فاصله میان ایران و 1+5 زیاد است

دیپلماسی ایرانی : موضوع سومین دور از مذاکرات هسته ای ایران و گروه ۱+۵ در چهارشنبه پیش رو، این روزها به مهمترین بحث رسانه ای جهان تبدیل شده است. این در حالی است که سفر غیر منتظره وزرای خارجه پنج کشور اروپایی و آمریکا به ژنو در دور گذشته مذاکرات، زمزمه رسیدن به یک توافق هسته ایی را افزایش داده بود که در نهایت به این امر منجر نشد. در همین حال آژانس بین المللی انرژی اتمی در گزارش فصلی خود خبر داده که فعالیت های هسته ای ایران در مقایسه با سال گذشته توسعه نیافته است. این گزارش که در اختیار مقامات غربی قرار گرفته حاکی از آن است که ایران در سه ماه گذشته فعالیت تازه ای در رآکتور آب سنگین اراک انجام نداده است. قرار است این گزارش در آخرین نشست شورای حکام در سال جاری میلادی که هفته آینده آغاز به کار می کند، مورد بررسی قرار گیرد. از این رو درباره اثرگذاری گزارش آژانس بر مذاکرات آینده ایران و 5+1 و همچنین مواضع اعضای این گروه با توجه به کارشنکی فرانسه و ارایه پیشنهادهای تازه با سیدحسین نقوی حسینی سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی گفت وگو کرده ایم. او معتقد است تا زمانی که اعضای گروه 5+1 تکلیفشان با خودشان روشن نشود، و نسبت به تعهداتشان پایبند نباشند و بخواهند تحت فشار لابی های رژیم صهیونیستی مواضعی را اعلام کنند، نمی توانند با ایران به توافق برسند. این در عین بر این باور است که فاصله میان خواسته های دو طرف زیاد است و نیاز به مذاکرات بیشتری برای کم کردن این فاصله هاست.

با توجه انتشار گزارش فنی آژانس و پاسخ دادن برخی موارد ابهامی غرب از جمله افزایش غنی سازی، تا چه حد این  گزارش فنی می تواند بر روند مذاکرات سیاسی اثر گذار باشد؟

گزارش آژانس به عنوان مرجع رسیدگی به فعالیت های هسته ای کشورها بر تصمیم های بین المللی اثرگذار است. نظرات آژانس و گزارش های آن به عنوان مرجع و سند رسمی مورد توجه قرار می گیرد. بنابراین هرچه آژانس شفاف تر و دقیق تر درباره فناوری هسته ای ایران اظهار نظر کند، به طور حتم بر مذاکرات اثر بسیار زیادی می گذارد. اینکه آژانس به صراحت در بیانیه اش اعلام می کند که انحرافی در فعالیت های هسته ای ایران وجود ندارد، مستند و قابل استناد برای گروه 5+1 و برای جمهوری اسلامی ایران در محافل بین المللی است. برای همین هر چه ما با آژانس همکاریمان بهتر و نظر آژانس نسبت به فعالیت های ما مثبت باشد؛ به طورحتم تاثیرگذار بر روند مثبت مذاکرات خواهد بود.

برخی اعضای گروه 5+1 مدعی هستند که گزارش آژانس فنی است و بخشی از نگرانی های ما درباره آینده فعالیت های هسته ای ایران از جمله توسعه فعالیت های هسته ای و افزایش درصد غنی سازی اروانیوم در این گزارش مرتفع نشده است به خصوص مساله کارخانه آب سنگین اراک و معدن گچین بندرعباس؛ این ابهام را چگونه می توان با همکاری آژانس بر طرف کرد؟

فقط می توان گفت که آژانس در زمینه ابهامات این گروه اقدام کند. ما نباید به این گروه در فعالیت های هسته  ای پاسخگو باشیم. اعضای گروه 5+1 باید از آژانس به عنوان یک مرجع بین المللی استفاده کرده و شفاف سازی های ایران را دنبال کنند.ما در همکاری آژانس می توانیم هم نوع اطلاعات مورد نیاز را در اختیارشان بگذاریم. اما اگر این گروه خواسته فرا ان پی تی و فرا آژانسی دارد، به مذاکرات ما این گروه مربوط می شود که می توانیم با این مطالبات موافقت کنیم یا در مقابل این مطالبات بایستیم و اجازه ندهیم آنها مطالبات فرا ان پی تی خودشان را دنبال کنند. این بستگی به نظر دو طرف دارد.

در مذاکرات قبلی فرانسه با ارایه گزینه های جدید باعث شد توافق اولیه صورت نگیرد. بعد از آن شاهد همراهی آمریکا، آلمان و انگلستان با این اقدام فرانسه بودیم؛ که به صورت ضمنی با پیشنهاد فرانسه موافقت کردند. همچنین اظهارات اخیر آقای اوباما مبنی بر اینکه ایران با پیشنهاد فرانسه موافقت کند. می توان پذیرفت در مذاکرات آینده گروهی که بر پیشنهاد اولیه به توافق رسیده اند، بخواهند گزینه های جدیدی برای مذاکره ارایه دهند؟

ما در میان اعضای 5+1 چند تعارض و پارادوکس می بینیم. اگر این گروه این مشکل را حل نکند، نباید امیدی به نتیجه مذاکرات داشته باشیم. اول اینکه هماهنگی بین خود 5+1 به طور جدی زیر سوال است. یعنی اگر این گروه به یک توافقی بین خودشان می رسند و وارد مذاکرات می شوند باید متعهد به آن باشند، حق وتو که برای عضو در این مذاکرات وجود ندارد. این نمی شود که یک عضو اعتراض کند و آن عضو بتواند مذکرات را به بن بست برساند. دوم اینکه 5+1 تکلیف خودش را نسبت به اطلاعات و اخبار و انتظاراتی که خارج از 5+1 وجود دارد، روشن کند. اگر این گروه می خواهد بر اساس گزارش های سازمان جاسوسی موساد عمل و موضع گیری کند یا مطالبات صهیونیست ها و امنیت رژیم صهیونیستی را مد نظرش باشد، طبیعی است که با جمهوری اسلامی ایران به توافق  نمی رسد. بحث ما فنی و هسته ای است. ادعای آنها این است که می خواهیم اطمینان داشته باشیم در فعالیت هسته ای ایران انحراف نیست. این ادعا را آژانس تعیین می کند و نظر فنی را ارایه دهد. بنابراین 5+1 باید تکلیف خودش را با خودش روشن کند.

آقای اوباما و کری اذعان کردن که برای عدم دست یابی به تسلیحات هسته ای فتوا صادر شده است و بر اساس آن که در شرع هم آمده استفاده از تسلیحات هسته ای ممنوع است، با پذیرفتن این مساله، دلیل اصرار آنها بر وجود نگرانی ها چه می تواند باشد؟

فکر می کنم فشار لابی های صهیونیستی هست که غربی ها را مجبور می کند، مواضعی غیر از مواضع واقعی و منطبق بر واقعیت داشته باشند. تا اعضای گروه 5+1 از زیر این فشار خارج نشوند، این مشکل حل نخواهد شد.

شما نقش برخی کشورهای عربی و تاثیر آن ها بر مواضع کشورهای عضو گروه 5+1 را تا چه حد می بینید؟

نقش کشورهای منطقه بیشتر به دلیل نقشی است که می خواهند در بحران های منطقه ای ایفا کنند. شاید در روند هسته ای چندان اثرگذار نباشند به ویژه اینکه جمهوری اسلامی ایران اطیمنان کامل به کشورهای منطقه داده است که فناوری ما کاملا صلح آمیز  بوده و حتی حاضر است این فناوری را در اختیار آنها بگذارد بنابراین آنها به نقش خودشان در بحران های منطقه ای فکر می کنند.

پیش بینی شما از مذاکرات این هفته چه خواهد بود؟

فکر می کنم این دوره از مذاکرات هم به نتیجه نرسد.

به چه دلیل؟

برای اینکه فاصله میان پیشنهادهای دو طرف زیاد است. آنها درخواست هایی دارند که با اهداف ما فاصله زیادی دارد و ما هم درخواست هایی داریم که با خواسته های آنها فاصله زیادی دارد. بنابراین نزدیک شدن این فاصله ها، به مذاکرات بیشتری نیاز دارد.  

انتشار اولیه: دوشنبه 27 ابان 1392/ باز انتشار: پنجشنبه 30 ابان 1392