روسیه و آمریکا، اختلاف بر سر بازگشت تحریم‌های ایران را حل کرده‌اند؟

در حالی که پیش از این ویتالی چورکین نماینده روسیه در سازمان ملل، بازگشت فوری و قطعی تحریم های ایران در صورت نقض یک توافق احتمالی هسته ای بین ایران و 5+1 را غیر قابل قبول خوانده بود، ظاهرا طرفین به راه حلی بر سر این مساله بسیار نزدیک شده اند.

به گزارش «تابناک»، بخشی از مذاکرات هسته ای ایران و 5+1 که به تفاهم لوزان منجر شد به این اختصاص دارد که در صورت رسیدن به یک توافق احتمالی با چه مکانیزمی طرفین به ایفای تعهدات خود در یک توافق احتمالی متعهد شوند و در صورتی که یکی از طرفین به تعهدات خود عمل نکرد، طرف مقابل با چه روشی و بر چه مبنایی دست به اقدام متقابل بزند.

مقامات آمریکایی به ویژه در پاسخ به منتقدان داخلی خود مدعی شده اند که توافق با ایران به گونه ای نوشته خواهد شد که در مقابل هر نقض قابل توجه تعهدات از سوی طرف ایرانی، امکان باز گرداندن فوری و قطعی تحریم ها علیه ایران وجود خواهد داشت.

اگر چه باور عمومی این است که پس از برداشته شدن تحریم های علیه ایران که بیشتر آنها به تدریج و طی فرایندی تقریبا ده ساله علیه ایران اجرایی شده، در صورت تمایل آمریکا به باز گرداندن این تحریم ها آسان نخواهد بود و نیازمند زمان و تلاش زیادی خواهد بود ولی باز گرداندن بخشی از این تحریم ها یعنی تحریم های شورای امنیت که نیازمند اجماع قدرتهای دارای حق وتو هستند، در کانون تلاش های آمریکا بوده است.

به زبان ساده تر، ایالات متحده نگران است که در صورت توافق احتمالی با ایران و صدور قطعنامه ای در شورای امنیت برای برداشته شدن تحریم ها علیه ایران، بعد از این با توجه به مخالفت های روسیه و چین شانس چندانی برای وضع تحریم علیه ایران در شورای امنیت نخواهد داشت و بنابراین به دنبال مکانیزمی است که در صورت نقض تعهدات ایران، تحریم های شورای امنیت به صورت خودکار و با فوریت و قطعیت احیا شود.

چنین درخواستی از جانب ایالات متحده در موارد مشابه پیشین با مخالفت روسیه همراه بوده است و روسیه برای حفظ جایگاه خود در شورای امنیت لازم می داند که اعمال هر تحریم جدیدی با کسب رضایت این کشور و بعد از رای گیری در شورا اجرایی شود. به همین سبب چند هفته پیش از این ویتالی چورکین سفیر روسیه در سازمان ملل مدعی شد که هیچ مکانیزم خودکاری برای بازگرداندن تحریم ها علیه ایران وجود نخواهد داشت و روسیه زیر بار چنین وضعیتی نخواهد رفت.

در حالی که خبرگزاری آسوشیتدپرس، از نزدیک شدن مواضع روسیه و آمریکا در این باره و قرار گرفتن دو طرف در آستانه یافتن راه حلی برای این اختلاف خبر داده است، سخنان ژرارد آرود سفیر فرانسه در واشنگتن جنبه هایی از توافق روسیه و آمریکا در این باره را علنی کرده است. وی مدعی شده است که اگر چه هنوز مکانیزم برگشت فوری و قطعی تحریم های ایران نهایی نشده است ولی احتمالا این مکانیزم بر پایه رای گیری بین پنج عضو دایم شورای امنیت تعیین خواهد شد.

بر اساس چنین مکانیزمی، اگر دو کشور اروپایی دارای حق وتو یعنی بریتانیا و فرانسه در ضرورت بازگشت تحریم ها علیه ایران با ایالات متحده همراه شوند، ان گاه این سه کشور در برابر روسیه و چین اکثریت خواهند داشت و امکان باز گرداندن فوری تحریم های ایران وجود خواهد داشت.