نیروهای حزب الله از سوریه عقب‌نشینی می‌کنند؟

نویسنده: علی حماده

دیپلماسی ایرانی: در طول پنج سال گذشته حزب الله لبنان به همراه دیگر گروه های شبه نظامی شیعی منطقه و خارج از آن (پاکستان و افغانستان) و مستشاران نخبه "سپاه قدس" در جنگ سوریه حضور موثر داشتند و در دفاع از بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه می جنگیدند و نمی گذاشتند که دولت او سرنگون شود. با وجود درگیر شدن گسترده آنها در جنگ سوریه، و هزینه های سنگینی که نیروهای انسانی حزب الله متحمل شدند (نزدیک به سه هزار کشته) امور در تابستان 2015 به وضعیت فروپاشی در جبهه های مختلف رسید. تا این که روسیه به طور بی سابقه ای وارد جنگ سوریه شد، آن هم زیر نگاه های دولت باراک اوباما، رئیس جمهوری سابق امریکا که ترجیح داد پشتش را به سوریه کند. اوباما مسکو را به حال خود گذاشت تا موازنه های قدرت را تغییر دهد به این امید که شاید حکومت سوریه قبل از این که موعد تسویه حساب های بزرگ در منطقه برسد، فروبپاشد. البته، سیاست "هم دستانه" اوباما دادن نقش بزرگ تر به ایران در گسترش سیاست توسعه ای آن به طور مستقیم و غیرمستقیم در عراق و سوریه و یمن نیز بود.

از زمان ورود نظامی روسیه به سوریه که به شدت خشن بود، موازنه های قدرت تغییر کردند، همچنین روسیه مانع از رسیدن سلاح های پیشرفته به گروه های مخالف در سراسر سوریه شد. روسیه مطابق با سیاستی که در پیش گرفته بود اجازه داد که شبکه داعش در شمال گسترش یابد و بدون برخورد با آن مخالفان را قلع و قمع کند. به این ترتیب گروه های مخالف در محاصره گازنبری قرار گرفتند. هدف، تصفیه مخالفان قبل از هر چیز و سپس فروپاشی شبکه داعش بود که قاعدتا بزرگترین خطر برای حکومت سوریه، ایران و لبنان و گروه های دیگری بود که توانسته بودند بین سال های 2013 تا 2015 بخش های گسترده ای از خاک کشور را به تصرف خود در آورند.  

از سال 2015 تا 2017 دخالت روسیه نقشه درگیری ها را تغییر داد، حلب که دست مخالفان بود سقوط کرد و موضوع سرنگونی نظام از روی میز برداشته باشد، سقوط حلب به دست ارتش سوریه و گروه های مسلح ایرانی به مثابه پایان جنگ به سود محور موسوم به "ممانعت" (مقاومت) بود.

اما بعد از انتخاب رئیس جمهوری جدید امریکا، دونالد ترامپ، در 7 نوامبر 2017 افق تغییرات روشن شدند. مواضع امریکا نسبت به سیاست های ایران در منطقه به شدت خشونت آمیز است. این چیزی است که ترامپ از روز اول انتخابش به سمت ریاست جمهوری امریکا بارها بیان کرده است.

متغیر دیگر به افول موقعیت روسیه نسبت به ایران و ترکیه بر می گردد، در عین حالی که تلاش می کند برخوردی با دولت جدید امریکا نداشته باشد، به این ترتیب گامی در مسیرهای دیپلماتیک از نشست "ژنو-5" تا نشست آستانه برداشت، در حالی که روسیه تاکید دارد تحرکات خود را به گونه ای نشان دهد که به دور از سیاست های ایران در منطقه باشد.

متغیر سوم نتیجه طبیعتی است که از سابق هم وجود داشته، حضور مستقیم نظامی امریکا در اراضی سوریه تحت عنوان مبارزه با داعش در سوریه گسترش یافته و فشار امریکا بر حزب الله و دیگر گروه های مسلح نزدیک به ایران در سوریه آغاز شده است! آیا زمان عقب نشینی حزب الله از سوریه در پی توافق امریکایی – روسی فرار رسیده است؟

منبع: النهار / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11

انتشار اولیه: یکشنبه 22 اسفند 1395 / انتشار مجدد: شنبه 12 فروردین 1396