اگر امریکا بیریا باشد مذاکره میکنیم
سال گذشته، محمود احمدی نژاد، رییس جمهور ایران به وزارت امور خارجه دستور داد تا میز جداگانهای برای امریکا اختصاص دهند. از آن زمان به بعد امور مربوط به این میز با امور مربوط به اروپا درهم آمیخته است. علت اصلی بهوجود آمدن این میز افزایش روابط سیاسی و اقتصادی با امریکای شمالی و جنوبی است.
هفته گذشته، دیپلماتهای ارشد ایرانی و امریکایی در شهر لاهه با یکدیگر ملاقات کردند تا در مورد امنیت و ثبات در افغانستان گفتوگو کنند. طی 30 سال گذشته دو کشور روابطی در این سطح با یکدیگر نداشتند. علیرضا سالاری معاون وزیر امور خارجه، اکنون رییس میز امریکا در وزارت امور خارجه است. او دیپلماتی است که پیش از این سفیر ایران در امارات متحده عربی بود. وی در ماه دسامبر با وال استریت ژورنال مصاحبهای انجام داد که متن کامل آن در ادامه می آید:
چرا آقای احمدینژاد تصمیم گرفت تا میز اختصاصی جداگانهای برای امریکا در نظر بگیرد؟
نیاز شدیدی به این مسئله احساس کرده بود. دولت جدید براین باور است که ما باید روابطمان را با قاره آمریکا، افزایش دهیم که این شامل امریکای شمالی و امریکای جنوبی میشود. به علاوه اینکه مسائل مربوط به امریکا، پیش از این به طور کلی نادیده گرفته میشد. ما سعی میکنیم این شرایط را تغییر دهیم.
وظیفه میز امریکا چیست؟
در خصوص امریکای شمالی، بیشتر فعالیت ما بر روی تحقیق و تحلیل متمرکز است. ما اخبار را از نزدیک دنبال میکنیم و تمامی زوایای روابط ایران و ایالات متحده را بررسی کرده و مشاوره لازم را با توجه به یافتههای خود به رییس جمهور منتقل میکنیم. شما میتوانید بگویید که فعالیت ما پیرامون امریکای شمالی منفعل است، اما ما در بخش امریکای جنوبی بسیار فعال هستیم. ما همراه با روابط سیاسی و دیپلماتیک خود با بسیاری از کشورهای امریکایی جنوبی، با آنها روابط اقتصادی خوبی نیز داریم.
آیا انتخاب باراک اوباما به عنوان رییس جمهور امریکا، به عنوان راهی برای عادی سازی روابط ایران و امریکا به شمار میرود؟
افکار عمومی جهان بر این عقیده است که باراک اوباما میخواهد رویکرد امریکا در مقابل جهان را تغییر دهد. ما در مورد عراق و افغانستان میتوانیم به آنها کمک کنیم و اگر امریکا بیریا تمایل خود را برای گفتوگو با ما نشان دهد ما حتما با آنها مذاکره خواهیم کرد.
هنوز هزاران نفر در ایران در نماز جمعه فریاد مرگ بر امریکا سر میدهند. آیا شما روزی را میبینید که ایرانیها دیگر پرچم امریکا را به آتش نکشند و شعار مرگ بر امریکا ندهند؟
برای چنین چیزی ما امریکاییها را مقصر میدانیم. آنها رفتار خشنی با ما داشتند، از تغییر حکومت در ایران صحبت کردند و سعی کردند با تحریمها جمهوری اسلامی را ساقط کنند. تا زمانی که این تحریمها وجود دارد این فریادها خاموش نخواهد شد.
بزرگترین شکایت ایران از امریکا چیست؟
بزرگترین مشکل ما با امریکا تکبر امریکاییها است. امریکا فکر میکند که فرمانده کل کره زمین است و فکر میکند که این حق را دارند که به هر کسی بگوید که چگونه رفتار کند. این تکبر و بیاحترامی است. ما احساس میکنیم که امریکا امنیت ملی خود را برتر از امنیت سایر مردم در نظر میگیرد که ما با آن مخالف هستیم.
آیا شما فکر میکنید که ایران و امریکا با یکدیگر مذاکره خواهند کرد؟
نظر ما برای مذاکره بر پایه احترام متقابل است. آنها تا کنون باید فهمیده باشند که نمیتوانند خواستههای خود را به ایران تحمیل کنند. اگر امریکا متکبر نبود، باید در پاسخ به نامه آقای احمدی نژاد برای پیروزی آقای اوباما پاسخی مینوشت. ادب حکم میکند که وقتی کسی سلام میکند شما پاسخش را بدهید.
عادی سازی روابط ایران و امریکا چگونه به نفع ایران خواهد بود؟ آیا حذف تحریمها وضعیت اقتصادی ایران را بهبود خواهد بخشید؟
در واقع، اگر ما روابطمان با امریکا را از سر بگیریم تاثیر چندانی بر ما نخواهد داشت. ما در حال حاضر 800 میلیارد دلار تولید ناخالص داخلی داریم و میتوانیم اقتصاد خود را با وجود تحریمها بچرخانیم. ما بیشتر تولیدات خود را در داخل از کشور تامین میکنیم. از اینکه کشوری کاملا مستقل هستیم احساس غرور میکنیم و در هیچ موردی به امریکا نیاز نداریم.
آیا فکر میکنید که عادی سازی روابط ایران و امریکا به نفع امریکا خواهد بود؟
ما یک قدرت منطقهای هستیم. همه میدانند که امروز بدون همکاری با ایران به هیچ چیز در خاورمیانه دست پیدا نخواهند کرد. ما میتوانیم به ثبات در افغانستان و عراق کمک کنیم. بنابراین پاسخ من به این سوال مثبت است. من فکر میکنم که امریکا از مذاکره با ما سود خواهد برد.
امریکا ایران را متهم میکند که در عراق و افغانستان دخالت میکند. آیا این واقعیت دارد؟
کاملا غلط است. هیچ مدرکی دال بر اینکه ایران در امور این کشورها دخالت میکند وجود ندارد. ایران در این کشورها نفوذ دارد. این کاملا طبیعی است چرا که با این کشورها روابط فرهنگی و دینی دارد. ببینید، آنها از آن سوی دنیا به عراق هجوم میآورند و بعد ما را متهم میکنند که در این کشور دخالت میکنیم. این خندهدار نیست؟
بسیاری از مردم روابط نزدیک و ناگهانی ایران و دولتهای چپ در امریکای جنوبی را عجیب میدانند. مگر این شعار انقلاب نبود که نه شرقی نه غربی؟
کشورها مانند انسانها هستند. آنها باید مانند انسانها با یکدیگر رابطه داشته باشند. کشورها نیز به دنبال متحدانی برای خود هستند که در هدفهای بزرگ با یکدیگرند شریکند. وقتی میگوییم، نه شرقی، منظورمان کمونیسم است، اما در حال حاضر شرایط تغییر کردهاست. کشورهای چپگرای امریکای لاتین تهدیدی برای ما بهشمار نمیروند. در واقع، ما کشورهای امریکای لاتین را دوستان خوبی برای خود میدانیم.
انقلاب ایران 30 ساله شدهاست. سیاست خارجی جمهوری اسلامی را پس از سی سال چگونه ارزیابی میکنید؟
هر روزی که میگذرد، ایران به گسترش روابط خود با تمام جهان ادامه میدهد حتی اگر رابطهای با امریکا نداشته باشد. در حال حاضر ما 130 ماموریت دیپلماتیک در سراسر جهان داریم. دوستان زیادی داریم که برای ما احترام قائل هستند. نظر من این است که پرستیژ ایران امروز قابل مقایسه با سی سال گذشته نیست. ما بازیگر اصلی در منطقه و در میان کشورهای مسلمان هستیم.
برخی بر این عقیدهاند که تنها یک رییس جمهور تندرو مانند محمود احمدینژاد میتواند با امریکا رابطه برقرار کند. نظر شما چیست؟
آقای احمدینژاد جرات بیشتری برای برداشتن گامهای موثر دارد. او به هیچ وجه نگران بحث و جدل نیست و میخواهد با مسائل جدیدی روبهرو شود. او نگران افکار عمومی نیست و اگر فکر کند که مسئلهای درست است، حتما آن را انجام خواهد داد. من مطمئن هستم که این خصوصیات برای دیپلماسی ما در مقابل امریکا بسیار موثر هستند.
آیا فکر میکنید که این مسائل در مورد سیاستهای هستهای ایران نیز کارایی داشته باشد؟
کنارهگیری از برنامه هستهای ما غیر ممکن است. چراکه هیچ کشوری از خواستههای ملی خود صرفنظر نمیکند و ایران نیز در این مسئله یک استثنا نیست. اینکه کشورهای غربی به ما اعتماد ندارند، مشکل ما نیست. آنها نمیتوانند به ما دیکته کنند که چه کاری را انجام دهیم و چه کاری را انجام ندهیم.
به من بگویید آیا یک کشور قدرتمند نیازمند اجازه از کشورهای دیگر برای خواستههای داخلی خود است؟
آیا ایران اسراییل را به عنوان یک کشور خواهد پذیرفت؟
ایرانی که من میشناسم هرگز چنین کاری نخواهد کرد. نه تنها اسراییل را به رسمیت نخواهد شناخت، بلکه هرگز رابطهای نیز با اسراییل برقرار نخواهد کرد.
نظر شما :