خشم مخالفان آمریکایی توافق هسته‌ای از اظهارات کری

اظهارات اخیر جان کری وزیر خارجه آمریکا مبنی بر این که ایالات متحده از همه سوابق برنامه هسته ای ایران و ابعاد احتمالی نظامی آن آگاه است ولی به جای تمرکز بر گذشته، به فکر نظارت بر آینده برنامه هسته ای ایران است، با واکنش تند مخالفان و منتقدان مذاکرات هسته ای در آمریکا مواجه شده است.

به گزارش «تابناک»، در دو روز بعد از اظهارات اخیر جان کری وزیر خارجه آمریکا، کارشناسان اندیشکده های آمریکایی منتقد و مخالف مذاکرات هسته ای با ایران از مواضع جدید وزیر خارجه آمریکا ابراز نگرانی و عصبانیت کرده اند.

ویلیام تابی عضو اندیشکده بلفر که اخیرا در بخش عدم اشاعه در شورای امنیت ملی آمریکا به کار مشغول بوده و در دولت های مختلف آمریکا در حوزه روابط هسته ای با روسیه و نیز برخورد با برنامه هسته ای کره شمالی مشغول به کار بوده، با طرح چندین ادعا در این باره، موضع گیری جدید کری را اشتباه دانسته است.

از نظر تابی، ایالات متحده نمی تواند از این که از همه ابعاد گذشته برنامه هسته ای ایران اطلاع دارد مطمئن باشد. از نظر وی این ادعای کری به نحو نفس گیری خام است. دلیل این ادعا این است که ایران توانایی زیادی در مخفی کاری دارد و سوابق نشان می دهد که دستگاه های اطلاعاتی آمریکا در این حوزه کاری کارنامه کاملا موفقی ندارند. آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز خود اقرار گرده است که نمی تواند با قاطعیت از دانستن همه ابعاد برنامه هسته ای ایران سخن بگوید.

ثانیا دانستن همه جزئیات مربوط به سوابق برنامه هسته ای ایران برای تهیه مکانیزم های راستی آزمایی مناسب لازم است. اگر ایالات متحده فکر می کند که ایران سابقا برنامه هسته ای نظامی داشته است، برای اطمینان از متوقف شدن این برنامه و جلوگیری از احیای آن، باید از این که چه کسانی این برنامه را اجرا و مدیریت می کرده اند، در کجا و با چه امکاناتی این برنامه را پیش می برده اند و تجهیزات خود را از چه کانال هایی تهیه می کرده اند اطلاع داشت. بازرس های آژانس باید بخش های مختلف این برنامه را در کنار هم بچینند تا تخلف های احتمالی کشف شود. برای این کار بازرسان باید به اسناد خرید، یادداشت های آزمایشگاهی، صورت وضعیت مواد، چارت های سازمانی و پرونده های پرسنلی دسترسی داشته باشند تا مانع از احیای برنامه ایران بشوند.

ثالثا همکاری ایران برای حل و فصل موضوع «ابعاد احتمالی نظامی» معیاری از میزان تعهد آینده ایران به عمل به توافق هسته ای است. سختگیری نکردن درباره سوابق برنامه هسته ای ایران، راه را برای تکرار کارهای ایران باز می کند و جایگاه آژانس را تنزل خواهد داد.

وی در ادامه به کنگره آمریکا توصیه کرده است که در این مورد سرسخت باقی بماند و برای موافقت با توافق هسته ای با ایران به چهار اصل زیر توجه داشته باشد:

1- باید فهم جامع و صحیحی از برنامه هسته ای ایران و نیز ابعاد نظامی احتمالی آن داشته باشد.

2- اطمینان حاصل شود که همه بخش های نظامی برنامه ایران متوقف شده است.

3- اطمینان حاصل شود که همه مواد هسته ای در ایران تنها کاربرد غیرنظامی دارد.

4- از امکان نظارت بر افراد، اماکن، تجهیزات و موادی که در بخش هسته ای نظامی کاربرد دارد، اطمینان داشته باشد تا تخلفات احتمالی ایران به موقع کشف شود.

متیو مک اینیس پژوهشگر موسسه امریکن اینترپرایز نیز در مقاله ای در وبسایت این موسسه به اظهارات کری واکنش نشان داده و از جمله نوشته حل شدن موضوع ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته ای ایران تنها به معنای گرفتن اعتراف از ایران به خاطر اقدامات سابق ایران و رسیدگی به اقدامات ایران پیش از سال 2003 نیست، بلکه در صورت پیگیری نشدن این مساله، آژانس نمی تواند از کارایی نظارت خود بر اینده برنامه هسته ای ایران مطمئن باشد.

وی اظهارات مقامات آمریکایی و از جمله کری و اوباما در باره دانستن همه چیز در باره گذشته برنامه هسته ای ایران و نیز توانایی نظارت کامل بر آینده آن را ساده لوحانه دانسته و مدعی شده که هیچ مقام اطلاعاتی نمی تواند مدعی شود که از چیزی به طور کامل اطلاع دارد.