راه‌های جایگزین برای توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی بعد از خروج چین از پروژه
یک عضو کمیسیون انرژی مجلس با تأکید بر لزوم ورود قوی وزارت نفت برای توسعه فاز ۱۱ میدان گازی پارس جنوبی علیرغم خروج چین از این پروژه گفت که باید با اعتمادسازی و دادن تضامین لازم به مردم آن‌ها را تشویق به سرمایه‌گذاری کنیم.
اسدالله قره‌خانی در گفت‌وگو با ایسنا در تحلیلی از وضعیت فاز ۱۱ پارس جنوبی بعد از خروج کامل شرکت ملی نفت چین از قرارداد توسعه فاز ۱۱ میدان گازی پارس جنوبی گفت: با خروج چین از فاز ۱۱ پارس جنوبی کار مقداری سخت شده است. از لحاظ تأمین سرمایه طبق محاسبات قبلی این فاز حدود ۶ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری نیاز دارد. همچنین موضوع تکنولوژی در میان است. در قرارداد قبلی با شرکت توتال بر بحث انتقال دانش تأکید شده بود، آن‌ها متعهد بودند دانش و تجهیزات در اختیار ما قرار دهند چون چاه‌های پارس جنوبی بعد از حدود چهار سال افت فشار پیدا کرده و بعد از آن تولید کاهش پیدا می‌کند.
وی یادآور شد: در حال حاضر ما در بهره‌برداری از گاز در منطقه مشترک از کشورهای همسایه جلو افتاده‌ایم اما اگر از تجهیزات و تکنولوژی پیشرفته در ادامه راه استفاده نکنیم احتمال برهم خوردن توازن وجود دارد.
قره‌خانی ادامه داد: قرارداد ما با توتال ۲۰ ساله بود تا اگر بعد از سه، چهار سال استفاده از چاه‌ها افت فشار پیدا کرد آن‌ها این مشکل را رفع کرده و در عین حال هم به اصل سرمایه خودشان دست پیدا کنند، به همین دلیل توتال ناگزیر به استفاده از تکنولوژی‌های جدید بود و اینکه این تکنولوژی و دانش را وارد کشور کند. ما در قرارداد تأکید داشتیم که بازپرداخت‌ها از طریق چاه‌های فاز ۱۱ بوده و درآمد دیگری از سایر چاه‌ها وجود نداشت. از این طریق می‌توانستیم دانش فنی روز را هم داشته باشیم.
این عضو کمیسیون انرژی مجلس خاطرنشان کرد: با توجه به خروج توتال از این پروژه و اکنون خارج شدن چین باید راه‌های جایگزین برای انجام فاز ۱۱ پارس جنوبی را بررسی کرد. در قرارداد ذکر شده بود که در صورت عقب‌نشینی توتال، شرکت CNPC جایگزین می‌شود، یعنی ۵۱ درصد از سهم توتال، ۳۰ درصد سهم CNPC و ۱۹ درصد سهم پتروپارس بود. در آن قرارداد CNPC می‌توانست سهم توتال را در اختیار بگیرد. بعد از گذشت زمان CNPC با تهدید و تحریم آمریکا مواجه شد. آن‌ها پروژه‌های زیادی در دنیا دارند که به طریقی با آمریکا مرتبط است. به هر حال تهدیدها اثرگذار بود و آن‌ها از ایران رفتند. قطعا در این شرایط باید خودمان کار را جلو ببریم.
وی توضیح داد: ممکن است در برخی قسمت‌ها کار سختی داشته باشیم چون تأمین منابع مالی از طریق دولت امکان‌پذیر نیست. می‌توان از طریقی همچون پذیره‌نویسی در بورس و جلب اعتماد مردم از سرمایه‌های آن‌ها و دلارهای انباشته شده برای تأمین سرمایه و ارز استفاده کرد مشروط به شفاف بودن و مشخص بودن سود مردم و اینکه تضامین خاص به مردم داده شود. اگر این کار سود اقتصادی معینی داشته باشد می‌توان منابع مالی آن را از این طریق تأمین کرد.
قره‌خانی با اشاره به مانع بعدی یعنی لزوم داشتن دانش فنی و تجهیزات روز در ادامه توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی گفت: در ابتدای کار احتیاجی به دانش فنی روز و تجهیزات آنچنانی نیست. با توجه به اینکه ما تجربه تحریم‌های قبلی را هم داشتیم. در پالایشگاه ستاره خلیج فارس همین شرکت‌ها آمدند و بعد رفتند. وزارت نفت آن زمان مکلف شد وارد میدان شده و کار را انجام دهد. کمک‌هایی از طریق صندوق توسعه ملی و بخش‌های مختلف صورت گرفت. امروز این پالایشگاه در روز ۴۵ میلیون لیتر بنزین با اکتان بالای ۹۰ درصد و دارای استانداردهای یورو ۴ و یورو ۵ تولید می‌کند. اگر آن روز زانوی غم گرفته و کار را رها می‌کردیم امروز به این شرایط نمی‌رسیدیم که قدرت مانورمان بالا رفته و حرفی برای گفتن داریم.
این نماینده مجلس با تأکید بر اینکه «در شرایط فعلی باید وزارت نفت قرص و محکم پای کار آید»، افزود: دادن تضامین لازم و اطمینان به مردم جهت سرمایه‌گذاری در این پروژه ضروری است. بعد از آن می‌توانیم تجهیزات را تأمین کرده و کار را جلو ببریم. البته که حدود ۶۰ درصد تجهیزات را می‌توانیم در داخل کشور تولید کنیم. شاید تنها احتیاج به وارد کردن مواد اولیه باشد که برای آن ارز نیاز داریم.
قره‌خانی درباره ورود سپاه برای تکمیل فاز ۱۱ پارس جنوبی گفت: من کاری ندارم که قرار است کدام نهاد و ارگان وارد شود بلکه تأکید بر آن است که وزارت نفت باید پای کار آید و همچون پروژه پالایشگاه ستاره خلیج فارس کار را جلو ببرد که آن پروژه را هم بخشی را سپاه و بخشی را شرکت‌های دیگر انجام دادند. کار خیلی بزرگی بود که از طریق شرکت‌های مختلف پیش رفت.
وی درباره تأثیر خروج چین از فاز ۱۱ پارس جنوبی بر روی تولید انرژی به خصوص بهره‌برداری گاز از میدان‌های مشترک با همسایگان گفت: فاز ۱۱ برای میعانات گازی است که هنوز به مرحله بهره‌برداری نرسیده که در مرحله طرح و نقشه و برنامه‌ریزی است. یعنی در فاز صفر قرار داریم. در این فاز توتال هزینه جزئی ۵۰ میلیون دلاری کرد و رفت که هزینه‌های انجام شده هم برای ما مانده است.
وی افزود: فاز ۱۱ دقیقا در نقطه صفر است. آن طرف آمریکایی‌ها برای قطر گاز استخراج می‌کنند. گاز سیال است و از زیر زمین می‌رود. به نسبتی که هر طرف بهره‌برداری بیشتر کند نفع بیشتری هم می‌برد. شاید از این منظر ضربه بخوریم چون ما زیرساخت‌های لازم را در عسلویه ایجاد کرده و ضمن سرمایه‌گذاری بازار مصرف ایجاد کردیم ولی هنوز اصل گاز آورده نشده است ولی با این وجود ما می‌توانیم این پروژه را راه بیندازیم.
نظر شما :