اتحاد ایران و اروپا؛ پادزهری علیه زهر‌های عربستان

عصر ایران؛ مصطفی داننده- روی کار آمدن حسن روحانی در ایران، به قدرت رسیدن سلمان بن عبدالعزیز در عربستان باعث شده است تا رقابت در خاورمیانه به اوج خود برسد.

ایران بعد از روی کار آمدن حسن روحانی تغییر در سیاست خارجی را در دستور کار خود قرار داد و توانست با کشورهای 1+5 به توافق هسته ای دست پیدا کند و از آن کشور منزوی دوران احمدی نژاد به کشور فعال در دوران روحانی تغییر شکل بدهد. برداشته شدن تحریم ها و حضور شرکت های اروپایی در ایران زمینه را برای رشد اقتصاد ایران فراهم آورده که باعث می شود ایران قدرت مالی گذشته خود را به دست بیاورد.

قدرت یابی ایران و نقش موثر این کشور در معادلات منطقه ای به ویژه در عراق، سوریه، لبنان و یمن باعث شد تا عربستان احساس خطر کند و به دنبال این باشد که جایگاه منطقه ای خود را ترمیم کند و تبدیل به رهبر کشورهای عربی منطقه شود. این رقابت پنهان بعد از اعدام شیخ نمر در عربستان و حمله به سفارت سعودی در تهران تبدیل به جنگی علنی تبدیل شد. در نتیجه این اتفاقات، سعودی ها روابط با ایران را قطع و سفارتخاته های دو طرف در ریاض و تهران تعطیل شدند.

عربستان به واسطه قدرت مالی توانسته است جبهه یی از کشورهای عربی منطقه و برخی کشورهای مسلمان آفریقایی و آسیایی مانند کومور و مالدیو را علیه ایران متحد کند. عربستان ایران را متهم به حمایت از تروریسم می کند. وزیر خارجه عربستان عادل الجبیر در مصاحبه خبری اخیر خود گفته است: «ایران با حمایت از تروریسم خودش را منزوی کرده. این واکنش جهان و به ویژه دنیای اسلام به ایران است که دیگر کافی است».

تلاش عربستان برای منزوی کردن ایران در میان کشورهای اسلامی یک راه کار را پیش روی دولت روحانی می گذارد تا از این انزوا خارج شود. ایران برای خروج از این دو قطبی باید به سمت اروپا برود تصمیمی که به نظر می رسد دولت روحانی نیز آن را در دستور کار خود قرار داده است. سفر روسای جمهور و وزرای خارجه به همراه تیم های اقتصادی به ایران به خوبی حکایت از این معنا دارد.

ایران باید از این فرصت استثنایی استفاده کند و استحکام روابط خود با اروپا، سیاست های عربستان را خنثی کند. به ویژه اینکه امروز مردم اروپا عربستان را حامی داعش می دانند و نگاهشان به این کشور نگاه به یک کشور حامی تروریست است. آنهم تروریستی که اروپا را هم ناامن کرده است.

در کنار این مسئله، چرخش کشورهای مسلمان به سوی عربستان نشان داد که نمی توان در سیاست خارجی بر اساس قول ها و اظهار نظرها رفتار کرد. کومور و کشورهایی از این جنس قبل از این مسائل از ایران به عنوان یک کشور دوست یاد می کردند اما با وعده های مالی عربستان سیاست خود را تغییر دادند و تبدیل به تحریم کنندگان ایران شدند. ایران باید بر روی کشورهایی سرمایه گذاری کند که در بزنگاه های مهمی سیاسی با دلارهای عربی رفتار خود را تغییر ندهند. لبنان، سوریه و عراق نمونه های بارز این کشورها هستند.

ایران و عربستان رقابت سخت منطقه ای را آغاز کرده اند و برنده این بازی کسی است که بتواند از بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای در صفحه شطرنج خاورمیانه استفاده کند.