ظریف به تنهایی یک گردان بود

دیپلماسی ایرانی : قریب 30 سال است که با جواد ظریف آشنایی، دوستی و برادری دارم. زمان آشنایی ما به دوران جنگ و حماسه دفاع مقدس ملت بزرگ ایران بازمی گردد. من در نهاد های درون نظام مانند سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، شورای عالی دفاع، ستاد تبلیغات جنگ، شورای عالی پشتیبانی جنگ، ستاد پدافند کل کشور و وزارت امور خارجه و خبرگزاری جمهوری اسلامی، مسئولیت داشتم و جواد عزیز در نیویورک کاردار جمهوری اسلامی نزد سامان ملل متحد بود اما همکاری نزدیکی با هم داشتیم. 

 

در آن زمان، شهر ها روستا ها، مدارس، مناطق غیر نظامی، مناطق صنعتی در تیررس موشک باران هواپیما های دور پرواز، میگ های روسی و میراژ های فرانسوی بود. بمب های دهشتناک شهر ها و مناطق غیر نظامی را هدف قرار داده بودند و موشک ها شهر ها خانه ها، کاشانه های مردم را با خاک یکسان می کرد ما نیز وظیفه داشتیم همه این جنایات را در سازمان ملل متحد ثبت کنیم. جواد ظریف بیشترین نقش را در اطلاع رسانی به دبیر کل سازمان ملل و نماینده ویژه سازمان ملل آقای دکتر اقبال رضا داشت خصوصاً در زمانی که عراق جنگ دهشتناک شیمیایی، میکروبی و سلاح های غیر متعارف را علیه ایران آغاز کرد.

 

جواد ظریف هم سازمان ملل را بسیج و هم تلاش جدی و بی وقفه ای کرد تا نظر افکار عمومی به این جنایات هولناک معطوف شود. برخی خرده می گیرند چرا ظریف در هنگام دفاع مقدس در جبهه حضور نداشته است. به زعم من ظریف مثل یک گردان در سازمان ملل عمل می کرد. شب و روز نمی شناخت بیش از ده ها بار دبیر کل سازمان ملل را از خواب بیدار کرد و گزارشات دهشتناک جنگ را به اطلاع وی می رساند. در تهران و وزارت امور خارجه نیز افرادی مانند دکتر ولایتی، جواد لاریجانی و مدیران و روسای ادارات، معطوف و گزارشات دقیق ظریف بودند که نسبت به قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل موضع می گرفت. جواد خدمت به دفاع مقدس را تا زمانی که دبیر کل سازمان ملل متحد اعلام کرد که براساس بند قطعنامه شورای امنیت، عراق مسئول شروع جنگ و متجاوز بوده ادامه داد. خاطرات آن روز های شور و شوق را در نیویورک در کنار آقایان دکتر خرازی، ظریف، خوشرو و روانچی را به یاد دارم. در همان هنگام برای گزارش به تهران آمده بودم و به اتفاق دکتر خرازی خدمت حضرت آیت الله خامنه ای رسیدم و به رهبر معظم انقلاب عرض کردم نمایندگی ما در نیویورک هم اتاق عملیات شده بود و همه تحت سرپرستی کمال خرازی خاطرات روز های ستاد تبلیغات جنگ را زنده کرده بودند. مرحوم احمد بورقانی نماینده خبرگزاری بود و جواد ظریف علی خوشرو، مجید روانچی، امیر زمانی نیا و من شب ها تا صبح مشغول کار بودیم.

ظریف علاوه بر اینکه یکی از برجسته ترین دیپلمات های بین المللی جمهوری اسلامی است، انسان خداترس و متدین و متادب به آدابی نیز می باشد وی از سران انجمن اسلامی دانشجویان در آمریکا بود. در کار و مسئولیت وی نمی توان وقفه ای دید. من مایل نیستم از خصوصیات اعتقادی وی سخن بگویم یا مطلبی بنویسم فقط همین را عرض کنم که او یکی از دیندار ترین دوستانی است که در زندگی داشته ام.

 

اما اگر جواد ظیف را بخواهیم از لحاظ کیفیت کاری ارزیابی کنیم خوب است مصاحبه ای با آقای دکوئیار، پتروس غالی و کوفی عنان داشته باشیم. با آقای احسان اوغلو دبیر کل فعلی کنفرانس اسلامی به گفت وگو بنشینیم تا نسبت به برادرم جواد آگاهی و آشنایی بیشتری پیدا کنیم شبی در میهمانی شام آقای احسان اوغلو که به افتخار رئیس جمهور وقت در سوئیس برگزار شده بود، با اوغلو کنار هم نشسته بودیم و از اینکه جواد در وزارت خارجه مهجور است تأسف خورد، دبیر کل کنفرانس اسلامی به من گفت دکتر ظریف برای دبیر کلی سازمان کنفرانس اسلامی از من بهتر و شایسته تر است. می توانید با دکتر ولایتی صحبت کنید. آقای دکوئیار از دکتر ولایتی درخواست کرد که ظریف را دستیار ویژه دبیر کل سازمان ملل کند. درست در همین زمان دکتر ولایتی وزیر خارجه وقت تصمیم گرفت تا جواد عزیز برای تصدی پست معاونت حقوقی بین الملل به تهران بازگردد. اگر جواد ظریف اهل و تبعه یک کشور دیگر بود روز گاری شانس داشت که دبیر کل سازمان ملل متحد شود. این ادعا نیست بلکه واقعیت عینی است. ظریف مدیر برجسته، کارشناس قدرتمند و بافکر، انسانی با اخلاق و پرفضیلت است.

 

اگر قرار باشد قدردان و سپاسگزار خدای بزرگ باشیم که انسان های نجیب و بافضیلتی را در انقلاب در محک تجربه و خدمت به مردم قرار داده، مصداق خوبی است که شاکر وجود جواد ظریف باشیم. در وزارت امور خارجه انبانی از صورت مذکرات و جلسات متعدد جواد ظریف با همتایان، وزرای خارجه یا سخنرانی ها و مواضع رسمی و شفاف وی نگهداری می شود. در کل این مجموعه مذاکرات و سخنرانی ها یک ابهام وجود ندارد.

 

جواد ظریف شفاف سخن می گوید، صریح برخورد می کند و حرمت طرف مقابل را در نظر می گیرد. تلاش می کند تا طرف مقابل را اقناع کند به زعم من ظریف برداشت درست و دقیقی از تحولات سیاسی دارد. فعل و انفعالات نظام بین المللی را خوب می شناسد و نقاط تهدید و فرصت را تشخیص می دهد. وزیر خارجه باید دقیق، نکته بین و ریز بین باشد. لازمه شغل وزارت خارجه زیرک بودن وی است که بتواند ذهن طرف مقابل را بخواند. دیپلماسی صحنه ستیز و چالش ذهن هاست. ظریف این ظرفیت جدی را دارد. قدرت بیان، سحر سخن و کلام از الطاف خدا به این بنده اش است. جواد ظریف شفاف واقعیت ها را منتقل می کند و می داند آنچه می ماند داوری تاریخ است و قضاوت مردمی که با چشمان خود همه افعال ما را رصد می کنند.

 

این متن نخستین بار در هفته نامه آسمان مورخ 20 / 5/ 1392 منتشر شده است .