گام مثبت اوباما؛ مشارکت ایران در اجلاس ۱+۵

به طور کلی سیاست تغییر اوباما در حوزه ای مربوط به امنیت بین الملل تاثیر چندانی بر نشست های 1+5 در مورد برنامه هسته ای ایران نخواهد داشت، اجلاسیه شانزدهم بهمن وزرای خارجه گروه 1+5 درباره چگونه برخورد با فعالیت های هسته ای ایران سازماندهی شده و تبعا این اجلاسیه نتایج متفاوتی با دوران های گذشته نخواهد داشت.

آنها بر موضوعاتی از جمله ضرورت متوقف سازی روند غنی سازی اورانیوم تاکید خواهند داشت، فعالیت های هسته ای ایران را به عنوان تهدیدی برای خود تلقی می کنند و از همه مهمتر اینکه شکل جدیدی از تهدیدات را برای محدود سازی فعالیت های هسته ای ایران فرا روی خود قرار خواهند داد.

بنابراین در وضعیت موجود می توان شواهدی را ملاحظه کنیم که ادبیات سیاسی امریکاییان و گروه 1+5 یک متعادل تر شده و از واژه های خصومت آمیز کمتری استفاده شود اما بکارگیری واژه های تعدیل شده به مفهوم تعدیل در جهت گیری سیاست امنیتی گروه 1+5 نخواهد بود.

از سوی دیگر روسیه بازی دوگانه خود را ادامه می دهد، از یک سو در پرتاب ماهواره امید ایران مشارکت داشته و از سوی دیگر تمایلی ندارد که به خاطر چنین همکاری هایی با تهران توسط جامعه بین الملل مورد سرزنش قرار گیرد، به همین دلیل روسیه الگوی دوگانه ای را مورد استفاده قرار خواهد داد به این معنی که از یک طرف همکاری های منطقه ای خود را با ایران ادامه می دهد و از سوی دیگر در روند مشارکت با کشورهای 1+5 مواضع نسبتا هماهنگی را با سیاست های اروپا و امریکا اتخاذ خواهد کرد.

ماهواره امید و برنامه هسته ای ایران

پرتاب ماهواره امید به فضا هیچ گونه ارتباطی به لحاظ موضوعی با برنامه هسته ای ایران ندارد، بحث ماهواره امید در چهارچوب حقوق همه کشورها برای استفاده صلح آمیز از فضا شکل گرفته است، اقدام ایران نیز در راستای همین اهداف و برنامه هاست، اما غربی ها نگاهشان این است که فرستادن چنین ماهواره ای به فضا قابلیت ایران را برای فعال کردن موشک های با برد طولانی افزایش دهد.

تبعا این موضوع به حوزه رژیم های اصطلاحا MCTR که رژیم های کنترل موشکی است؛ مربوط می شود در حالیکه فعالیت های هسته ای ایران مربوط به پادمان هسته ای آژانس بین المللی انرژی اتمی است، در هر دو مورد فعالیت های انجام شده ایران در چهارچوب رژیم های بین المللی و در راستای سیاست های اتخاذ شده در قالب کنوانسیون های پذیرفته شده بین المللی است.

چشم انداز نسشت 1+5

هیچ گونه تغییری در سیاست های رسمی کشورهای این گروه نسبت به ایران ایجاد نمی شود. البته سیاست های کشورهای این گروه به سیاست های ایران نیز بستگی دارد، زمانی که چنین اجلاسیه هایی برگزار می شود می بایست فضای دیپلماسی ایران تحرک بیشتری داشته باشد، مذاکراتی را با مقامات شش کشور بصورت مستقیم و یا غیر مستقیم به انجام برسانند و ایران بتواند در مذاکرات مربوط به فعالیت های هسته ای خود مشارکت داشته باشد.

سیاست هایی که تاکنون کشورهای 1+5 اتخاذ کرده اند حتی در مقایسه با سیاست هایی که آنها در برخورد با کره شمالی بکار گرفته اند؛ تبعیض آمیز بوده است، کره شمالی در تمامی اجلاسیه های مربوط به فعالیت های هسته ای خود شرکت داشته اما تاکنون ایران از حق مشارکت برای مذاکره درباره یکی از فعالیت های اساسی مربوط به خود منع شده است.

طبیعی است که تا زمانی که مذاکرات 1+5 درباره ایران باشد؛ در آن شرایط ایران به هیچ وجه قادر به پذیرش چنین موضوعاتی نخواهد بود و یکی از کارهایی که اوباما می تواند انجام دهد مسئله مشارکت ایران در اجلاسیه 1+5 است.

یعنی اینکه به جای مذاکره در مورد ایران، باید مذاکره با ایران درباره موضوعات امنیت منطقه ای و بین المللی در دستور کار قرار گیرد.