کمک های مالی ایران از نوارغزه تا برادر مرحوم چاوز

اقتصاد ایرانی: لیست کشورهایی که دولت طی سال های گذشته کمک های مالی خود را به آنها ارائه داده است از عدد 20 فراتر می روند. کمک های مستقیم دلاری پیش از حضور دولت نهم و دهم هم صورت می گرفت ولی مستقیم ترین شکل کمک های مالی در این دو دولت صورت پذیرفته است. پیش از این دولت های دیگر براساس حوادثی که در جهان رخ می داد، کمک های مالی خود را به کشورهای نیازمند ارائه می دادند. سیل، قحطی و زلزله اصلی ترین دلیل کمک های مالی ایران به دیگر کشورها بود. با توجه به پراکندگی کمک های مالی دولت به کشورهای دیگر رقم دقیقی از میزان کمک ها نمی توان ارائه داد.

نوار غزه

کمیته امداد امامی خمینی به موازات دولت ایران کمک های خارجی خود به تمامی کشورهای مسلمان جهان را عرضه می کند. براساس گفته های معاون امور بین الملل کمیته امداد تمامی کمک های خارجی این نهاد تنها یک درصد از بودجه اش را در برمی گیرد. مسولان کمیته امداد اعلام کرده اند منابع مورد نیاز برای کمک های خارجی از طریق صدقات مردمی تامین می شود. بیشترین کمک های این نهاد هم طی سال های گذشته به غزه بوده است. براساس اعلام معاون بین الملل کمیته امداد کمک 150 هزار دلاری در کنار هزینه های ساخت درمانگاه و پارک تفریحی در نوار غره شاخص ترین بخش کمک های مالی کمیته امداد به اهالی این منطقه بوده است. معاون هماهنگی امور بین الملل می گوید: درمانگاهی در منطقه غزه با کمک کمیته امداد امام خمینی(ره) و از محل کمک های نقدی مردم ایران تاسیس شده است که به دلیل تحولات مقطعی ساخت تمامی طبقات به اتمام نرسیده است؛ اما مقدار فضای آماده به عنوان کلینیک تخصصی مورد استفاده قرار می گیرد.

دولت ایران هم تاکنون بارها کمک های انسان دوستانه خود به اهالی این منطقه را ارائه کرده است. خبرگزاری های داخلی و خارجی تاکنون عدد دقیقی از کمک های مالی و غیرمالی ایران به ساکنان نوار غزه منتشر نکرده اند.

ونزوئلا

رابطه نزدیک دو کشور سبب شده تا بخش مهمی از کمک های صنعتی و مالی ایران به سمت ساکنان قاره امریکا روانه شود. یکی از پرسروصداترین مبادلات مالی ایران و ونزوئلا با ساخت مسکن مهر در این کشور، صادرات پراید و سمند و تاسیس نیروگاه های برق و کارخانه های سیمان در ونزوئلا بوده است. هیات های اقتصادی و سیاسی ایران تاکنون بارها به این کشور سفر کرده اند. فعالان اقتصادی همچنان در مورد مزیت مبادلات تجاری با این کشور دچار تردید شده اند. به تازگی نیز اعلام شده به دلیل هزینه حمل و نقل بالا صادرات پراید از ایران به ونزوئلا متوقف شده است. هر دستگاه خودرو صادراتی پراید به این کشور به قیمت 15 هزار دلار فروخته می شد. براساس اعلام دولت این کشور ایران بزودی طرح ساخت 14 هزار خانه و کارخانه را هم در ونزوئلا اجرایی خواهد کرد. حجم سرمایه گذاری ایران در ونزوئلا بیش از 4 میلیارد دلار تخمین زده می شود.

سریلانکا

در میان کشورهای که از ایران وام گرفته اند، سریلانکا جایگاه ویژه ای دارد. رئیس جمهور این کشور در سفری به تهران یک میلیارد و 900 میلیون دلار وام ده ساله دریافت کرد. مدتی بعد محمود احمدی نژاد به سریلانکا وعهده فروش نفت با تخفیف را داد. کارشناسان اعلام می کنند 70 درصد نفت سریلانکا توسط ایران تامین می شود. همچنین ایران پروژه برق رسانی به سریلانکا به ارزش 65 میلیون دلار را برعهده گرفته است. این کشورهم به جای پرداخت پول، چای  خشک به ایران صادر می کند. میزان چایی صادراتی سریلانکا به ایران 30 هزار تن تخمین زده شده است. کل تولید چای خشک کشور 29 هزار تن برآورد می شود.  تمام وام های ایران به این کشور بدون بهره است. در دوره های مختلف سفر رئیس جمهور ایران به سریلانکا روزنامه های این کشور حضور هیات ایرانی را فرصتی تاریخی برای کشورشان ارزیابی می کردند. روزنامه خصوصی ایلند در همان دوره سفر احمدی نژاد به این کشور نوشت: رئیس جمهور ایران فضل و بخشش و سخاوت را به سریلا نکا میآورد. روزنامه دولتی دیناسینا هم نوشت: ایران بخش برق سریلا نکا را تقویت می کند. از سوی دیگر، روزنامه دیلی نیوز سریلا نکا هم دربخشی از مقاله خود نوشت: این کشور روابط اقتصادی سیاسی و فرهنگی میان 2 کشور دوست را ارتقا خواهد داد. وزارت دارایی سریلانکا اعلام کرد که ایران در سال جاری بزرگترین حامی مالی سریلانکا بوده و جای ژاپن را در ارائه کمک به این کشور گرفته است. به گزارش خبرگزاری فرانسه از کلمبو، وزارت دارایی سریلانکا در گزارش مالی خود اعلام کرده  که در پنج ماه نخست سال جاری، کشور جنگ زده سریلانکا بیش از یک میلیارد دلار کمک خارجی دریافت کرده که ۹۵۹ میلیون دلار آن از محل وام های پروژه های مختلف و ۹۰ میلیون دلار آن کمک های دولت ها بوده است. وام دهندگان بین المللی بزرگ به سریلانکا عبارتند از دانمارک با ۱۵۵ میلیون و ۲۰۰ هزار دلار، هند با ۱۰۹ میلیون دلار، بانک توسعه آسیا با ۹۰ میلیون دلار، بانک جهانی با ۴۳ میلیون و ۱۰۰ هزار دلار و ژاپن با ۴۲ میلیون دلار.

بولیوی

شاخص ترین کمک مالی ایران به بولیوی مربوط به سرمایه گذاری یک میلیارد دلاری ایران در این کشور می شود. رقم این کمک به اندازه ای بالا بود که بسیاری از خبرگزاری های دنیا چنین کمکی را شانس بزرگ دولت بولیوی عنوان کرده بودند.

مدتی بعد از اعلام کمک یک میلیارد دلاری ایران به بولیوی بازهم سفیر ایران در این کشور خبر داد تهران 280 میلیون دلار دیگر به این کشور وام داده است.
«مسعود ادریسی» سفیر ایران در بولیوی اظهار داشت: ایران با پرداخت وامی «کم بهره» به ارزش 280 میلیون دلار به بولیوی موافقت کرده است. این وام احتمالا برای استخراج نفت و گاز در بولیوی هزینه خواهد شد .هنوز شرایط اعطای این وام تعیین نشده است.»

ایران در حال حاضر 11 سفارت خانه در منطقه آمریکای لاتین دارد که مجموع تعداد کارکنان آن کمتر از 50 دیپلمات است.
در این میان سفارت ایران در کاراکاس (ونزوئلا) با 12 دیپلمات بزرگ ترین سفارت خانه ایران در این منطقه محسوب می شود."
بولیوی یکی از کشورهای فقیر در آمریکای لاتین است که با روی کار آمدن مورالس به عنوان رئیس جمهور روابط نزدیکی با ایران برقرار کرده است.  بولیوی تاکنون بیش از 1/2 میلیارد دلار قرارداد همکاری مشترک با ایران در بخش های مختلف اقتصادی امضا کرده است.  ایران به بولیوی اعلام کرده که تمامی وام های دریافتی باید بازپرداخت شود. ایران برای ساخت بیمارستان، کارخانه سیمان و شبکه تلویزیونی سراسری هم 225 میلیون دلار به بولیوی وام پرداخت کرده است.
سنت وینست

سنت وینست با وجود مخالفت های امریکا همچنان روابط خود با ایران را حفظ خواهد کرد. این جزیره 170 هزار نفری برای ساخت فرودگاه هفت میلیون دلار از ایران وام دریافت کرده است. سنت وینست در امریکایی مرکز قرار دارد و ایران به دلیل حساسیت این مطنقه اقدام به سرمایه گذاری در این کشور کرده است. این کشور در ازای دریافت این وام قول همکاری کامل به ایران داده است. رالف گونزالوز نخست وزیر سنت وینسنت گفته بود که سفیر آمریکا در باربادوس و مری اورسیمن در شرق کارائیب درباره روابط دیپلماتیک این کشور با ایران ابراز نگرانی کرده است. اما گونزالوز گفت: با وجودی که موضع آمریکا را درک می کند، اما واشنگتن درباره اقدامات کشورهای اروپایی از جمله آلمان که روابط تجاری و رابطه نزدیک با تهران دارد، چنین انتقاد صریحی نداشته است. وی گفت: از نظر من مسئله این است که آیا به این که، رهبری یک کشور کوچک آن قدر بالغ است که بتواند روابطش را مدیریت کند و دموکراسی ها به قدر کافی در مدیریت روابطش انعطاف دارد، باور دارید؟

رقم کمک های ایران به این کشور به اندازه ای بالاست که مسولان این کشور از آن با عنوان کمک سخاوتمندانه یاد کرده اند. رئیس جمهور این کشور چندین بار اعلام کرده سخنرانی های محمود احمدی نژاد در صحن سازمان ملل باعث افتخار سنت وینسنت است. او به صورت سالیانه به ایران سفر می کند.

اکوادور
وام 40 میلیون دلاری ایران به این کشور مهمترین جذب منابع اکوادوری ها بوده است. به گزارش شبکه خبر به نقل از خبرگزاری فرانسه ، حمید چیت چیان ، معاون وزیر نیرو پس از دیدار با رئیس جمهوری اکوادور گفته بود : ظرف چهار ماه کلنگ دو نیروگاه جدید ده و پانزده مگاواتی با حمایت مالی ایران در اکوادور به زمین زده خواهد شد . 
رافائل کورآ ،رئیس جمهوری اکوادور نیز اعلام کرد : در آینده طرح های مشترکی با ایران در زمینه ساخت یک نیروگاه ترموالکتریک در اکوادور  اجرا خواهد کرد . کارلوس والخو ، رئیس بانک مرکزی اکوادور نیز گفت : ایران 40 میلیون دلار به شرکت مالی ملی این کشور با هدف ارتقای مراکز تجاری کوچک و متوسط وام خواهد داد .
پیش از این هم عباسی وزیر تعاون و ورزش از این کشور بازدید کرده بود و وام 280 میلیون دلاری را برای طرح های توسعه میدان های نفتی به این کشور اعطا کرده بود.

زیمباوه

کمک 40 میلیون یوروی ایران به زیمباوه و وعده تاسیس چندین شعبه بانک خصوصی  ودولتی ایران دراین کشور مهمترین دست آور زیمباوه در حوزه مالی در رابطه با ایران بوده است. به تازگی اعلام شده ایران برای کمک به زیمباوه با تاسیس شعبه بانک تات در این کشور موافقت کرده است. این بانک خصوصی با وابستگی های تشکیلاتی بزودی اولین شعبه بانک های ایرانی در زیمباوه را تاسیس می کند. پیش از این هم ایران 40 میلیون یورو کمک مالی مستقیم به این کشور داشته است.

"نیکولاس کیتی کیتی" سفیر زیمبابوه در تهران گفته است که ایران این مبلغ را برای بخش انرژی، بانکداری و پروژه های صنعتی در کشورش هزینه خواهد کرد. کیتی کیتی گفت: این مبلغ همچنین برای بازسازی نیروگاه اصلی زیمبابوه بمنظور افزایش تولید برق و کاهش سهمیه بندی و جیره بندی برق مورد استفاده قرار خواهد گرفت. سفیر زیمبابوه با اشاره به کمک های مالی ایران به کشورش افزود: این تاسیسات منتظر ما هستند تا آنها را نجات دهیم. من اطمینان دارم که این به توسعه برنامه های اقتصادی ما کمک خواهد کرد. وی همچنین از آغاز گفتگوهای کشورش با ایران برای دریافت خطوط اعتباری بیشتر، بمنظور احیای بخش های کشاورزی، بهداشت و فناوری زیمبابوه خبر داد. سفیر زیمبابوه با اشاره به کمک های مالی ایران به کشورش، افزود: این تاسیسات منتظر ما هستند تا آنها را نجات دهیم. من اطمینان دارم که این به توسعه برنامه های اقتصادی ما کمک خواهد کرد. ایرانی برای راه اندازی خط تولید تراکتور در زیمباوه هم 2 میلیون دلار کمک مالی کرده است. به گقته وزیر ارتباطات این کشور، پس از از دیدار با سفیر ایران وعده کمک کمک ۳۹٫۶ میلیون دلاری ایران برای راه اندازی یک ایستگاه رادیویی در زیمبابوه داده شده است. زیمباوه یکی از بحران زده ترین کشورهای افریقایی به حساب می آید که به دلیل جنگ داخلی شرایط ثبات سیاسی ندارد. کمک ایران به این کشور با هدف پایگاه سازی در افریقا صورت گرفته است.

نیکاراگوئه

سال 2007 برای اولین بار محمود احمدی نژاد به نیکاراگوئه سفر کرد. بازدید او از این کشور با وام 350 میلیون دلاری برای ساخت نیروگاه برق همراه بود. نیکاراگوئه در دوره های مختلف وام های متفاوتی از ایران دریافت کرده است. از کمک مالی برای ساخت ده هزار واحد مسکونی تا طرح توسعه کشاورزی و طرح های بهداشتی همگی در صدر لیست کمک های مالی ایران به این کشور بوده است. در حالی که طرح توسعه بنادر کوچک در ایران همچنان به دلیل کمبود نقدینگی و تامین منابع خاک می خورد، ایران برای ساخت یک بندر در این کشور 350 میلیون دلار وام اعطا کرده است. دو کشور تجارت خاصی ندارند و از همین روی تاسیس بندر در کشوری که هدف صادرات ایران نیست چندان سودبخش به نظر نمی رسد. نیکاراگوئه با بحران تامین انرژی و بخصوص برق مواجه است و ایران قصد دارد از طریق پرداخت وام های اینگونه این بحران را برای آنها برطرف سازد. این کشور از طرف امریکا هم برای رابطه با ایران تحت فشاراست ولی اروتگا هم اعلام کرده بی توجه به تذکرات امریکا همچنان روابط خود با ایران را حفظ خواهد کرد. به نظر می رسد با توجه به شرایط یک طرفه پرداخت وام از طرف ایران به پاراگوئه طی سال های آینده همچنان این کشور از مزیت همراهی با ایران بهره مند باشد.

از گامبیا تا تانزانیا

مرور لیست کمک های مالی ایران به کشورهای دیگر نشان می دهد، کشورهای بحران زده افریقایی بیشترین بهره را از زابطه با ایران برده اند. از گامبیا گرفته تا تانزانیا طی سال های گذشته از وام های بدون بهره ایران استفاده کرده اند. براین اساس ایران برای طرح صیادی در گامبیا 2 میلیون دلار وام پرداخته کرده است. همچنین اهالی تانزانیا هم یک و نیم میلیون دلار برای طرح های بهداشتی از ایران دریافت کرده اند.  آلبانی، ۱٫۲ میلیون دلار برای تکمیل پروژه های درمانی، کنگو یک و نیم میایون دلار برای تکمیل بیمارستان، میانمار یک میلیون دلار برای طرح های کشاورزی،  اتیوپی 290 هزار دلار برای بخش دیجیتالی، تاجیکستان 500 هزار دلار برای احداث تونل از ایران پول دریافت کرده اند.