راهکارهای اقتصاددان آمریکایی برای تحریم

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، ال کمپبل با تأکید بر اینکه آمریکا  هر کاری انجام می دهد و تحریم نمی شود، بر این باور است که ایران نباید زیر فشارهای آمریکا برای انطباق با سیاستهای نئورالیستی برود. وی با ارائه راهکارهایی برای مقابله با تحریمها، به ارائه توصیه هایی به رئیس کل بانک مرکزی ایران و وزیر اقتصاد پرداخت.

مشروح گفت وگو با این استاد دانشگاه یوتاه آمریکا را در ادامه با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس بخوانید.

فارس: با توجه به پیروزی دکتر روحانی، پیشنهادات اقتصادی شما برای دولت جدید ایرانی چیست؟ 

کمپبل: به عنوان مقدمه باید بگویم که من یک اقتصاد مردمی را به اقتصادی با دیدگاه اصلاح طلبانه ترجیح می دهم، سیستمی بر اساس آزادی اقتصادی که در آن به کمک شوراهای کارگری و مشارکت، محل کار در کنترل مردمی است که به صورت دموکراتیک فعالیت می کند،  البته این سیستم مد نظر دولت جدید نیست و با ماهیت اصلاح طلبانه آن در تضاد است.

بنابراین من پاسخم را با یک سوال آغاز می کنم، یک دولت اطلاح طلب باید کدام اقتصاد ممکن را انتخاب کند؟ پاسخ بسیار ساده است، نئولیبرالیسم و نوعی از سیاست اقتصادی کینزی. موسسات مالی و جامعه بین المللی، کشورهای در حال توسعه را برای به کارگیری سیاست های اقتصادی نئولیبرالیسم تحت فشار شدید قرار می دهد. بسیاری از کشورهای در حال توسعه ( و حتی توسعه یافته) معتقدند این انتخاب بسیار بدی است. افریقای جنوبی که دولت اصلاح طلب خود را با فرآیندی انقلابی به کار گماشت، نمونه بسیار خوبی از ناکارآمدی سیاست های نئولیبرال اجباری برای کشورهای در حال توسعه است. سیاست های کینزی آرژانتین و اکواردور و حتی نزدیک تر از آن ها ازبکستان، بهتر از تقریبا همه کشورهای در حال توسعه نئولیبرال عمل کرده اند. می رسیم به چین. لازم نیست همیشه در پی سیاست های کارآمد باشیم. کشورهایی هستند که سیاست هایی بهتر از نئولیبرالیسم دارند. سیاست هایی که با تنظیمات ملی قابل تقلیدند. باید به تغییرات سیاست های اصلاح طلبانه ی ساده ای توجه کرد که برای مردم و کشور بهتر از نئولیبرالیسم عمل می کند (و برای سرمایه ی بین المللی نیز بهتر است) و مهمتر از همه، باید فشارهای شدید بین المللی برای انطباق با سیاست های نئولیبرالیسم را رد کرد.

• آمریکا خواهان تبدیل اقتصاد کشورهایی مانند ایران به نئولیبرالیسم مستقل است

فارس: به نظر شما ایران چگونه می تواند بر تحریم های سیاسی غلبه کند؟

کمپبل: اگرچه به طور رسمی این تحریم ها بین المللی هستند، محرک اصلی آن ها آمریکاست و آمریکا به وضوح خواهان تبدیل اقتصاد به نئولیبرالیستی مستقل است.البته این خواسته فقط مختص ایران نبوده و ریشه در دین نیز ندارد.امریکا خواهان همین تغییرات در آرژانتین، اکوادور، ازبکستان و چین و هم چنین هر کشور در حال توسعه ای است که سیستم اقتصادی به غیر از نئولیبرالیسم داشته و از نظر سیاسی دست نشانده خود امریکا نباشد. همه آگاه هستیم که امریکا در صورت امکان بر همین اساس اقدام خواهد کرد، همان طور که  در افغانستان، عراق و لیبی و به تازگی سوریه  و هم چنین در کشورهای غیر مسلمان مانند هندوراس در سال 2009 عمل کرده است.

• راهکارهای ایران برای غلبه بر تحریمها

بنابراین با توجه به اهداف اصلی امریکا، هر تلاشی برای دستیابی به اهداف رسمی تحریم ها، تلاشی بیهوده خواهد بود. انتشار اینکه ایران آنچه را که در واقع به انجام آن متهم است، انجام نمی دهد این کار از نظر سیاسی برای یافتن هم پیمانان سودمند است و باید صورت گیرد، هرچند این کار تاثیری بر سیاستهای آمریکا ندارد. ایران برای غلبه بر تحریم ها باید دو کار را انجام دهد، اول اینکه باید برای همکاری با کشورهایی تلاش کند که به تحریم ها اهمیت نمی دهند و یا گاهی اوقات و به طور نامنظم تحریم ها را در نظر می گیرند. این کار برای حفاظت از ایران در برابر تحریم های آتی و هم نین تهدید به تحریم اهمیت دارد. دوم اینکه ایران باید کمپین سیاسی دایمی خود را در هر کجای جهان و با هر گروه بین المللی ممکن بر ضد ماهیت ریاکارانه و غیرمنصفانه تحریم ها ادامه دهد. در حالی که آمریکا خود هر کاری را انجام می دهد و عملا تحریم نمی شود!

فارس: وضعیت کنونی اقتصاد در جهان را چگونه تحلیل می کنید؟ وضعیت ایران را چطور؟

کمپبل: هر اشاره ای که به این موضوع شده، از جمله از طرف مدافعان سیستم بین المللی نئولیبرالیسم مانند IMF و مجله ی اکونومیست نشان می دهد که در 2 تا 3 سال آینده فقط بهبود بسیار ضعیفی در وضعیت اقتصادی ایجاد خواهد شد. بهبود ناچیز ژاپن پس از انفجار حباب اقتصادی که دو دهه به طول انجامید دلیل واضحی است که کارکرد ضعیف اقتصاد جهانی بیش از این باقی خواهد ماند. عملکرد ایران به وضعیت اقتصاد جهانی (که به نظر ما خوب نخواهد بود!) و سیاست های منتخبش بستگی خواهد داشت. همان طور که پیشتر بیان کردم، در صورت انتخاب سیاست های کینزی به جای سیاست های نئولیبرالیسم انتظار وضعیتی بهتری را خواهیم داشت.

• توصیه به وزیر اقتصاد ایران: تحریک تولید به کمک افزایش دموکراسی اقتصادی

• توصیه به رئیس کل بانک مرکزی ایران: به جای تورم، رشد و توسعه را هدف قرار دهد

فارس: وزیر اقتصاد و رئیس کل بانک مرکزی ایران انتخاب شده اند، پیشنهاد شما به آن ها چیست؟ 

کمپبل: توصیه من به وزیر اقتصاد همان چیزی است که پیش تر برای سیاست اقتصادی ایران بیان کردم. اولویت من تحریک تولید به کمک افزایش دموکراسی اقتصادی از طریق شوراهای کارگری در محل کار، مدیریت مشارکتی و غیره خواهد بود، ولی با توجه به اینکه دولت اصلاح طلب این اقدامات را در نظر نمی گیرد، پیشنهاد می کنم سیاست های آرژانتین، اکوادور و چین را با تغییرات لازم به کار گیرند و زیر بار فشار بین المللی برای به کارگیری سیاست های نئولیبرالیسم نروند.

توصیه ی من به رئیس بانک مرکزی استفاده از این بانک برای بهبود توسعه ی ملی است. به طور دقیق تر، هدف عملیاتی این بانک نباید هدف قرار دادن تورم باشد بلکه باید رشد و توسعه را در نظر بگیرد. یک بانک مرکزی باید از ابرتورم (تورم فزاینده) جلوگیری کند چرا که این اتفاق، به رشد و توسعه آسیب می زند.

• تورم تا 15 درصد تأثیر چندانی بر رشد و توسعه ندارد

ولی تحقیقات نشان می دهند تورم تا %15 تاثیر ان چنانی بر رشد ندارد. جلوگیری از تورم 3 درصدی یا کمتر که به طور معمول در هدف قرار دادن تورم انجام می شود، فقط به نفع مردمی با سرمایه آن چنان زیادی است که به رشد و توسعه آسیب می زند. بانک ونزوئلا در اواسط دهه گذشته سیاست خود را از هدف قرار دادن تورم به بهبود رشد و توسعه تغییر داد. بررسی این مورد نیز خالی از لطف نخواهد بود.