دود اقدامات ترامپ به چشم دبی هم رفته است

نویسندگان: اندرو انگلند و سایمون کِر

دیپلماسی ایرانی: به گفته یک مقام ارشد امارات متحده عربی، این کشور پیش بینی کرده که حجم مبادلات تجاری آن با ایران در سال جاری میلادی در نتیجه عواقب تشدید تحریم های ایالات متحده بر جمهوری اسلامی به نصف کاهش خواهد یافت. دبی از دیرباز مرکز کسب و کارهای ایرانی در خارج از این کشور بوده و ارزش تجارت دو جانبه امارات متحده عربی با ایران در سال گذشته به 19 میلیارد دلار رسیده است. اما نگرانی ناشی از تشدید تنش ها در منطقه، فروپاشی ارزش ارز ایران و نگرانی شرکت ها از اینکه با هر گونه قراردادی با کسب و کارهای ایرانی تحریم های ایالات متحده را نقض کنند، همگی به کاهش شدید تجارت دو جانبه انجامیده است.

پیامدهای اقتصادی اقدامات ایالات متحده علیه ایران برای 7 امارات متحده عربی حاکی از این مساله است که تنش های واشنگتن و تهران به سراسر خاورمیانه کشیده شده و حتی به کشورهای حامی موضع شدیدالحن دونالد ترامپ علیه جمهوری اسلامی نیز آسیب رسانده است. 

ابوظبی، پایتخت امارات و ثروتمندترین عضو آن، یکی از حامیان و مشوق های اصلی کمپین اعمال فشار حداکثری دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده، علیه ایران بوده است. شاهزاده محمد بن زاید آل نهیان، ولیعهد ابوظبی و رهبر حقیقی امارات، مدت هاست که از اقدام علیه ایران حمایت می کند. سال گذشته که ترامپ تصمیم خود مبنی بر عقب نشینی از توافق هسته ای سال 2015 ایران با دیگر قدرت های جهان را اعلام کرد، امارات هم در میان شمار دیگری از کشورهای حاشیه خلیج فارس، از این تصمیم استقبال کرد.

استدلال مقامات امارات متحده عربی برای حمایت از این اقدام ترامپ این است که توافق هسته ای به ایران جسارت بخشیده است. اما آنها در عین حال از مخاطرات ناشی از تبدیل شدن به یک هدف بالقوه در صورت افزایش تنش ها بین ایالات متحده و ایران آگاه هستند. بر خلاف ایالات متحده و بریتانیا، امارات متحده عربی ایران را در اقدامات خرابکارانه علیه شش تانکر در منطقه خلیج فارس و دریای عمان در ماه های مه و ژوئن مقصر نمی داند. این مساله به ویژه در لحن مقامات امارات در زمان صحبت درباره حملات و همچنین اظهارات آنها درباره لزوم تنش زدایی کاملا مشهود بوده است.

پاتریک مورفی، یکی از شرکای شرکت حقوقی «کلاید و شرکا» گفت: «یکی از دلایل کاهش تجارت رویکرد دوری از مخاطره و همکاری با ایالات متحده در میان نهادهای اصلی مالی بوده که از پذیرفتن آن دسته از مشتریان اماراتی که کسب و کاری در ایران دارند، اجتناب کرده اند. عاملی که آنها را به چنین کاری وا داشته این بوده که ایالات متحده آنها را از پذیرش این دسته از مشتریان باز داشته است. بهای چنین اقدامی محرومیت از خدمات دلاری است.» 

کاهش مبادلات تجاری با ایران در حالی صورت گرفته که امارات با چندین سال رشد اقتصادی بی فروغ ناشی از ثابت ماندن و در مواردی کاهش قیمت نفت و افزایش هزینه های زندگی دست و پنجه نرم می کند. در دبی که بیشتر کسب و کارهای ایرانی در آن قرار دارند، قیمت مسکن در قیاس با سال 2014 دست کم 25 درصد افزایش داشته و این در حالی بوده که رشد تولید ناخالص داخلی در سال گذشته به 1.9 درصد کاهش یافته است. پیامدهای اقتصادی هر گونه درگیری احتمالی بین ایران و ایالات متحده برای امارات متحده عربی که تجارت آن با تکیه بر بنادر و فرودگاه ها و همچنین گردشگری و تجارت منطقه ای بنا شده، ویران کننده خواهد بود. دبی در روند آماده سازی شرایط برای میزبانی «اکسپو 2020»، نمایشگاه تجاری بین المللی، تا کنون بیش از 8 میلیارد دلار برای ساخت زیرساخت ها هزنیه کرده است. فجریه، یکی دیگر از شیخ نشنین های امارات، هم یکی از بزرگ ترین مراکز حمل و نقل نفت در جهان است.

بازرگانان می گویند که امارات متحده عربی در قیاس با سال های گذشته، امسال در ارتباط با عمل به تحریم های ایالات متحده علیه ایران خیلی سختگیرانه تر عمل می کند. بسیاری از کسب و کارهای کوچک و تجار ایرانی اغلب از تعلیق یا لغو خدمات بانکی به آنها به دلیل مخاطرات موجود در نقض تحریم ها، شکایت می کنند. به گفته یک مقام رسمی اماراتی، شمار ایرانی های ساکن در امارات از 117 هزار نفر در سال 2015 اکنون به 73 هزار نفر رسیده و شمار بازدیدکنندگان  و گردشگران ایرانی از 700 هزار نفر در سال 2016 امسال به 350 هزار نفر کاهش یافته است.

بسیاری از کسب و کارهای ایرانی و همچنین شرکت های خارجی متمرکز بر ایران اکنون ادامه کسب و کار خود از طریق ترکیه، عمان یا مالزی به جای امارات متحده عربی را ترجیح می دهند. به علاوه، نگرانی های امنیتی امارات متحده عربی و تلاش های آن برای جلوگیری از ورود احتمالی جاسوسان ایرانی سبب شده که بسیاری از ایرانی ها از خودداری مقامات از تمدید یا تجدید ویزا و اقامت خود در امارات شکایت داشته باشند. به علاوه، قدرت خرید و هزینه کردن ایرانی ها نیز در پی کاهش شدید ارزش ریال در برابر دلار کاهش یافته است. از ماه مه که ترامپ آمریکا را از برجام خارج کرد، ریال حدود 60 درصد از ارزش خود را از دست داده است.

منبع: فایننشال تایمز / تحریریه دیپلماسی ایرانی