شوراى کشورهاى ترک زبان، ابزار جديد ترکيه براى فشار به اروپا

دیپلماسی ایرانی: پس از آن که تلاش‌های ترکیه برای انضمام به اتحادیه اروپا ناکام مانده است، اکنون این کشور به این فکر افتاده که روابط خود را با کشورهای روسیه و آسیای میانه استحکام بخشد تا شاید بتواند از یک سو زیان‌های چندین سال صبر کردن برای انضمام به اتحادیه اروپا را که اکنون به این باور رسیده مانع‌تراشی‌ها و بهانه‌جویی‌های بی‌دلیلش مانع انضمامش به این اتحادیه شده را جبران کند و از سوی دیگر به کمک کشورهای این منطقه به اروپا فشار وارد کند تا حضور آن را در اتحادیه در نهایت بپذیرد. در همین راستا ترکیه به این نتیجه رسیده که شورای همکاری کشورهای ترک‌زبان ایجاد کند که شامل ترکیه و تمام کشورهای ترک‌زبان آسیای مرکزی از مغولستان گرفته تا شمال اروپا می‌شود. به خصوص این که ترکی از لحاظ شمار کسانی که با آن صحبت می‌کنند دوازدهمین زبان دنیا است و آنکارا می‌خواهد از این امکان نهایت استفاده را ببرد.

به گزارش پایگاه میدل‌ایست‌آن لاین، عبدالله گل، رئیس‌جمهوری ترکیه که دو هفته پیش در سخنانی گفته بود که شاید آنکارا از خیر پیوستن به اتحادیه اروپا بگذرد چرا که تا کنون نتیجه‌ای از پافشاری‌هایش برای انضمام به این اتحادیه ندیده است، اکنون سخنانش را تعدیل کرده و در تازه‌ترین اظهار نظرش گفته است: «انضمام به اتحادیه اروپا همچنان اولویت سیاست خارجی آنکارا است و ترکیه مطمئن است که در آینده نقشی اساسی در این اتحادیه ایفا خواهد کرد چرا که می‌تواند به مهمترین تامین‌کننده انرژی اروپا تبدیل شود.»

ولی با این حال وی تاکید کرد، البته هم‌زمان تلاش خواهیم کرد تا روابط خود را با کشورهای کمونیستی سابق گسترش دهیم.

پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال‌های ابتدایی دهه نود قرن گذشته میلادی، ترکیه که یکی از اعضای مهم ناتو به شمار می‌رود، تلاش کرد روابط خود را با کشورهای آسیای میانه و حوزه بالکان بیش از پیش افزایش دهد.

اکنون ترکیه روابط خود را با کشورهای مسلمان همسایه خود به خصوص ایران و سوریه بیش از پیش تقویت کرده و این موضوع باعث نگرانی غرب شده است. در حالی که ترکیه در پاسخ به این نگرانی می‌گوید که تقویت این مناسبات می‌تواند باعث گسترش استقرار و ثبات در منطقه شود.

عبدالله گل نسبت به توسعه رابطه با روسیه نیز بسیار خوشبین است. وی در سخنرانی خود در نشست سازمان امنیت و همکاری اروپا در این باره گفت: «نزدیکی روابط میان آنکارا و مسکو باعث شده تا از ابتدای سال جاری میلادی در درگیری‌های بیست ساله ارمنستان و آذربایجان بر سر اقلیم ناگورنو قره‌باغ پیشرفت‌هایی حاصل شود.»  

وی همچنین گفت: «کمک‌های ما اساسا کمک‌های اقتصادی و مالی است کما این که چندین برنامه آموزشی را نیز تعقیب می‌کنیم.»

در همین رابطه عبدالله گل به طور رسمی خبر از تشکیل شورای همکاری ترکی داد و گفت: «شورای کشورهای همکاری ترکی شورای جدیدی است که کشورهایی که به زبان ترکی سخن می‌گویند در آن عضویت خواهند داشت و باعث می‌شود تا روابط ترکیه با کشورهای آسیای میانه نزدیکی حاصل شود. به خصوص که شرکت‌های ترکیه از مهمترین و بیشترین سرمایه‌گذاران فعال در بازارهای این حوزه محسوب می‌شوند.»

گل همچنین گفت: «در گذشته وجود نظام کمونیستی باعث می‌شد تا دیواری میان ما و کشورهای آسیای میانه ایجاد شود و این سبب می‌شد تا ما احساساتمان را نسبت به این جزء از دنیا مخفی نگه داریم. اما اکنون این دیوار فرو ریخته و زمینه‌های همکاری و نزدیکی میان ما بیش از پیش فراهم شده است. ما به رغم این که لهجه‌های مختلف داریم ولی به یک زبان واحد سخن می‌گوییم و همه از یک عقیده تبعیت می‌کنیم.»

گل همچنین گفت: «پنج سال است که برای انضمام به اتحادیه اروپا مجدانه مذاکره می‌کنیم و هر بار بهانه تازه‌ای مطرح می‌شود و عضویت ما به تعویق می‌افتد. این قضیه به یک مسئله سیاسی تبدیل شده که می‌تواند عواقب تصنعی بسیاری به دنبال داشته باشد و هر چه موضوع انضمام ما به اتحادیه بیشتر به تاخیر بیفتد عواقب آن نیز بیشتر خواهد بود. ما مذاکرات برای عضویت در اتحادیه اروپا را آغاز کرده‌ایم و به طور جدی هم اصرار داریم که به نتیجه برسد.»

رئیس جمهوری ترکیه همچنین گفت: «ترکیه نقشی محوری در ایجاد راه‌های لازم برای امدادرسانی به انرژی اروپا ایفا می‌کند. آنها نفت و گاز می‌خواهند و ما هم یکی از مهم‌ترین کشورهای واسط این انرژی‌ها برای اروپایی‌ها محسوب می‌شویم. انرژی روسیه، منطقه قفقاز، آسیای میانه و ایران همگی می‌تواند از خاک ترکیه عبور کرده و به دست اروپایی‌ها برسد. آنها چاره‌ای ندارند جز این که از این راه انرژی مورد نیاز خود را تامین کنند.»