2018 سال صلح برای سوریه؟

زینه طحان

دیپلماسی ایرانی: پس از هفت سال نزاع، جنگ در سوریه همه چیز دارد جز آرامش.

نبرد و خونریزی که روزگاری تمام مملکت را فرا گرفته بود به چند منطقه محدود شده است و این سوال را پیش می کشد که آیا در سال 2018 این کشور دست کم در ظاهرا رنگ ثبات را به خود می بیند؟

به لطف کمک ایران و روسیه، نیروهای وفادار به پرزیدنت بشار اسد جنگ علیه نیروهای مسلح اپوزسیون که در پی سرنگونی حکومت بودند را به "جنگ علیه تروریسم" تبدیل کردند.

بمباران های بی وقفه از سوی روسیه و استقرار ده ها هزار نیروی تحت حمایت ایران برای کمک به سربازان اسد، به تدریج یکی پس از دیگری ضرباتی را به مخالفان مسلح وارد کرد.

به پا خاستن گروه های وابسته به القاعده و همچنین داعش به حکومت سوریه این اجازه را داد که روایت انقلاب علیه حکومت را به نبرد علیه "گروه های افراطی" تغییر دهد.

اما با وجود اینکه خشونت تا حد قابل ملاحظه کاهش یافته و انتظار می رود که در سال 2018 نیز این روند ادامه پیدا کند، تحلیلگران سیاسی می گویند بعید است که کشور به این زودی ها به یک راه حل سیاسی معنادار برای این نزاع دست پیدا کند. آنها می گویند فقدان راه حل سیاسی به این معنا است که خشونت ادامه خواهد یافت.

آرون لوند، پژوهشگر در اتاق فکر "بنیاد قرن" به الجزیره می گوید: "به نظر می رسد حکومت سوریه به شیوه های ناکامل، آرام و دردناک در حال پیروزی است. بخش های وسیعی از کشور همچنان خارج از کنترل دمشق است و خشونت می تواند برای سال ها فروکش کند و جریان یابد."

او می گوید: "روندهای متعدد صلح ممکن است در خاموش کردن خشونت ها به شیوه های متعدد موفق شوند اما به نظر گذار سیاسی بزرگ دیگر روی میز نیست. همیشه این راه حل روی میز قرار داشت."

نبرد در کجا رخ می دهد و چرا؟

در ماه مه سال 2017، روسیه، ایران و ترکیه – که حامی گروه های مخالف مسلح است – موافقت کردند طرحی برای "تشنج زدایی از مناطق جنگی" پیاده کنند. هدف از این طرح توقف جنگ و تامین امنیت برای شهروندان آن مناطق بود.

این مناطق شامل استان ادلب، غوطه غربی، شمال استان حمص و جنوب کشور بود.

اما حکومت سوریه به توافق پایبند نماند و به جز جنوب تمام مناطقی که بر سر آنها توافق شده بود را کماکان هدف قرار داد.

شدیدترین درگیری اینک در سه منطقه اصلی رخ می دهد :

- غوطه غربی – منطقه ای تحت محاصره شورشیان در نزدیک دمشق، پایتخت سوریه که در اختیار حکومت است.

-منطقه  ادلب –حما در شمال غرب سوریه.

-شرقی ترین منطقه سوریه در امتداد فرات جایی که بقایای داعش به عملیات خود ادامه می دهند.

نزدیکی غوطه شرقی به دمشق این منطقه را برای حکومت سوریه به هدفی کلیدی بدل کرده است. این منطقه تحت کنترل گروه های وفادار به "ارتش آزاد سوریه" قرار دارد، نیرویی گسترده که از تیپ های مسلح توسط شهروندان عادی و همچنین نیروهای گریخته از سوریه تشکیل شد و از ایالات متحده، ترکیه و چندین کشور حاشیه خلیج فارسی پول و تدارکات دریافت می کنند.

از سال 2013 حکومت محاصره سنگینی در منطقه برپا کرده تا گروه های شورشی را تضعیف کند و با وجود توافق به اصطلاح تنش زدایی اما همچنان آن را گلوله باران می کند.

هر چند بر استان ادلب، یک گروه پیشتر وابسته به القاعده، مشهور به هیئت تحریر الشام سلطه دارد.

عمر کوچ، یک تحلیلگر سوری ساکن ترکیه می گوید در حالی که تحریر الشام در شهر ادلب متمرکز است، حدود 40 گروه مسلح نزدیک به ارتش آزاد سوریه دیگر مناطق استان را در اختیار دارند.

کوچ تخمین می زند که تحریر الشام حدود 10 هزار نیرو دارد و تعداد شورشیان نزدیک به ارتش آزاد سوریه به 30 هزار تن می رسد.

کوچ که ساکن استانبول است به الجزیره می گوید: "دستاویز حکومت سوریه برای حمله به ادلب این است که تحریر الشام در آنجا حضور دارد. از آنجا که ترکیه بر اساس توافق کاهش تشنج قصد دارد نیروهای خود را در ادلب مستقر کند، این استان اهمیت بسیاری برای حکومت و روسیه دارد."

او می افزاید: "از این رو، توافق مورد احترام قرار ندارد. گلوله باران ادلب حتی یک روز نیز متوقف نشده است."

منبع : الجزیره / تحریریه دیپلماسی ایرانی / 33