چهار دلیل برای کاهش مستمر قیمت‌های جهانی نفت

 

به گزارش «تابناک»، سایت نشریه «اکونومیست» در مطلبی به بررسی روند کاهش شدید قیمت جهانی نفت پرداخته و از منظر اقتصادی و همچنین سیاسی، دلایل این موضوع را برشمرده است. پیامدهای کاهش قیمت های جهانی نفت نیز بخشی از مطلب این نشریه را به خود اختصاص داده است.

 

در این مطلب آمده است:

 

از ماه ژوئن تاکنون، قیمت نفت بیش از 40 درصد کاهش یافته و از 115 دلار در هر بشکه به کمتر از 70 دلار رسیده است. این اتفاق پس از پنج سال ثبات در بازار نفت رخ می دهد. اعضای سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک)، در جریان نشست 27 نوامبر خود در وین نتوانستند بر سر کاهش تولید به توافق برسند و همین امر، سبب افت بیشتر قیمت ها شد. این موضوع به ویژه برای کشورهای صادرکننده نفت، از جمله روسیه، نیجریه، ایران و ونزوئلا مشکل ایجاد می کند. اما چرا قیمت نفت در حال سقوط است؟

 

قیمت نفت تا حدی به واسطه عرضه و تقاضای واقعی و تا حدی به واسطه انتظارات تعیین می شود. تقاضای انرژی ارتباط نزدیکی با فعالیت اقتصادی دارد. افزون بر این، تقاضای انرژی در فصل زمستان در نیمکره شمالی و در فصل تابستان در کشورهایی که از سیستم تهویه هوا استفاده می کنند، افزایش می یابد. در سمت مقابل، عواملی چون آب و هوا (که می تواند سبب جلوگیری از بارگیری نفتکش ها شود) و همچنین مسائل ژئوپلیتیکی بر عرضه نفت تأثیرگذار است.

 

در صورتی که تولیدکنندگان به این نتیجه برسند که قیمت ها بالا خواهد ماند، اقدام به سرمایه گذاری می کنند که در بلندمدت، به افزایش عرضه منجر می شود. به همین ترتیب، قیمت های پایین سبب کاهش سرمایه گذاری می شود. در این میان، تصمیمات اوپک، انتظارات مربوط به بازار نفت را شکل می دهد: اگر این سازمان عرضه را به شدت کاهش دهد، می تواند قیمت ها را بالا ببرد. عربستان سعودی به تنهایی روزانه 10 میلیون بشکه (یک سوم مجموع اوپک) نفت تولید می کند.

 

اما به طور کلی، چهار عامل در حال حاضر بر قیمت نفت تأثیر گذاشته است. نخست اینکه کاهش فعالیت اقتصادی، افزایش بازده و تغییر الگوی مصرف از نفت به دیگر سوخت ها، سبب کاهش تقاضا شده است. دوم اینکه با وجود آشوب و درگیری در عراق و سوریه (دو تولیدکننده بزرگ نفت با تولید مجموعاً چهار میلیون بشکه در روز)، تولید نفت آن ها از این اوضاع تأثیری نپذیرفته است. بازار نسبت به ریسک های ژئوپلیتیکی حساسیت بیشتری دارد.

 

عامل سوم، تبدیل آمریکا به بزرگترین تولیدکننده نفت است. هرچند این کشور نفت خود را صادر نمی کند، اما از وارداتش کاسته شده و همین امر، سبب ایجاد عرضه اضافی در بازار می شود. و عامل چهارم نیز این است که عربستان سعودی و متحدانش در منطقه، تصمیم گرفته اند که سهم خود از بازار را برای احیای قیمت نفت از دست ندهند. آن ها معتقدند با کاهش تولید، بیشترین منفعت نصیب ایران و روسیه خواهد شد. 

 

در این میان، تأثیر اصلی کاهش قیمت های نفت، بر بخش های پر ریسک تر و آسیب پذیر تر صنعت نفت خواهد بود. این بخش ها شامل شرکت های نفتی آمریکایی است که با انتظار تداوم قیمت های بالای نفت، مبالغ زیادی وام و قرض اخذ کرده اند. این تأثیر همچنین متوجه شرکت های غربی خواهد بود که در پروژه های پر هزینه در مناطق قطبی و یا دریای شمال فعال هستند. اما باز هم بیشتری ضرر از این جریان، به کشورهایی وارد خواهد شد که برای پیشبرد سیاست های داخلی و خارجی خود تا حد زیادی به درآمدهای نفتی وابسته هستند.