سخنانى که جدى گرفته نشد

سخنان اخير محمود احمدى نژاد رئيس جمهور ايران در ارتباط با بحران تازه شکل گرفته قفقاز و درگيرى روسيه و گرجستان و حمايت ايشان از روسيه در اين جريانات، سبب ساز تحليل ها و تفسيرهايى با اين محتوا شد که ايران بدنبال کسب نظر مثبت روسيه نسبت به برنامه اتمى خود و حمايت اين کشور از فن آورى هسته اى است، بعد از آن نيز شاهد متعادل کردن مواضع ايران در قبال اوضاع قفقاز از سوى مقامات دستگاه ديپلماسى کشور بوديم.

 

در خصوص واکنش دو پهلوى ايران نسبت به تحولات اخير قفقاز و حمايت از روسيه ، وضعيت ايران واقعا پيچيده است، از يک طرف معلوم است که گرجستان يک پايگاه امريکايى است و امريکا مى خواهد از اين پايگاه براى تقويت حضور خود در قفقاز و بويژه بين روسيه و ايران، بهره گيرد.

 

واکنش رئيس جمهور ايران نسبت به درگيرى گرجستان و روسيه، نشان مى دهد که تهران به مانند مسکو مى داند امريکا تلاش دارد که نفوذ خود را در منطقه افزايش داده و با استفاده از گرجستان به منفع روسيه از يک سو و ايران از سوى ديگر، آسيب رساند.

 

از طرف ديگر زمانيکه يک کشور استقلال مناطقى از کشور ديگرى را به رسميت شناسد، دست به اقدامى خطرناک زده است. وقتى غرب استقلال کوزوو را به رسميت شناخت، روس ها با استان به قوانين بين المللى اين اقدام را خلاف و نادرست ارزيابى کردند.

 

خطر شناسايى اوستياى جنوبى و آبخاز از سوى ايران به مراتب بيشتر است چراکه ايران کشورى است چند قوميتى است، بنابراين شناسايى استقلال دو منطقه مذکور از سوى تهران، زمينه استقلال خواهى را براى برخى از قوم هاى ايرانى که همواره داعيه استقلال نيز داشته اند، فراهم مى کند.

 

معتقدم که سخنان رئيس جمهور ايران در دفاع از روسيه، تغييرى در مواضع مسکو ايجاد نکرده و نخواهد کرد، به نظر مى رسد روسيه ديدگاه حمايت گرايانه ايران را جدى نگرفته است، اين سخنان نشان مى دهد که سياست خارجى ايران از عدم هماهنگى رنج مى برد.

 

کرملبين به خوبى احساس مى کند که  ايران حاضر نيست روابط عميقى با روسيه داشته باشد. بنابراين سخنان آقاى احمدى نژاد حاکى از آن نيست که ايران بسوى روسيه گام بر مى دارد.

 

کسانى که فکر مى کنند با حمايت از روسيه در جنگ با گرجستان ، مى توان راى مثبت مسکو را در شوراى امنيت بسود برنامه هسته اى ايران، کسب کرد، در اشتباه اند، روسيه هنوز بر اساس منافع خود بازى مى کند نه بخاطر تنظيم روابط با امريکا. در غبر اينگونه تصور مى شود که سخنان رئيس جمهور ايران در دفاع از روسيه بواسطه جلب نظر و حمايت کرملين در موضوع هسته اى است. اما هم روسيه و هم غرب بخوبى واقفند که منافع مسکو ، حرف اول را مى زند.

 

پايه روابط متقابل ايران و روسيه خيلى قوى نيست و برخى اظهار نظرهاى دوستانه و مدافعانه نمى تواند واقعيت اين روابط را تغيير دهد. کشورهاى غربى نيز توقع داشتند که روسيه با حمايت ايران ، موضع خود را تغيير و مدافع برنامه هسته اى اين کشور شود اما شاهد چنين چرخشى نبودند.