کج دار و مریز اوباما با نتانیاهو

باراک اوباما رئیس جمهوری امریکا و نتانیاهو نخست وزیر ر‍یم صهیونیستی و ایهود باراک وزیر جنگ این رژیم روز گذشته در آیپک سخنرانی کردند. نقش آیپک در ساختار سیاست خارجی امریکا چیست و دامنه نفوذ این نهاد تا چه اندازه است؟

اگر بخواهیم نگاهی سریع و خلاصه به ساختار ایپک داشته باشیم باید بگوییم که ایپک بزرگترین نهاد لابی اسرائیل در امریکا است و سیاست های خاورمیانه ای امریکا را کمابیش این نهاد تعیین می کند. یعنی نفوذ ایپک در این حد است که می تواند خط سیاسی امریکا در حوزه خاورمیانه را مشخص کند.

اوباما پیش از حضور نتانیاهو در کاخ سفید و سخنرانی در ایپک هم سخنان  دو پهلویی در خصوص برنامه هسته ای ایران و برخورد با این کشور مطرح کرد. رویکرد امروز اوباما در قبال ایران را چگونه ارزیابی می کنید؟

اتفاقی که افتاده این است که انتخاباتی که در ایران برگزار شد این نکته را برای افرادی که مسائل ایران را پیگیری می کنند کاملا مشخص کرد که دولت ایران دارای یک پشتوانه بزرگ مردمی است. درصد بالای شرکت کنندگان در انتخابات مجلس، درصدی است که در کمتر کشوری مشاهده می شود. از این جهت دولت امریکا و اسرائیل عراقه داشت تا بتواند با افزایش فشار اقتصادی بر روی مردم ایران، حالت نافرمانی مدنی و اعتراضی در مردم ایجاد کند که در نهایت این حالت اعتراضی تبدیل به سرنگونی نظام شود. این انتخابات نشان داد که این اتفاق به این سادگی ها در ایران نخواهد افتاد.

البته این به آن معنی نیست که طرف مقابل تلاش های خود را متوقف می کند. دولت امریکا، دولت اسرائیل و برخی از دولت های اروپایی سالیان سال است که در این زمینه هزینه کرده اند و به این سرمایه گذاری ادامه خواهند داد و کارهای خود را متوقف نخواهند کرد اما این که بتوانند روی گزینه براندازی و نافرمانی مدنی حساب کنند، با چالش جدی مواجه شده است. از این جهت لفاظی های روزهای اخیر که یک دلیل آن وجود کنفرانس ایپک است که به طور طبیعی این مسائل در آن مطرح می شود اما دلیل عمده و اصلی آن این است که انتخاباتی در ایران برگزار شده است که طرف مقابل را به شدت عصبانی کرده و نشان داده که فعالیت های تبلیغاتی چندین ماهه آن ها نتیجه ای نداشته است. بنابراین الان به این سمت حرکت می کنند که راه حل های جدیدی را برای پیشبرد اهداف خود در ایران پیدا کنند.

امروز آقای لیبرمن در اظهاراتی عنوان کرده است که تصمیم درباره حمله نظامی احتمالی به ایران تنها در اسرائیل انجام خواهد شد و امریکا نمی تواند مانع آن شود. به نظر شما با توجه به این موضع آیا می توان گفت که مسئله ایران باعث ایجاد شکافی میان تل آویو و واشنگتن شده است؟

این که لزوما ایران شکاف ایجاد کرده را نمی توان صد در صد تایید کرد. چون در داخل حکومت امریکا هم افرادی هستند که به شدت مخالف حمله نظامی علیه ایران هستند. این افراد خصوصا در مجموعه ارتش امریکا مشاهده می شوند که مخالف هر گونه اقدام نظامی علیه ایران هستند. چون این مقاومت در رابطه با مسئله حمله نظامی وجود دارد، سردمداران رژیم صهیونیستی این مسئله را مطرح می کنند که اگر امریکا هم به ما اجازه ندهد،‌ما خود تصمیم می گیریم. این اختلاف در بعضی از شاخه های جناح های داخل حاکمیت امریکا و رژیم صهیونیستی به وضوح قابل مشاهده است. قبلا هم مواردی در تاریخ چند دهه گذشته وجود دارد که اختلافات این چنینی میان امریکا و اسرائیل پیش آمده و این نکته مثبتی برای ماست.

آیا در صورت ادامه اصرارهای تل آویو برای استفاده از گزینه نظامی علیه ایران احتمال جدایی امریکا از اسرائیل وجود دارد؟

چون امسال سال انتخاباتی در امریکا است و آقای اوباما قرار است دوباره انتخاب شود و رقبای جمهوری خواه او هم در حال رقابت با او برای حمایت بیشتر و بیشتر از رژیم صهیونیستی هستند، از این جهت بعید است که در سال جاری اختلافی جدی بین دولت امریکا و رژیم صهیونیستی به وجود آید. حداقل در ظاهر چنین اختلافی به وجود نخواهد آمد. دولت امریکا سعی می کند که با دولت اسرائیل به صورت کج دار و مریز برخورد کند تا سال انتخابات و چند ماهی که تا انتخابات زمان باقی مانده است بگذرد تا بعد از انتخابات تصمیمات دیگری گرفته شود.
 

منبع: تحریریه دیپلماسی ایرانی/12