تهران و مسکو از طرح گام‌به‌گام روسیه چه می‌خواهند؟
رادیو فردا:بسیاری از رسانه‌های روسی میان آمادگی ایران برای اجرای طرح گام‌به‌گام روسیه و حمایت مسکو از سوریه در شورای امنیت سازمان ملل متحد، ارتباط می‌بینند.«روسیه و ایران آماده‌اند که مناسبات دوجانبه را گسترش دهند»؛ این پیام اصلی وزرای امور خارجه دو کشور در پی مذاکرات روز چهارشنبه بود. به نوشته رسانه‌های روسی که توجه بسیاری به دیدار وزیر امور خارجه ایران، علی‌اکبر صالحی از مسکو و نیکولای پاتروشف، دبیر شورای امنیت عالی روسیه، از تهران داشتند، دو کشور درصددند پس از یک دوره سردی نسبی در روابط، به مناسبات خود پویایی و تحرک ببخشند.
لاوروف و صالحی طی یک نشست مطبوعاتی در مسکو اعلام کردند که روابط میان دو کشور رو به گسترش است، رایزنی‌ها پیرامون همکاری فعال‌تر در زمینه نفت و گاز در حال انجام است و نیروگاه هسته‌ای بوشهر هم‌اینک در مرحله پایانی پیش از راه‌اندازی قرار دارد. اظهارات خوشبینانه مقام‌های بلندپایه دو کشور در پی آن شنیده می‌شود که ایران از طرح «گام‌به‌گام» که برای به جریان انداختن حل و فصل مناقشه هسته‌ای ایران از سوی روسیه، پیشنهاد شده نیز استقبال کرد. علی‌اکبر صالحی این طرح را خیرخواهانه دانست و گفت که تهران کلیات این طرح را پذیرفته‌است اما افزود که تصمیم نهایی پس از بررسی کارشناسانه جزئیات اتخاذ خواهد شد. این سبک از اظهار نظر باعث شده‌است بسیاری از تحلیلگران روس نسبت به پایداری بهبود مناسبات دو کشور، چندان امیدوار نباشند.
سرگئی سریگیچف، کارشناس مؤسسه خاورمیانه در مسکو می‌گوید: «اعلام آمادگی تهران برای از سرگیری مذاکرات، برای کاهش تحریم‌ها بسیار مهم است اما مهم‌تر از آن این است که این آمادگی جامه عمل بپوشد و یکی دیگر از توافق‌های بدون نتیجه با ایران نباشد. اما رضایت ایران از طرح پیشنهادی ناشی از این است که این طرح به نوعی برای این کشور نقش ابرقدرت منطقه‌ای قائل شده‌است. همچنین طرح روسیه به ایران فرصت می‌دهد که آبرومندانه از بن‌بست و انزوایی که در آن قرار گرفته، بیرون آید.» برای روسیه نیز این توافق بسیار سودمند است.
نخست؛ چنین توافقی اعتبار مسکو به عنوان میانجی‌گر بین‌المللی را ارتقاء می‌بخشد. دوم اینکه استقلال سیاست روسیه در خاورمیانه را تثبیت می‌کند، و سوم اینکه لغو تحریم‌ها علیه ایران با منافع اقتصادی روسیه سازگار است. طرح گام‌به‌گام روسیه برای ازسرگیری مذاکرات هسته‌ای، به ایران فرصت می‌دهد تا آبرومندانه از بن‌بست و انزوایی که در آن قرار گرفته، بیرون آید. مجموعا توافق حاصل شده را می‌توان برای طرفین مثبت ارزیابی کرد و امید به حل مشکلات موجود وجود دارد. اما این هنوز در حد یک امید است و راهی طولانی و دشوار پیش روی آن قرار دارد. بسیاری از رسانه‌های روسی میان آمادگی ایران برای اجرای طرح گام‌به‌گام روسیه و حمایت مسکو از سوریه در شورای امنیت سازمان ملل متحد، ارتباط می‌بینند.
پیشتر از این یک پایگاه خبری اسرائیلی به نقل از منابع ناشناس نوشته بود که مخالفت روسیه به قطعنامه شدیدالحن شورای امنیت علیه سوریه، گام مسکو به سوی تهران بوده تا ایران نیز در گام متقابل، از ابتکار عمل روسیه استقبال کند. سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، بدون اشاره به گونه دادوستد در این زمینه، بر اشتراک مواضع مسکو و تهران پیرامون تحولات خاورمیانه تاکید کرد. او طی نشست مطبوعاتی، به همتای ایرانی‌اش در مسکو گفت: «روسیه و ایران دارای دیدگاه‌های نزدیکند و اظهارات رسمی که در هفته‌ها و ماه‌های اخیر از مسکو و تهران می‌شنوید، گواهی بر این ادعاست.
کشورهای ما بر این عقیده‌اند که دلیل اصلی رویدادها و مشکلات خاورمیانه و شمال آفریقا، عاجز ماندن حاکمان از پاسخ‌گویی به انتظارات مردمانشان است. اشتراک نظر دوممان این است که بازیکنان خارجی نباید مانع این شوند که جناح‌های مختلف سیاسی در این کشورها دور میز مذاکرات گرد هم آیند. سومین نکته این است که هر دوی ما برداشت سهل‌انگارانه از تصمیمات شورای امنیت را ناپذیرفتنی می‌دانیم.» روسیه فعالانه تلاش می‌کند تا شرایط چاره‌یابی سیاسی و توقف خشونت‌ها، هم در لیبی و هم در سوریه را، فراهم کند. گفته‌های مقام‌های ایرانی نیز حاکی از آن است که آنها نیز به دنبال تسکین اوضاع هستند و نه تبدیل آن به یک درگیری. بیشتر رسانه‌های روسی، ضمن نوید دادن از فرارسیدن بهار نورس در روابط ایران و روسیه، نوشته‌اند که پیام‌های سیاسی مسکو- تهران، بدون راه‌های عملی، دارای اهمیت چندانی نیست و تنها زمانی می‌توان از بهبود واقعی مناسبات دوجانبه سخن به میان آورد که دست کم یک گام در این مسیر برداشته شود.
نظر شما :