ملک عبدالله دوم در آمريکا به دنبال چيست؟

۱۹ اسفند ۱۳۸۶ | ۱۳:۲۳ کد : ۱۵۹۱ اخبار اصلی
نویسنده خبر: على موسوى خلخالى
ملک عبدالله پادشاه اردن روز سه شنبه چهارم مارس به ایالات متحده سفر کرد تا با مقام­های آمریکایی بویژه جورج بوش رئیس جمهوری آمریکا درباره تحولات جاری منطقه از جمله حمله اسرائیل به غزه که تا کنون حداقل 120 نفر کشته در بر داشته، موضوع پرگره لبنان و اتفاقات جاری در منطقه که با ترور عماد مغنیه وارد مرحله تازه­ای شده است، به مذاکره بپردازد.
ملک عبدالله دوم در آمريکا به دنبال چيست؟

ملک عبدالله پادشاه اردن روز سه شنبه به ایالات متحده سفر کرد تا با مقام­های آمریکایی بویژه جورج بوش رئیس جمهوری آمریکا درباره تحولات جاری منطقه از جمله حمله اسرائیل به غزه که تا کنون حداقل 120 نفر کشته در بر داشته، موضوع پرگره لبنان و اتفاقات جاری در منطقه که با ترور عماد مغنیه وارد مرحله تازه­ای شده است، به مذاکره بپردازد.

 

جورج بوش رئیس جمهوری آمریکا پس از گفت و گو با پادشاه اردن در کاخ سفید با شرکت در یک کنفرانس مطبوعاتی مشترک ضمن انتقاد شدید از سیاست­های سوریه و بشار اسد در تحولات منطقه بویژه لبنان گفت: «من اعتقاد کامل دارم که رئیس جمهوری سوریه تلاش می­کند با ایجاد گره­های بیشتر در لبنان مانع از پیروزی دولت فواد سنیوره نخست وزیر لبنان شود.»

 

وی همچنین از پیروزی قطعنامه­های شورای امنیت در برابر بحران لبنان سخن گفت و در ادامه افزود: «قطعنامه­هایی همچون قطعنامه 1559 که بر استقلال لبنان تاکید داشت و ارتش آن کشور را وادار کرد که لبنان را ترک کند، تاثیر به سزایی در کنترل فعالیت­های خطاکارانه دولت سوریه دارد.»

 

بوش همچنین گفت: «من مداخله­های سوریه در روند سیاسی لبنان را به شدت متهم می­کنم و دمشق باید بداند که این گونه مداخلات بر سر انتخاب میشل سلیمان به سمت ریاست جمهوری لبنان به هیچ وجه پذیرفتنی نیست.»

 

سفارت اردن در واشنگتن نیز با صدور بیانیه­ای اعلام کرد، پادشاه اردن در مذاکرات خود با مقام­های کاخ سفید از طرح اتحادیه عرب برای حل بحران لبنان حمایت کرده است.

 

طرح اتحادیه عرب بدین گونه است که اجازه می­­دهد میشل سلیمان رئیس فعلی ستاد ارتش لبنان به سمت ریاست جمهوری انتخاب شود و دولت وحدت ملی تشکیل دهد بدون آن که طرفداران 8 مارس اجازه به تعطیلی کشاندن آن را داشته باشند. همچنین این طرح ایجاد تغییراتی در قانون اساسی برای انتخاب رئیس جمهوری این کشور را پیشنهاد داده است.

 

جورج بوش همچنین ابراز امیدواری کرد، صلح میان اسرائیل و فلسطین تا قبل از پایان سال 2008 حاصل شود، مشروط بر این که دو طرف به تعهدات خود پایبند باشند.

 

وی در این باره اظهار داشت: «من از قبل از کنفرانس آناپلیس نسبت به صلح میان فلسطین و اسرائیل خوشبین بودم.»

 

وی در ادامه افزود: «کاندولیزا رایس اکنون در منطقه به سر می­برد تا نقطه نظرات ما را به اطلاع رهبران منطقه برساند. ما منتظریم که رهبران اسرائیل و فلسطین تصمیم­های بزرگ و البته بسیار سختی را اتخاذ کنند.»

 

از سوی دیگر هم­زمان با سفر پادشاه اردن به ایالات متحده آمریکا، دو ناو جدید آمریکا به سمت سواحل لبنان ارسال شدند. هفته گذشته نیز دو ناو آمریکایی به سمت سواحل لبنان فرستاده شده بود. مقام­های آمریکایی اعلام کرده­اند، ناوهای جدید برای سوخت­رسانی به ناوهای «کول» که اواخر هفته گذشته به سواحل لبنان نزدیک شدند، اعزام شده­اند.

 

ارسال ناوهای جنگی آمریکا با واکنش تند جنبش حزب­الله لبنان مواجه شده است. به گونه­ای که این جنبش با صدور بیانیه­ای ایالات متحده را به ایجاد ناامنی و عدم استقرار منطقه متهم کرد.

 

«فواد سنیوره» نخست وزیر لبنان نیز در این باره گفت: «به هیچ وجه دولت از ایالات متحده نخواسته که ناوی را به سمت آب­های لبنان اعزام کنند.»

 

وی همچنین تاکید کرد، این ناوها وارد خاک لبنان نشده­اند.

 

اعراب نگران از تحولات منطقه

 

تحولات منطقه به شدت اعراب را دچار نگرانی کرده است. بویژه تحولات غزه و بحران جاری در لبنان بر سر انتخابات ریاست جمهوری.

 

نگرانی کشورهای عربی زمانی بیشتر می­شود که می­بینند کنفرانس اتحادیه عرب نزدیک است و اتفاقا سوریه میزبان آن است. لبنان هنوز رئیس جمهوری ندارد و اتحادیه عرب بدون حضور رئیس جمهوری لبنان بی­معنا است و از طرف دیگر بحران غزه نیز روز به روز پرآشوب­تر و خطرناک­تر می­شود.

 

قبل از آن که به بررسی سفر ملک عبدالله بپردازیم، شاید این پرسش بوجود آید که چرا ملک عبدالله برای سفر به آمریکا انتخاب شده است؟ به طور کلی می­توان گفت، عبدالله به عنوان نماینده کشورهای عربی به آمریکا رفته است. وی متحد نخست آمریکا در میان کشورهای عربی است. اسرائیل موقتا کنترل غزه را به آن کشور و مصر محول کرده و نقش عمده­ای در تحولات فلسطین دارد. بنا بر این بهترین گزینه برای انتخاب به عنوان نماینده اعراب برای سفر به آمریکا محسوب می­شود.

 

به اعتقاد کارشناسان تحولات منطقه به شدت بحرانی است. آمریکایی­ها و اسرائیلی­ها به جای آن که موضوع را از طریق راه­های سیاسی و دیپلماتیک حل و فصل کنند، به نظر می­رسد گزینه­های نظامی و فشارهای خشونت­آمیز را انتخاب کرده­اند.

 

اوضاع غزه وارد مرحله تازه­ای شده است. همه با حضور حماس مخالفند اما غزه به طور کامل در اختیار آن جنبش است و اسرائیل نیز قادر نیست حتی از طریق نظامی در کوتاه­مدت مسئله حماس را حل و فصل کند.

 

در همین حال حملات اسرائیل به غزه نتایج عکس در بر داشته و به جای تضعیف حماس باعث تقویت آن شده است. به گونه­ای که به اعتقاد کارشناسان حتی وجهه جنبش فتح و حکومت خودگردان فلسطینی که به عنوان نماینده فلسطینیان با اسرائیل مذاکره می­کند نیز خدشه­دار شده است.

 

اعراب در برابر تحولات غزه سکوت اختیار کردند با این امید که شاید تحولی تازه با حمله اسرائیل به غزه بوجود آید. اما در نهایت نه تنها به این خاصه خود نرسیدند بلکه برعکس اعتبارشان خدشه­دار شد و دائما از سوی افکار عمومی و حتی برخی کشورهای عربی عضو اتحادیه عرب نظیر سودان و سومالی به خیانت و بی­آبرویی متهم شدند.

 

نماینده سومالی در اتحادیه عرب رسما رهبران عرب را بی­غیرت­هایی توصیف کرد که مسئول اصلی جنایات اسرائیل در غزه هستند.

 

نماینده سودان در اتحادیه عرب نیز دولتمردان عرب را متهم کرد که با سکوت خود در برابر تجاوزهای اسرائیل به خاک غزه به نوعی چراغ سبز به تهاجم­های اسرائیل نشان داده­اند.

 

از سوی دیگر بحران لبنان نیز لاینحل باقی مانده است. هر روز که به نشست اتحادیه عرب که قرار است در دمشق برگزار شود، نزدیک می­شویم بحران لبنان بیشتر خود را نشان می­دهد. لبنانی­ها رسما اعلام کرده­اند، نشست اتحادیه عرب بدون حضور رئیس جمهوری لبنان کاملا بی­ارزش است. کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس نیز رسما اعلام کرده­اند، اگر رئیس جمهوری لبنان در این نشست حضور نیابد آنها نیز در نشست اتحادیه عرب در سوریه شرکت نخواهند کرد.

 

این در حالی است که هنوز سوریه نپذیرفته دولت لبنان انتخاب شود و دائما در انتخابات ریاست جمهوری لبنان خلل ایجاد می­کند. موضوعی که باعث شده منافع کشورهای مهم عربی نظیر عربستان سعودی، مصر، قطر، امارات متحده عربی و غیره به مخاطره بیافتد و به شدت احساس خطر کنند.

 

علاوه بر تمام این مسائل اعزام ناوهای آمریکایی به منطقه که هم­زمان با حمله اسرائیل به غزه انجام شده نیز بر میزان نگرانی­ها افزوده است. کشورهای عربی به شدت نگران این موضوع هستند که مبادا جنگی در راه باشد که از آن بی­خبرند. تحریک حزب­الله با ترور عماد مغنیه، افزایش تهدیدهای لفظی به سوریه و افزایش تهدیدها به حماس که این بار رسما به موضع حذف از عرصه سیاسی رسیده همه و همه دست به دست هم داده تا اعراب را به احتمال ایجاد یک جنگ تمام عیار در منطقه بدگمان کند.

 

بویژه این که موضوع پرونده هسته­ای ایران نیز همچنان مطرح است و کشورهای غربی و ایالات متحده آمریکا دائما ایران را در خصوص پرونده هسته­ایش محکوم می­­کنند، تحت فشار می­گذارند و تا مرز تهدید نظامی نیز پیش رفته­اند.

 

رهبران کشورهای عربی از سوی افکار عمومی خود نیز تحت فشار قرار گرفته­اند. نفوذ ایران در کشورهای عربی روز به روز در حال افزایش است و با سکوت در برابر بحران غزه و ناتوانی در حل بحران لبنان جملگی باعث شده تا در برابر افکار عمومی محکوم شده و طرد شوند.

 

ملک عبدالله در آمریکا به دنبال دریافت مواضع تازه کاخ سفید، اسرائیل و متحدان غربیش است. موضع­گیری تند جورج بوش رئیس جمهوری آمریکا علیه سوریه پس از گفت و گوهای دو طرف به خوبی نشان می­دهد که وی نتوانسته به آنچه مطلوب کشورهای عربی است، دست یابد. خصوصا این که رئیس جمهوری آمریکا بدون هیچ تهدیدی تنها سوریه را به باد انتقاد گرفته و هیچ موضعی مبنی بر آینده روابطش با آن اتخاذ نکرده است. این موضوع باعث شده تا ملک عبدالله همچنان در سردرگمی سیاست­های ایالات متحده در برابر تحولات منطقه باقی بماند.

 

شاید هم همان طوری که بسیاری از کارشناسان مسائل خاورمیانه معتقدند، تحول تازه­ای در راه است که همانند حادثه، آمدن خود را خبر نمی­دهد. شاید گذشت زمان بتواند پرده از اسرار تحولات منطقه بردارد.

 

على موسوى خلخالى

نویسنده خبر

مترجم، روزنامه نگار و معاون سردبیر دیپلماسی ایرانی.

اطلاعات بیشتر


( ۱ )

نظر شما :