موقعیت‌یابی ارز در تقویم انرژی هسته‌ای
در آستانه سوم آذرماه، دیروز بازار تهران پس از سه هفته شاهد کاهش جزئی قیمت دلار و رسیدن نرخ این ارز به سطح زیر 3250 تومان بود. قیمت دلار از 10 آبان در بازه بین 3250 تا 3265 تومان قرار داشت و از یکشنبه هفته گذشته تا شنبه این هفته نیز، قیمت بین دو سطح 3250 تا 3255 تومان در نوسان بوده است.
در این شرایط، مهم ترین سوال پیش روی فعالان بازار ارز به چشم انداز ارزی پس از مذاکرات هسته ای جاری در وین بازمی گردد. در این زمینه، بررسی های «دنیای اقتصاد» با استفاده از داده های ارزی مربوط به بازه های زمانی نزدیک به ادوار قبلی مذاکرات، نشان می دهد به ویژه پس از مذاکرات و توافق صورت گرفته در ژنو در پاییز سال قبل، از حساسیت بازار ارز به مذاکرات هسته ای کاسته شده است و شدت تغییرات و نوسان های ارزی، وابستگی کمتری به اخبار و رویدادهای دیپلماتیک پیدا کرده است.
دومین کاهش دلار در هفته جاری
در دومین روز آذرماه، دلار معاملات خود را با قیمت مشابه روز قبل (3250 تومان) آغاز کرد. با این حال، پس از گذشت زمان کمی از شروع بازار و تغییر فضای آن، بهای دلار در مسیر کاهشی قرار گرفت. در نزدیکی های ساعت 12 ظهر، بهای این ارز در تابلوی اکثر فعالان رسمی تا 3245 تومان پایین آمد و در ادامه روز شاخص بازار ارز با 5 تومان کاهش دیگر به 3240 تومان رسید. پایین آمدن نرخ فروش دلار به زیر 3250 تومان در حالی صورت گرفت که بهای این ارز در 22 روز گذشته در بازه 3250 تومان تا 3265 تومان قرار داشت و قیمت این ارز در این محدوده زمانی در برابر کاهش قیمت به زیر 3250 تومان مقاومت کرده بود.
دیروز با وجود افت نرخ فروش دلار، اکثر فعالان رسمی نرخ خرید خود را مانند روز شنبه، روی 3230 تومان نگه داشتند. به این ترتیب با افت قیمت فروش و ثبات نرخ خرید، فاصله بین نرخ خرید و فروش نسبت به روز ابتدایی هفته کم شد. به گفته تحلیلگران بازار، هر گاه اختلاف نرخ و فروش ارز در بازار بالا می رود، تا حدودی نشانگر احتمال کاهش قیمتی دلار در روزهای بعد است. در دومین روز هفته بهای دلار 10 تومان نسبت به روز قبل تغییر کرد.
این در حالی است که از ابتدای هفته انتهایی آبان ماه، تغییرات قیمتی دلار نسبت به روز قبل تنها 5 تومان بود و دلار بین دو قیمت 3250 تومان و 3255 تومان نوسان می کرد. آخرین باری که قیمت دلار در یک روز نسبت به روز قبل 10 تومان نوسان داشت، به تاریخ 25 آبان ماه بازمی گشت. با این حال با کاهش حجم خرید و فروش و افت تقاضا، قیمت دلار روز قبل 10 تومان کم شد و در برخی از موارد نرخ فروش به زیر 3240 تومان هم پایین آمد.
سکوت معامله گران غیررسمی
در دومین روز آذرماه، فضای بازار بیش از پیش تحت تاثیر نزدیک شدن به پایان ضرب الاجل هسته ای قرار گرفت. به گفته معامله گران، دامنه تقاضا در بازار دیروز بسیار کمتر از روز های قبل از آن بود و اکثر فعالان تمایلی به خرید و فروش ارز نداشتند. به اعتقاد این گروه، اکثر فعالان در انتظار آشکار شدن نتایج مذاکرات و مشخص شدن جهت گیری آینده قیمت دلار هستند.
به تبع این عامل انتظاری و کاهش حجم خرید و فروش، تعداد فعالان غیررسمی میدان افشار در بازار آزاد ارز تهران نیز به طور محسوسی کاهش یافت و در بعضی ساعات، قیمت خریدی از سوی این گروه اعلام نشد.
افزایش جزئی قیمت سکه
دیروز، با وجود افت قیمتی دلار در بازارهای داخلی و ثبات اونس در بازار های جهانی، قیمت سکه با افزایش مواجه شد. هر سکه بهار آزادی به بهای 915 هزار تومان معامله شد که افزایشی هزار تومانی نسبت به روز ابتدایی هفته داشت. به نظر می رسد عامل اصلی افزایش جزئی قیمت سکه در این روز، افت قیمت سکه در روز شنبه بوده است که در تضاد با افزایش قیمت جهانی طلا قرار داشت.
با وجود افزایش 10 دلاری اونس در روز جمعه، قیمت سکه روز شنبه 2 هزار تومان کاهش یافت و حباب منفی سکه به 10 هزار تومان رسید. «دنیای اقتصاد» نیز در گزارش روز شنبه، با اشاره به حباب منفی شکلگرفته در قیمت سکه، از احتمال افزایش جزئی قیمت این کالا در روز یکشنبه (دیروز) و کم شدن تدریجی حباب منفی ایجادشده سخن گفته بود.
جست وجوی عوامل اصلی تغییر نرخ ارز
عوامل اصلی نوسانات گسترده و جهش نرخ ارز در بازار غیررسمی را باید در تحولات عرضه و تقاضای بازار ارز جست وجو کرد. بر اساس مبانی روشن اقتصادی، ریشه جهش نرخ ارز را باید در افزایش تقاضای ارز یا کاهش عرضه ارز یا ترکیبی از هر دو جست وجو کرد. تا قبل از تلاطم اخیر ارزی جهش های قیمتی در بازار ارز در اقتصاد ایران عمدتا ناشی از محدودیت منابع ارزی و کاهش شدید عرضه آن رخ داده بود.
دلیل چنین اتفاقی هم به ساختار بازار برمی گشت که سمت عرضه به دلیل وجود درآمدهای نفتی کاملا انحصاری بود و تحت تاثیر میزان صادرات و قیمت نفت عمل می کرد. طرف تقاضای بازار ارز را نیز می توان به دو بخش تقاضای معاملاتی (تقاضای ارز به عنوان وسیله مبادله عمدتا با هدف تامین مالی واردات) و تقاضای سفته بازی (تقاضای ارز به عنوان یک دارایی با هدف کسب سود) تفکیک کرد، اما از میانه سال 90 با کاهش عرضه ارز و محدودیت در نقل و انتقال خارجی تقاضا در بازار افزایش یافت. بخش زیادی از این تقاضا ناشی از رفتارهای سفته بازانه بود.
با ورود سفته بازان به بازار، روند مذاکرات به عنوان یک متغیر تاثیرگذار بر بازار نقش مهمی ایفا می کرد. به گونه ای که متناسب با خروجی مذاکرات، درجه نوسان متفاوت بود. به همین دلیل در دوره حضور سفته بازان اخبار مذاکرات موجب شوک های مثبت و منفی در قیمت ارز می شد. فعالان در آن دوره از نرخ ارز به عنوان شاخص احساس بازار ها یاد می کردند. در یک سال و نیم اخیر با خروج سفته بازان از بازار ارز از میزان واکنش قیمت ارز به مذاکرات هسته ای تا حدود زیادی کاسته شد.
به نظر می رسد درجه همبستگی میان این دو متغیر به شدت تضعیف شده و اگر سایر متغیرهای اقتصاد کلان در وضعیت مناسبی باشد شدت شوک ارزی متاثر از نتایج مذاکرات علاوه بر آنکه به میزان دوره های قبل نیست حتی در مقام مقایسه کم دامنه تر نیز باشد. «دنیای اقتصاد» با نگاهی به روند مذاکرات هسته ای و قیمت دلار در بازار تلاش کرده نشان دهد هر چه فعالیت های سفته بازانه در بازار کمتر بوده شدت اثر نتیجه مذاکرات نیز بر قیمت ها محدودتر بوده است.
در این شرایط، مهم ترین سوال پیش روی فعالان بازار ارز به چشم انداز ارزی پس از مذاکرات هسته ای جاری در وین بازمی گردد. در این زمینه، بررسی های «دنیای اقتصاد» با استفاده از داده های ارزی مربوط به بازه های زمانی نزدیک به ادوار قبلی مذاکرات، نشان می دهد به ویژه پس از مذاکرات و توافق صورت گرفته در ژنو در پاییز سال قبل، از حساسیت بازار ارز به مذاکرات هسته ای کاسته شده است و شدت تغییرات و نوسان های ارزی، وابستگی کمتری به اخبار و رویدادهای دیپلماتیک پیدا کرده است.
دومین کاهش دلار در هفته جاری
در دومین روز آذرماه، دلار معاملات خود را با قیمت مشابه روز قبل (3250 تومان) آغاز کرد. با این حال، پس از گذشت زمان کمی از شروع بازار و تغییر فضای آن، بهای دلار در مسیر کاهشی قرار گرفت. در نزدیکی های ساعت 12 ظهر، بهای این ارز در تابلوی اکثر فعالان رسمی تا 3245 تومان پایین آمد و در ادامه روز شاخص بازار ارز با 5 تومان کاهش دیگر به 3240 تومان رسید. پایین آمدن نرخ فروش دلار به زیر 3250 تومان در حالی صورت گرفت که بهای این ارز در 22 روز گذشته در بازه 3250 تومان تا 3265 تومان قرار داشت و قیمت این ارز در این محدوده زمانی در برابر کاهش قیمت به زیر 3250 تومان مقاومت کرده بود.
دیروز با وجود افت نرخ فروش دلار، اکثر فعالان رسمی نرخ خرید خود را مانند روز شنبه، روی 3230 تومان نگه داشتند. به این ترتیب با افت قیمت فروش و ثبات نرخ خرید، فاصله بین نرخ خرید و فروش نسبت به روز ابتدایی هفته کم شد. به گفته تحلیلگران بازار، هر گاه اختلاف نرخ و فروش ارز در بازار بالا می رود، تا حدودی نشانگر احتمال کاهش قیمتی دلار در روزهای بعد است. در دومین روز هفته بهای دلار 10 تومان نسبت به روز قبل تغییر کرد.
این در حالی است که از ابتدای هفته انتهایی آبان ماه، تغییرات قیمتی دلار نسبت به روز قبل تنها 5 تومان بود و دلار بین دو قیمت 3250 تومان و 3255 تومان نوسان می کرد. آخرین باری که قیمت دلار در یک روز نسبت به روز قبل 10 تومان نوسان داشت، به تاریخ 25 آبان ماه بازمی گشت. با این حال با کاهش حجم خرید و فروش و افت تقاضا، قیمت دلار روز قبل 10 تومان کم شد و در برخی از موارد نرخ فروش به زیر 3240 تومان هم پایین آمد.
سکوت معامله گران غیررسمی
در دومین روز آذرماه، فضای بازار بیش از پیش تحت تاثیر نزدیک شدن به پایان ضرب الاجل هسته ای قرار گرفت. به گفته معامله گران، دامنه تقاضا در بازار دیروز بسیار کمتر از روز های قبل از آن بود و اکثر فعالان تمایلی به خرید و فروش ارز نداشتند. به اعتقاد این گروه، اکثر فعالان در انتظار آشکار شدن نتایج مذاکرات و مشخص شدن جهت گیری آینده قیمت دلار هستند.
به تبع این عامل انتظاری و کاهش حجم خرید و فروش، تعداد فعالان غیررسمی میدان افشار در بازار آزاد ارز تهران نیز به طور محسوسی کاهش یافت و در بعضی ساعات، قیمت خریدی از سوی این گروه اعلام نشد.
افزایش جزئی قیمت سکه
دیروز، با وجود افت قیمتی دلار در بازارهای داخلی و ثبات اونس در بازار های جهانی، قیمت سکه با افزایش مواجه شد. هر سکه بهار آزادی به بهای 915 هزار تومان معامله شد که افزایشی هزار تومانی نسبت به روز ابتدایی هفته داشت. به نظر می رسد عامل اصلی افزایش جزئی قیمت سکه در این روز، افت قیمت سکه در روز شنبه بوده است که در تضاد با افزایش قیمت جهانی طلا قرار داشت.
با وجود افزایش 10 دلاری اونس در روز جمعه، قیمت سکه روز شنبه 2 هزار تومان کاهش یافت و حباب منفی سکه به 10 هزار تومان رسید. «دنیای اقتصاد» نیز در گزارش روز شنبه، با اشاره به حباب منفی شکلگرفته در قیمت سکه، از احتمال افزایش جزئی قیمت این کالا در روز یکشنبه (دیروز) و کم شدن تدریجی حباب منفی ایجادشده سخن گفته بود.
جست وجوی عوامل اصلی تغییر نرخ ارز
عوامل اصلی نوسانات گسترده و جهش نرخ ارز در بازار غیررسمی را باید در تحولات عرضه و تقاضای بازار ارز جست وجو کرد. بر اساس مبانی روشن اقتصادی، ریشه جهش نرخ ارز را باید در افزایش تقاضای ارز یا کاهش عرضه ارز یا ترکیبی از هر دو جست وجو کرد. تا قبل از تلاطم اخیر ارزی جهش های قیمتی در بازار ارز در اقتصاد ایران عمدتا ناشی از محدودیت منابع ارزی و کاهش شدید عرضه آن رخ داده بود.
دلیل چنین اتفاقی هم به ساختار بازار برمی گشت که سمت عرضه به دلیل وجود درآمدهای نفتی کاملا انحصاری بود و تحت تاثیر میزان صادرات و قیمت نفت عمل می کرد. طرف تقاضای بازار ارز را نیز می توان به دو بخش تقاضای معاملاتی (تقاضای ارز به عنوان وسیله مبادله عمدتا با هدف تامین مالی واردات) و تقاضای سفته بازی (تقاضای ارز به عنوان یک دارایی با هدف کسب سود) تفکیک کرد، اما از میانه سال 90 با کاهش عرضه ارز و محدودیت در نقل و انتقال خارجی تقاضا در بازار افزایش یافت. بخش زیادی از این تقاضا ناشی از رفتارهای سفته بازانه بود.
با ورود سفته بازان به بازار، روند مذاکرات به عنوان یک متغیر تاثیرگذار بر بازار نقش مهمی ایفا می کرد. به گونه ای که متناسب با خروجی مذاکرات، درجه نوسان متفاوت بود. به همین دلیل در دوره حضور سفته بازان اخبار مذاکرات موجب شوک های مثبت و منفی در قیمت ارز می شد. فعالان در آن دوره از نرخ ارز به عنوان شاخص احساس بازار ها یاد می کردند. در یک سال و نیم اخیر با خروج سفته بازان از بازار ارز از میزان واکنش قیمت ارز به مذاکرات هسته ای تا حدود زیادی کاسته شد.
به نظر می رسد درجه همبستگی میان این دو متغیر به شدت تضعیف شده و اگر سایر متغیرهای اقتصاد کلان در وضعیت مناسبی باشد شدت شوک ارزی متاثر از نتایج مذاکرات علاوه بر آنکه به میزان دوره های قبل نیست حتی در مقام مقایسه کم دامنه تر نیز باشد. «دنیای اقتصاد» با نگاهی به روند مذاکرات هسته ای و قیمت دلار در بازار تلاش کرده نشان دهد هر چه فعالیت های سفته بازانه در بازار کمتر بوده شدت اثر نتیجه مذاکرات نیز بر قیمت ها محدودتر بوده است.
منبع: دنیای اقتصاد
نظر شما :