انتظارات از اجلاس سنگاپور و ابهامات فرارو

اکبر قاسمی، سفیر پیشین در اوکراین

دیپلماسی ایرانی: درحال حاضر، یواش یواش دارد بازی کیم با ترامپ برخی از زوایای نامرئی آن روشن تر می شود. هرچند هنوز تا رو کردن اهداف اصلی و برگه های واقعی کیم که درواقع بازی با زمان و مدیریت گرفتن امتیازات دلخواه از خلال راستای آزمایی تعهدات و چند مرحله سازی اهداف خود پیرامون خلع سلاح اتمی بوده، هنوز گام های اصلی باقی مانده و از همه مهمتر نام برده، مهارت عجیب و استادانه ای در این زمینه را از میراث به ارث برده از پدر داشته است. سفر چول به واشنگتن که دست راست کیم در مشورت دادن و در نظر گرفتن تصمیم های کلیدی او به شمار می آید، این سفر که ابتدا به پکن روانه و سپس با رایزنی با پکن به واشنگتن عزیمت کرد تا چانه زنی اصلی و مقدمات خاستگاه های اصلی را سنجش کند و آنچه قرار است در جلسه سه شنبه جاری  ۱۲ژوئن سنگاپور با حضور ترامپ و کیم درقالب بیانیه ای مستخرج شود، را پخت و پز اولیه کند.

هنوز زود است تا روشن شدن افق های کلیدی این پرونده تا پایان جلسات روز سه شنبه در نشست سنگاپور پیش بینی زود هنگامی را ارائه کرد، چراکه عوامل تاثیر گذار و در نهایت بازیگران متعدد در این فرایند متداخل خواهند بود را نمی توان به درستی متعین ساخت. آنچه روشن است کره شمالی به طور چند مرحله ای و تدریجی و در چارچوب مابه ازای امتیازات دندان گیر، اراده واقعی ترامپ را راستای آزمایی خواهد کرد و بعید است تمامی تخم مرغ های خلع سلاحی خود را در یک سبد واحد و یک جا در مذاکرات آتی، قربانی هوس های متزلزل ترامپ برای کسب دستاوردها و پیروزی یک جانبه ترامپ در سیاست خارجی آمریکا مصروف دارد.

نقش کره جنوبی در اعاده و فعال سازی مذاکرات سنگاپور به خوبی آشکار است، این قدر این اهتمام سئول برجسته است که اخباری مبنی بر مشارکت رئیس جمهوری کره جنوبی در نشست سنگاپور و شکل گیری اجلاس سه جانبه قوت می گیرد، البته پارلمان سئول با معلق گذاردن تصویب توافق صلح فیمابین با پیونگ یانگ همچنان منتظر نتایج اجلاس ستگاپور باقی می ماند.

چینی ها نیز ظاهرا سیاست تشویق پیونگ یانگ به سمت حفظ رویکرد مذاکره و فضای تعامل با واشنگتن با هدف صیانت از دستاوردهای اخیر تجاری خود با ترامپ که در سایه مدیریت هوشمندانه خود توانستند، ترامپ را به عقب نشینی در معادله تعرفه ها وا دارند، همچنان ترغیب و بازی همکاری با ترامپ را القا می کند.

روس ها در سفر لاروف به پیونگ یانگ و حتی طراحی دعوت از کیم به مسکو یا اجلاس سه جانبه با چین در پکن و همچنین ضرورت تضمین امتیازات لازم به پیونگ یانگ، درصدد یافتن حفظ سهم و جای پای حداقلی خود در این پرونده مهم هستند، اگرچه رویکرد تاخیری آنها معمولا موجب جا ماندن از کاروان اصلی امتیازگیری و عایدی چندانی نصیب آنها نخواهد کرد.

این نکته که ترامپ با نشان دادن چراغ سبزهای امتیازات اقتصادی دلگرم کننده به کیم و شرط بندی زودتر از موعد روی دستاوردهای آن، برای دیپلماسی موفق خود با کیم و استمرار دمیدن امید با راه اندازی موجی از حرکات زیگزاگی، همچنان به دنبال القای پیشبرد دیپلماسی فرید خود در مقابل کره شمالی بوده و است، هرچند که این روحیه هنوز نمی تواند دستاوردهای موفقیت دیپلماسی سیاست خارجی او را تضمین و ثبت کند و همچنان تا شمارش واقعی موفقیت ها و روشن شدن لایه های مبهم نتایج مذاکرات، زمان و حقایق زیادی باقی مانده است.

 این گونه نمایش ها، بیانگر ماهیت این پرونده پیچیده به ویژه در سایه تشدید بی اعتمادی به رویکردهای ترامپ که در نتیجه نقض برجام تشدید شده را متبلور می سازد.

موضوع تضمین توافق و نتایج اجلاس سنگاپور که در آخرین اظهارات جدید پمپئو با طرح تصویب کنگره به عنوان معاهده مطرح شده، هنوز از ابعاد مبهمی برخوردار است و به علت گنگ بودن فرایند اجماع دو حزب و فقدان انسجام با قواعد تقینی آمریکا، بیشتر به عنوان یک نگرش فردی و خوش بینانه پمپئو قابل ارزیابی است.

نتیجه تمامی اقدامات امریکا در خوش بینانه ترین وضع، نیل به یک توافق با جدول زمانی چند مرحله ای بوده که اراده طرفین در امتیازات به دست آمده و تعهدات طرفینی باید در ترجمان عملی، مورد راستایی آزمایی قرار گیرد.