ایران و امریکا در مذاکرات جدید هسته ای

گفتاری از حسین اعلایی، استاد دانشگاه و تحلیل گر روابط بین الملل:
تمایزهای اساسی میان دور جدید مذاکرات گروه 1+5 پیرامون پرونده هسته ای ایران با مذاکرات قبل از این وجود دارد، در این مذاکرات امریکا به عنوان یک عضو فعال گروه 1+5 حاضر خواهد شد، این کشور از مواضع قبلی خود یعنی تعیین پیش شرط توقف غنی سازی در ایران برای ادامه مذاکرات یک گام به عقب رفته و آمادگی دارد در شرایطی که غنی سازی اورانیوم در ایران همچنان ادامه دارد؛ در خصوص مسئله هسته ای به پای میز مذاکره بنشیند.
از دیگر تفاوت های مذاکرات آتی هسته ای، حضور ایران در مذاکرات است، در اجلاش های قبلی 1+5 ایران به عنوان طرف مذاکره حضور نداشت بلکه نمایندگان این کشورها تشکیل جلسه داده و پیرامون برنامه هسته ای بحث و تبادل نظر و در نهایت تصمیم گیری می کردند، این بار ایران در مذاکرات حضور دارد و با حضور این کشور، پیرامون موضوع مربوط به ایران، گفت و گو صورت می گیرد.
نکته دیگر شرایط جدیدی است که بر فضای مذاکرات حاکم است، اکنون دولت جدیدی در امریکا بر سر کار آمده و رئیس جمهور جدید شرایط متفاوتی را در سیاست خارجی امریکا به­کار گرفته است و بنابراین انتظار از تغییر شیوه و ابزارهای امریکا در حوزه های بین المللی بیشتر شده است.
مسئله دیگر این است که ایالات متحده امریکا در شرایط بغرنجی در خاورمیانه قرار گرفته و نیاز به نشان دادن نوعی گرایش به­سوی ایران برای سامان دادن به این شرایط را دارد، از سوی دیگر در اسرائیل رژیمی روی کار آمده که به طرح امریکا مبنی بر"طرح دو دولت" وفادار نیست و آنرا قبول ندارد، در نتیجه اسرائیل در شرایط کنونی به درد سری بزرگ برای امریکا شده است.
از دیگر سو ناامنی های عراق به نوعی در حال بازگشت است و در هفته های گذشته عملیات های انتحاری مختلفی در شهرهای عراق روی داده است، در افغانستان نیز شرایط بی ثبات بوده و این شرایط در حال توسعه به پاکستان است، بنابراین امریکا در خاورمیانه درگیر دشواری های جدید شده است، در عین حال رژیم های این منطقه نیز خود دچار تنش های داخلی بوده اند، طبیعتا در این اوضاع اگر امریکا بخواهد با مسائل و چالش های خود در خاورمیانه را حل و فصل کند، نیاز به تغییر رویکردها دارد و جایگاه ایران در این میان بسیار با اهمیت است.
بر این اساس کاهش خصومت ها با ایران که در سایه برنامه های هسته ای این کشور رو به افزایش گذاشت؛ در شرایط کنونی می تواند یکی از اهداف امریکا باشد، بنابراین مذاکرات جدید 1+5 که با حضور مستقیم امریکا و نماینده ایران برگزار خواهد شد، مسئله مهمی برای امریکا در وضعیت فعلی خواهد بود.