چه زمانی ایران با تسلیحات هسته‌ای مخالفت کرد ؟

نشریه فارین پالیسی در مقاله ای با پرداختن به مصاحبه ای با محسن رفیق دوست درباره فتوای بنیانگذار انقلاب اسلامی ایران مبنی بر منع توسعه سلاح های شیمیایی نوشت: مخالفت ایران با سلاح های کشتار دسته جمعی به زمان جنگ این کشور با عراق برمی گردد که نشان دهنده عدم تمایل ایران برای گسترش این سلاح ها است.

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، گرت پورتر در مقاله خود نوشت: مذاکرات هسته ای میان ایران و شش قدرت جهانی که هم اکنون در حال نزدیک شدن به ضرب الاجل تعیین شده اش در 24 نوامبر است به دلیل خواسته آمریکا مبنی بر برچیده شدن ظرفیت غنی سازی اورانیوم در ایران به بن بست رسیده است، این درخواست از آنجایی مطرح می شود که غرب و آمریکا ادعا می کند ایران در گذشته به طور مخفیانه روی توسعه سلاح های هسته ای کار کرده و از این رو قابل اعتماد نیست.

ایران با رد این ادعاها تاکید دارد که سلاح های هسته ای خلاف موازین اسلام است و برای اثبات آن به فتوای آیت الله خامنه ای رهبر این کشور اشاره می کند. با این حال مقامات آمریکایی و اروپایی هنوز در خصوص ماهیت صلاح آمیز هسته ای ایران تردید دارند و این فتوا را که بر مبنی اصول اسلامی شیعه صادر شده است، نادیده می گیرند. آنها در ازای به اطلاعاتی ساختگی اعتماد می کنند که هیچ گاه نتوانسته است اتهام وجود برنامه سلاح های هسته ای در ایران را به اثبات برساند.

گرت پورتر در ادامه نوشت : کلید فهم سیاست ایران در قبال سلاح های هسته ای در یک داستان تاریخی در جریان هشت سال جنگ این کشور با عراق نهفته است. این داستان که برای اولین بار در اینجا بیان می شود تشریح می کند، چرا ایران هیچ گاه برای مقابله با حملات سلاح های شیمیایی عراق علیه نیروهای نظامی و غیرنظامیانش دست به تلافی نزده است. این حملات حدود بیست هزار ایرانی را به کام مرگ نشاند و بیش از صدها هزار نفر را به طرز جدی مجروح کرد. این ماجرا همچنین ثابت می کند که مخالفت رهبری ایران با سلاح های شیمیایی و هسته ای کاملا ریشه ای و صادقانه است.

برخی منابع ایرانی پیش تر به فتوای آیت الله روح الله خمینی (ره) بنیانگذار انقلاب ایران اشاره کرده اند که مانع از کار روی سلاح های شیمیایی در جریان جنگ این کشور باعراق شده بود ،اما این مسئله هیچ گاه به طور جزئی مورد بررسی قرار نگرفت و مشخص نشد آیت الله خمینی کی و چگونه چنین فتوایی صادر کرده است. از این رو این موضوع برای چند دهه نادیده گرفته شده است.

پورتر در مقاله خود به مصاحبه اش با محسن رفیق دوست اشاره و تصریح کرد: در زمانی که به ایران سفر کرده بودم، رئیس وقت وزارتخانه مسئول تجهیزات نظامی ایران روایت عینی از مخالفت آیت الله خمینی (ره) نه تنها با سلاح های شیمیایی بلکه با سلاح های هسته ای ارائه کرده است.

محسن رفیق دوست که در زمان جنگ هشت ساله ایران به عنوان وزیر سپاه پاسداران انقلاب اسلامی فعالیت کرده است در مصاحبه ای که در اواخر سپتامبر با من داشت فاش کرد که خود طرح کار روی تسلیحات هسته ای و شیمیایی را با آیت الله خمینی ارائه داده بود. اما بنیانگذار انقلاب در دو جلسه جداگانه اعلام کرده بود که سلاح های کشتار دسته جمعی در اسلام حرام است.

پورتر در این مقاله به استفاده صدام حسین دیکتاتور عراق از سلاح های شیمیایی در طول هشت سال جنگ با ایران پرداخت و یادآور شد: عراقی ها سلاح های شیمیایی را تنها وسیله ای یافتند که بتوانند با آن قدرت ایران مقابله کنند. پزشکان ایرانی در اواسط سال 1983 وجود گاز خردل را در سلاح های عراقی ثبت کردند. اگرچه رفیق دوست گفت که استفاده عراقی ها از گاز خردل در حملاتشان علیه ایران در فوریه و مارس 1984 افزایش چشم گیری پیدا کرد.

رفیق دوست در این گفت و گو تصریح کرد که درآن زمان از دولت های خارجی خواست تا با پشتیبانی و کمک با تهدیدات حملات شیمیایی عراق مقابله کند اما همه آنها با درخواست وی مخالفت کردند. این موضوع سبب شد تا وی تصمیم بگیرد که وزارتخانه اش هر آنچه ایران برای استفاده در این جنگ نیاز دارد را تولید کند.

وی در این باره گفت: من در آن زمان تمام محققان و کارشناسانی که در زمینه مسائل دفاعی دانشی داشتند جمع کردنم و از آنها خواستم تا روی احتیاجات نظامی مان شامل سلاح های شیمیایی و هسته ای کار کنند.

این مقام ایرانی پس از این برای گفتگو در این زمینه به آیت الله خمینی مراجعه می کندو امیدوار بوده است تا موافقت وی برای ساخت سلاح های شیمیایی و هسته ای بگیرد. اما رهبر ایران پس از خواندن گزارش رفیق دوست قویاً اعلام کرد : ساخت و توسعه سلاح های شیمیایی و هسته ای خلاف موازین اسلام است.

رفیق دوست در ابتدا اینگونه تصور می کرد که تاثیرات حملات شیمیایی عراق علیه غیر نظامیان ایران بتواند آیت الله خمینی را به اتخاذ رویکرد جدید وادارد،اما وی هیچگاه موضع خودرا تغییر نداد و به طور شفاف و مستقیم به محسن رفیق دوست گفت: اصلا در باره سلاح های هسته ای و شیمیایی حرفی نزن.

پورتر افزود: فتوای بنیانگذار انقلاب اسلامی ایران در مورد سلاح های کشتار دسته جمعی شامل تسلیحات شیمیایی توسط آیت الله خامنه ای رهبر کنونی ایران نیز ادامه یافت. ایران در سال 2004 به طور علنی فتوای آیت الله خامنه ای مبنی بر منع تولید سلاح های هسته ای را اعلام کرد اما رسانه های آمریکا و اروپا آن را مسئله ای دانستند که نباید جدی تلقی شود.

با این حال دولت باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا از سال 2012 تا کنون از این فتوای آیت الله خامنه ای استقبال کرده است و حتی اوباما در سخنرانی اش در مجمع عمومی سازمان ملل در سپتامبر 2013 به آن اشاره کرد. اما مشاوران باراک اوباما هنوز با دید تردید به این فتوا می نگرند اگرچه آن را یک بیانیه ای قدرتمند در خصوص منع تولید سلاح های کشتار دسته جمعی تلقی می کنند.

به نوشته گرت پورتر ماجرای فتوای بنیانگذار انقلاب علیه سلاح های شیمیایی نشان می دهد زمانی که سیستم اسلامی ایران یک حکم دینی را علیه سلاح های کشتار دسته جمعی صادر می کند و آن را خلاف اسلام می داند . این مسئله تمام جنبه های نظامی این کشور را در بر می گیرد. فتوای آیت الله خمینی مانع از تولید و استفاده از این سلاح ها شد اگرچه نیروهای ایران در زمان جنگ قربانی حملات عراقی شدند.

بنابراین سخت است بتوان آزمون محکم تری را درباره قدرت فقه اسلامی رهبری ایران در خصوص یک مسئله مثال زد. همچنین مذاکره کنندگانی که درک درستی از فتوای آیت الله خمینی و آیت الله خامنه ای ندارند مستعد هستند تا هزینه محاسبه اشتباه خود را بپردازند.