نگرانی روزافزون آلمانی ها از گسترش اخبار جعلی

نویسنده: ازمه نیکولوس

دیپلماسی ایرانی: بریتبارت نیوز در حال راه اندازی بخش آلمانی زبان وبسایت خود است و این مساله سردرگمی های زیادی در آلمان ایجاد کرده است. در ماه ژانویه، پلیس شهر دورتموند، گزارش بریتبارت نیوز مبنی بر این که گروهی هزارنفره از مردان با شعار الله اکبر در حال آتش زدن کلیسایی در شب سال نو هستند را بی ارزش اعلام کرد.

این گزارش به شکلی گسترده در رسانه های اجتماعی به اشتراک گذاشته شد اما پلیس دورتموند اعلام کرد چنین «ماجرای عجیب و غریبی» در شب سال نو اتفاق نیفتاده و این شب در شهر دورتموند «کاملا آرام و امن» سپری شده است. به مانند بسیاری از آمریکایی ها، درک آلمانی ها نیز در برابر «حقایق جایگزین» رو به افزایش است اما برخی به سادگی در این دروغ ها غرق می شوند.

آنجلیکا سیگنر 65 ساله می گوید که قبلا آسان بود که بدانی چه منبعی قابل اعتماد است و چه منبعی قابل اعتماد نیست. او که در دنیای کمونیستی آلمان شرقی بزرگ شده با تنظیم مخفیانه آنتن تلویزیونش به سمت غرب، تبلیغات حزب را دور می زد. اما در مواجهه با اخبار رسانه های اجتماعی این روزها، او احساس می کند که گیج شده است.

سیگنر می گوید: «ما دیگر نمی دانیم چه چیزی راست است و چه چیزی دروغ. ادامه این وضع سخت است بنابراین باید تلاش کنیم و کاری انجام دهیم. ما از دوستان خود می پرسیم و آنها هم اغلب به نتیجه ای مشابه رسیده اند.» دیوید شرواین، روزنامه نگار تحقیقی آلمانی معتقد است با توجه به این که بیشتر مردم به آن چه دوستان یا عزیزانشان درباره یک ماجرا فکر می کنند آن را می پذیرند، باید قبول کنیم که ما روزنامه نگاران دیگر به اندازه گذشته، تاثیرگذار نیستیم.

شرواین ادامه می دهد: «قبلا به برندها اعتماد می شد. شما به روزنامه خود اعتماد داشتید. حالا شما دوستان و دوستان دوستان خود را در فیسبوک دارید و به دوستانتان اعتماد می کنید.» شروین بنیانگذار «اصلاح کننده» است، اتاق خبری غیرانتفاعی تحقیقی در اسن و برلین که در همکاری با فیسبوک به بررسی واقعیت در داستان هایی می پردازد که به زبان آلمانی توسط کاربران مختلف در فیسبوک به انتشار گذاشته شده و همه گیر می شوند. اصلاح کننده در کار خود و در همکاری با فیسبوک، از این شرکت پولی دریافت نمی کند و بودجه آن توسط مرکز روزنامه نگاری تحقیقی آلمان تامین می شود.

به گفته شرواین، زمانی که کار تیم اصلاح کننده در بررسی داستان های پرچمدار(زیاد به اشتراک گذاشته شده) به پایان می رسد، نتایج تحقیق در فیسبوک منتشر شده تا به کاربران اجازه داده شود، ذهنیت خود را اصلاح کنند. داستان هایی که جعلی بودن آن تشخیص داده می شود، نشان دار می شوند اما فیسبوک قصدی برای حذف محتوا ندارد.

شرواین توصیف می کند که منبع بیشتر اخبار جعلی آلمانی به روسیه بازمی گردد. هدف فاشیست یا مخالفت با اتحادیه اروپا است. موضع هرچه باشد هدف اصلی تحریف بحث های سیاسی و بی ثبات کردن دموکراسی است که نگرانی عمده در سال انتخاباتی مهم پیش رو است. اتحادیه اروپا نیز نگران است و تلاش های خود را برای کم ارزش کردن اخبار جعلی آغاز کرده است.

شرواین تاکید دارد که شناسایی اخبار و اطلاعات نادرست برای مبارزه کافی نیست. چه دوست داشته باشیم یا نه، صنعت اخبار جعلی، رقابتی جدی و تمام عیار را با صنعت روزنامه نگاری آغاز کرده و روزنامه نگاری به تنهایی نمی تواند با آن مقابله کند. او می گوید که رسانه های سنتی باید از تکنیک هایی استفاده کنند که متقلبین با موفقیت برای ایجاد جهان بینی و نشر اکاذیب خود از آن بهره می برند. «ما باید اذعان کنیم مخاطبان ما، جایی که می خواهیم نیستند. بنابراین نیاز است که مخاطبان را دنبال کنیم. ما باید روی شبکه های اجتماعی کار کنیم.» شرواین معتقد است بهترین استراتژی برای رسانه های سنتی این است که در نقش مدرن خود فرو بروند: دوست مورد اعتماد آنلاین.

حتی بیلد بزرگترین و پرفروش ترین روزنامه آلمانی، با خوانندگان روزانه حدود 10میلیون نفر، درباره از دست دادن مخاطبان خود در برابر رسانه های اجتماعی نگران است. جولیان رایشلت، رئیس هیات تحریریه بیلد می گوید: «راه حفظ خوانندگان وفادار در وضعیت فعلی، فعال کردن تمام کانال های ارتباطی موجود است. باور نداریم که می شود نظر خوانندگان را با توهین به آنها یا منحرف کردنشان جلب کرد. ما معتقدیم که باید با آنها تعامل و صحبت کنیم.» از دست دادن اعتماد خوانندگان مساله ای جدی برای بیلد است. رایشلت مجبور به عذرخواهی و عقب نشینی از مقاله ای شد که ماه گذشته در بیلد با عنوان «مردان عرب اراذل و اوباش» چاپ شد، این مقاله درباره آزار و اذیت مردانی عرب تبار در رستورانی در فرانکفورت بود که در نهایت ساختگی بودن آن به طور کامل مشخص شد.

بسیاری در این دوران به این عذرخواهی می خندند. چرا که شهرت بسیاری از مطبوعات که به سمت زرد شدن حرکت کرده اند در پوشش شایعات احساسی و بی اساس است. بیلد پس از آن اتفاق، سرویسی را به راه انداخته که بر اساس آن هر روز یکی از روزنامه نگاران باید با خوانندگان به صورت ویدئویی و آنلاین ارتباط برقرار کرده و از آنها پرس وجو کند. رایشلت معتقد است که این ترویج دقت بیشتر بوده و به منصفانه شدن بحث ها کمک می کند. رایشلت می گوید: «در طول این مکالمه 30 دقیقه ای برخی از مردم بر سر شما فریاد می زنند و از تئوری های توطئه صحبت می کنند درحالی که بسیاری از خوانندگان بحث ها و استدلال هایی منطقی را مطرح می کنند.»

رسانه های آلمانی در مبارزه با اخبار دروغ و جعلی تنها نیستند. دولت صدراعظم آنگلا مرکل همچنین در تلاش است تا با پیش نویس قانونی جدید، جریمه های سنگینی را برای رسانه های اجتماعی که به سرعت اخبار دورغ و جعلی و سخنان نفرت پراکنانه را حدف نمی کنند، وضع کند. ینس زیمرمن، قانونگذار عضو حزب PSD و از اعضای ائتلاف حاکم مرکل، می گوید که موارد اخبار جعلی نشان می دهد که قوانین افترا در آلمان نیاز به روز شدن و هماهنگی با دنیای دیجیتال را دارد. هرچند او اذعان می کند که این مساله کاری دشوار است. زیبرمن می گوید: «آزادی بیان برای دموکراسی ما مهم است و ما به هیچ وجه به دنبال ساختن وزارت حقیقت اورولی نیستیم. اما باید مشخص کنیم که قوانین افترا و مبارزه با تحریک نفرت، به همان اندازه که در جهان آفلاین نیاز است در دنیای آنلاین نیز لازم است.»

منبع: ان آر پی/ مترجم: روزبه آرش