تعادل بازدارندگی در حال نابودی است؟

مونا اعلمی

دیپلماسی ایرانی: جنگ بعدی اسرائیل با همسایگانش به طور قابل توجهی متفاوت از جنگ های قبلی اش است. افزایش تدریجی جنگ نظامی در سوریه، که منجر به سقوط یک هواپیمای "اف 16" اسراییل در ماه فوریه شد، نشان می دهد مناقشات آینده می تواند بین اسرائیل و ایران شکل گیرد.

 دهم فوریه یک هواپیمای ایرانی از سوریه وارد حریم هوایی اسرائیل شد. ارتش اسرائیل با حمله به یک مرکز فرماندهی، جایی که پهپاد ایرانی حرکت کرده بود، پاسخ داد. یکی از هواپیماهای جنگنده اسرائیل که در حمله نظامی به مواضع ایران و سوریه درگیر بود، توسط آتش سنگین ضد هوایی سوریه مورد هدف قرار گرفت .

برخلاف درگیری های پیشین، این درگیری به چند دلیل اهمیت دارد. اولا، ایران در ابتدا پهپاد خود را به اسراییل فرستاد. این نشان می دهد که تهران قواعد درگیری خود در سوریه را تغییر داده است. دوم، با توجه به افزایش حضور نظامی ایران در سوریه، جنگ بعدی علاوه بر حزب الله، دیگر شبه نظامیان متحد با ایران در سوریه را نیز درگیر خواهد کرد. سوم، درگیری شدید ایرانیان در سوریه نمایانگر رهبری ایران برای کشمکش های آینده منطقه با پیامدهای جدی خواهد بود.

اقدام مخاطره آمیز پهپاد ایرانی در اسراییل اولین نوعش نیست و بازی نظامی در حال پیشرفت است. در سال 2004 هم، حزب الله یک هواپیمای ایرانی به نام مرصاد را در یک ماموریت کوتاه برای شناسایی به اسراییل فرستاد. در سال 2006، حداقل سه هواپیمای بدون سرنشین توسط حزب الله در اسراییل به پرواز درآمد. در سال 2012، حزب الله توانست هواپیمای پیشرفته ای را به جنوب اسرائیل چند صد مایل به پرواز درآورد.

یک منبع نزدیک به حزب الله معتقد است رویارویی اخیر اسراییل با حزب الله و سوریه توسط ایران سازماندهی شد. او می گوید: "ایرانی ها از حمله ی سیستماتیک اسراییلی ها به تجهیزات نظامی و جلوگیری از انتقال سلاح به حزب الله خسته شده اند." هدف قرار دادن هواپیماهای اسرائیلی، می تواند یک هشدار از سوی ایران به اسرائیل باشد و نشان می دهد قواعد جنگ در حال تغییر است و  تل آویو باید با احتیاط عمل کند.

در طول چند سال گذشته، حضور نظامی ایران در سوریه افزایش قابل توجهی داشته است. به گفته ی اسراییل، ایران بیش از 80،000 جنگجو در سوریه را کنترل می کند. این نیروها شامل نیروهای لبنانی، عراقی و نیروهای نظامی سوریه هستند تا به وسیله طرح ایران محور مقاومت پیوسته را تشکیل دهند.

یک از اعضای حزب الله گفته است که حزب الله دیگر تنها نیست و حزب الله-سوریه و حزب الله-عراق به عنوان یک نهاد سازمان یافته با اهداف مشترک در منطقه عمل می کنند.

چهار روز پس از سقوط جت اسراییلی، اکرم الکعبی، دبیرکل مقاومت اسلامی النُجَبا (نیروهای بسیجی عراق)، متعهد شد که در کنار هم پپمان خود، حزب الله، در صورت جنگ جدید با اسرائیل، خواهد ایستاد.

این شبه نظامیان منابع قابل توجهی دارند. نیروهای النجبا اکنون حدود 1.5 میلیارد دلار از دولت عراق دریافت می کند. از سوی دیگر، طبق برآورد اسراییل، حزب الله بیش از 150،000 موشک دارد.

 تهران نیز حداقل 3،000 جنگجو در سوریه دارد که معمولا به عنوان مشاور عمل می کنند. همچنین ایران یک پایگاه نظامی دائمی در سوریه ایجاد کرده است. نیروهای حزب الله در مصاحبه های متعدد اذعان کرده اند که بسیاری از تلاش های نظامی مقاومت "توسط یک اتاق عملیات مشترک شامل روس ها و ایرانی ها انجام شده است". با این وجود، ایران همیشه از مقابله مستقیم با اسرائیل، با استفاده از نماینگان خود به عنوان مرکز فشار در بازی منطقه ای، اجتناب کرده است.

اسراییل همچنین بیش از صد حمله به سوریه را تایید کرده و تلاش های نظامی خود را بر منافع ایران مانند واحدهای تولید سلاح، پایگاه ها، آشیانه های هواپیماهای نظامی و بارکش های حمل سلاح به لبنان متمرکز کرده است.

درگیری های شدید ایران در سوریه بیانگر این است که هر گونه حمله ضد اسراییل در خاک سوریه از جانب نمایندگان ایران، به رهبری ایران است. این روندها تغییر روند رویارویی اسرائیل و ایران در سوریه محسوب می شود. اگرچه جنگ میان این دو بازیگر در سوریه ممکن است در برنامه های فوری خود قرار نگیرد، این واقعیت وجود دارد که ایران به تقویت موقعیت خود در سوریه ادامه خواهد داد و اسرائیل به مقابله با آنچه تهدید تلقی می کند ادامه می دهد. تعادل بازدارندگی در حال نابودی است.

منبع : شورای آتلانتیک / ترجمه تحریریه دیپلماسی ایرانی / 33

انتشار اولیه: دوشنبه 21 اسفند 1396 / انتشار مجدد: پنج شنبه 9 فروردین 1397