تغییر دهند. ما نباید خیلی به این موضوع بها دهیم که برخی افراد مخالف مذاکره دولت آقای روحانی با آمریکا هستند. نظرات گوناگون را باید تحمل کرد.

*ولی به نظر می رسد مخالفت فرمانده سپاه با مخالفت فلان روزنامه نگار دست راستی تندرو فرق دارد؛ چرا که سپاه، مطابق قانون اساسی، پاسدار انقلاب اسلامی است. بنابراین فرمانده سپاه منطقاً نباید مخالف سیاست خارجی دولت و نظام باشد.

حالا فرمانده سپاه از واژه "اشتباه تاکتیکی" استفاده کرده است. ایشان این تعبیر را به کار برده و باد هم آن را به گوش همه رسانده است.

*شما فرمودید بعد از سال ها قرار است رابطه ایران و آمریکا برقرار شود. فکر می کنید منتهای منطقی این احیاء رابطه کجاست؟

استارتش از نطق خود آقای اوباماش شروع شده که گفت ما دنبال براندازی جمهوری اسلامی نیستیم و غنی سازی اورانیوم توسط ایران را قبول داریم. اوباما استارت این رابطه را زده و آقای روحانی هم آن را پذیرفته است و وزرای 1+5 هم نشسته اند و با یکدیگر مذاکره کرده اند. اگر ایده این است که آرام آرام اعتمادسازی صورت گیرد، این روند باید ادامه یابد.

 آقایان زمانی کمتر از شش ماه را برای رسیدن به توافق مطرح می کنند. باید به همین صورت پیش رفت تا در آینده، مشکلات حل شود. ولی اگر مشکلات پدیدآمده باز هم پا بر جا ماند، بالاخره این هم تجربه ای ست که مردم ما بدانند که مسئولان جمهوری اسلامی لجباز و یکدنده نیستند. یعنی آنها می خواهند که مشکل حل شود ولی این آمریکاست که به قول خودش وفا نمی کند. این خودش دستاورد بسیار بزرگی است. به قول معروف، اتمام حجت دیگری است. یعنی ما خواستیم رابطه برقرار شود ولی آنها ایرادهای بنی اسرائیلی گرفتند و نخواستند مشکلات حل شود.

*اگر تحریم ها رفع شود، به نظر شما، رابطه با آمریکا نهایتاً می تواند به تأسیس سفارتخانه آمریکا در ایران و برعکس، منتهی شود؟

اگر روابط برقرار شود، تاسیس سفارتخانه هم جزو لوازم آن است دیگر. بالاخره باید سفارت باز شود و دفتر حفاظت از منافع تبدیل به سفارتخانه شود. ما الان با روسیه و عربستان رابطه داریم. آمریکا هم یک کشور است مثل همین کشورها. اگر با آمریکا رابطه داشته باشیم، سفارتخانه آمریکا هم مثل سفارتخانه روسیه و عربستان در ایران تاسیس می شود.

*در این صورت با این نیروهای خودسر چه باید کرد؟

این ها اگر اکثریت آراء را قبول داشته باشند و ما هم بنشینیم منطقی با آنها حرف بزنیم، حتماً قانع می شوند و همراهی می کنند. فعلا باید مشکلات ایران و آمریکا حل شود. لازم نیست نگران این عده قلیل بود.

*این کسانی که به سمت ماشین آقای روحانی لنگه کفش پرتاب کردند، به نظر شما واقعاً خودسرند یا از جایی خط می گیرند؟

من در مجلس هشتم مواردی از این قبیل دیدم و می دانم که از یک جایی سوت می زنند و این ها را فرامی خوانند. اما اینکه این دفعه سوت زده اند یا نه، خداوکیلی من نمی دانم!

حالا دیگر شنونده باید عاقل باشد!

*شما فکر می کنید در آینده نزدیک یا دور، اوباما و روحانی با یکدیگر مذاکره می کنند.

نمی دانم. من علم غیب ندارم. به من نه وحی و الهامی شده، نه هاله نوری دیده ام و نه هیچ! به هر حال باید رابطه بین دو کشور برقرار شود و مشکلات مردم و کشور کاهش یابد. این آرزو و ایده ماست.