نیم نگاه حزب کارگر به قدرت

حسین فاطمی، روزنامه نگار

دیپلماسی ایرانی: رهبر حزب کارگر انگلیس گفت که در صورت پیروزی در انتخابات عمومی، مجلس تشریفاتی اعیان را که بیشتر اعضای آن انتصابی و غیرانتخابی هستند، به‌منظور آنچه او احیای اعتماد به نظام سیاسی خواند، منحل خواهد کرد.

به گزارش هفته‌نامه آبزرور گزارش داد کی‌یر استارمر قصد دارد تا قدرت انتصاب اعضای مجلس اعیان را از سیاستمداران سلب کند. وی عنوان کرد که اعتماد عمومی به نظام سیاسی به دلیل انتصابات بی‌رویه اعضای مجلس اعیان توسط رهبران حزب حاکم محافظه‌کار تضعیف شده است.

این درحالی است که گفته می‌شود بوریس جانسون، نخست وزیر پیشین انگلیس نیز قصد دارد تا چندین نفر از نزدیکانش از جمله صاحب نشریه ایونینگ استاندارد را به عضویت مجلس اعیان منصوب کند. لیز تراس، نخست وزیر سابق انگلیس هم با وجود رهبری فاجعه‌باری که تنها هفت هفته به طول انجامید درصدد اقدام مشابهی است.

استارمر اخیرا در جلسه‌ای با اعضای حزب کارگر در مجلس اعیان گفته است: «من می‌خواهم به صراحت بگویم که ما باید اعتماد مردم را در هر بخش از بریتانیا به سیستم حکومتی خود بازگردانیم. اصلاحات مجلس اعیان تنها بخشی از آن است... مردم اعتماد خود را به توانایی سیاستمداران و سیاست برای ایجاد تغییر از دست داده اند - به همین دلیل است که علاوه بر اصلاح اقتصاد، باید سیاست را نیز اصلاح کنیم.»

آخرین بار در سال ۲۰۱۰ حزب لیبرال دموکرات، (حزب کوچکتر ائتلاف حاکم) خواستار کاهش تعداد اعضای مجلس اعیان از ۸۲۶ نفر فعلی به ۴۵۰ نفر شد. به موجب طرح اصلاح مجلس اعیان هشتاد درصد از این افراد (۳۶۰ نفر) که تعلق حزبی دارند، با رای مستقیم مردم انتخاب خواهند شد و بیست درصد دیگر (۹۰ نفر) که متخصصان مستقل هستند، توسط کمیسیون ویژه انتصاب به مجلس اعیان منصوب خواهند شد. 

طبق اصلاحات مورد نظر حزب لیبرال دموکرات، دوره عضویت در مجلس اعیان ۱۵ سال و غیر قابل تمدید می گردید. در این طرح تعداد اسقفهای کلیسای انگلستان در مجلس اعیان نیز از ۲۶ نفر به ۱۲ نفر کاهش می یافت. اما این طرح به دلیل مخالفت حدود یکصد تن از اعضای حزب اکثریت محافظه کار تعویق شد.

مجلس اعیان و حوزه توانش

مجلس اعیان یا مجلس لُردها تالار دوم پارلمان انگلیس به‌شمار می‌رود که اکنون ۷۸۴ عضو دارد. اکثر اعضای مجلس اعیان (لردها) انتصابی و غیرانتخابی هستند که این مساله همواره با انتقاد افکار عمومی روبرو بوده است.

در سال ۱۹۹۹ بر اساس لایحه‌ اصلاح ساختار مجلس لردها، تعداد لردهای موروثی عضو مجلس از ۶۰۰ نفر به ۹۲ نفر کاهش یافت. تا آن زمان، تمام اشراف موروثی به طور خودکار عضو مجلس لردها بودند، اما با تصویب این قانون، تنها ۹۱ نفر از اشراف موروثی به انتخاب خود آنان به عضویت مجلس اعیان در می‌آیند. 

تعداد لردهای روحانی در مجلس اعیان نیز ۲۶ نفر می باشد. سایر اعضا را اشراف غیرموروثی تشکیل می‌دهند. اشراف غیرموروثی معمولاً از میان سیاستمداران بازنشسته یا شخصیت‌های برجسته‌ی سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی برگزیده شده و نخست وزیر، معمولاً پس از مشورت با رهبران سایر احزاب و نهادهای دیگر، اسامی آنان را برای تصویب و صدور فرمان به پادشاه چارلز سوم پیشنهاد می‌کند. پس از یک سری اصلاحات هم‌اکنون بسیاری از نمایندگان از احزاب گوناگون نیز در این مجلس حضور دارند. 

نقش مجلس اعیان عمدتاً شامل بررسی و پیشنهاد اصلاحات شکلی یا ماهوی لوایح و طرح‌های مصوب مجلس عوام است. قانون پارلمان بیان می‌کند که اگر لایحه‌ای در مجلس اعیان رد شد، در صورتی که مجلس عوام در نشست سال آتی همان مفاد را تصویب کند، به صورت خودکار به قانون تبدیل می‌شود؛ بر این اساس، مجلس اعیان در عمل تنها می‌تواند قانون‌گذاری بر سر یک مسئله خاص را یکسال به تأخیر بیندازد. مجلس اعیان هیچ قدرتی در خصوص ترتیبات مالی دولت (همچون افزایش مالیات‌ها یا مخارج دولت) ندارد، و تنها می‌تواند برای یکماه چنین مصوباتی را به تأخیر بیندازد.